Δεν «ενοχλούν» όλους τους επενδυτές τα αρχαία

Την ομόφωνη έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου απέσπασαν οι μελέτες Χωροθέτησης και Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του επενδυτικού σχεδίου στον «Αστέρα» Βουλιαγμένης, σύμφωνα, ωστόσο με τους όρους (οι οποίοι είναι και αρκετοί) που εισηγήθηκαν η Εφορεία Δυτικής Αττικής, Πειραιά και Νήσων και οι Διευθύνσεις Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων και Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού.

Οι όροι αποβλέπουν στην προστασία των αρχαιολογικών ευρημάτων και όπως είπαν οι εκπρόσωποι των επενδυτών στα μέλη του ΚΑΣ «η ανάδειξη των αρχαιοτήτων είναι στις προθέσεις τους, καθώς δίνουν υπεραξία στο έργο».

Ανάμεσα στους όρους περιλαμβάνεται η εκπόνηση δύο αρχιτεκτονικών μελετών για την καλύτερη προστασία και ανάδειξη του ναού του Απόλλωνα Ζωστήρα, που βρίσκεται μεν εντός του χώρου του «Αστέρα» αλλά σε Ζώνη Α1 απολύτου προστασίας, όπως και του παρακείμενου Λόφου όπου έχει αποκαλυφθεί πρωτοελλαδικός οικισμός και ελληνιστικό κτίριο.

Οι δύο χώροι θα απομονωθούν από την υπόλοιπη επένδυση, θα συνδεθούν μεταξύ τους μέσω πεζόδρομου, ενώ η περίφραξη της έκτασης θα γίνει με ιδιαίτερο σχεδιασμό ώστε οι αρχαιότητες να είναι ορατές και από τους διερχόμενους, καθώς σήμερα έχουν τη δυνατότητα θέασης μόνο από ειδικό άνοιγμα.

Το θέμα ξαναμπήκε ως όρος, αν και έχει λυθεί από το ΚΑΣ (Μάρτιος του 2016) κατά την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Δημόσιου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ). Τότε προβλέφθηκε η δημιουργία αυτόνομου αρχαιολογικού χώρου γύρω από τον ναό του Απόλλωνα, με δική του είσοδο ανεξάρτητη από τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις που θα λειτουργεί συγκεκριμένες ημέρες και ώρες της εβδομάδας με ευθύνη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

Εκείνη η γνωμοδότηση του ΚΑΣ είχε θέσει οριστικό τέλος στη μακρόχρονη ιστορία που ήταν αφενός απαξιωτική για τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα και αφετέρου για τους επισκέπτες που έπρεπε να ρίχνουν κλεφτές ματιές πίσω από συρματοπλέγματα ή να πληρώνουν εισιτήριο στον ιδιώτη για να τα δουν. Ωστόσο ένα χρόνο μετά, οι συνθήκες παραμένουν ίδιες. Ελπίζουμε λοιπόν να πάρουν τώρα νέα ώθηση για την ανάδειξη του χώρου.

Να θυμίσουμε ότι όχι μόνο ο ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα, που βρίσκεται εντός του «Αστέρα» της Βουλιαγμένης μαζί με τον ενάλιο χώρο γύρω του, αλλά ολόκληρη η περιοχή του Λαιμού και το Μεγάλο Καβούρι έχουν κηρυχθεί από το ΚΑΣ αρχαιολογικός χώρος από το 2013. Ωστόσο η επένδυση προχωράει κανονικά, αφού πρόκειται να κατασκευαστεί το πρώτο ξενοδοχείο Four Seasons στην Ελλάδα όπως έχει ανακοινώσει η πασίγνωστη ξενοδοχειακή αλυσίδα παγκόσμιας εμβέλειας και η «Αστήρ Παλάς Βουλιαγμένης». Και να μην ξεχνάμε τις ομοιότητες με την επένδυση στο Ελληνικό και την... αντιμετώπιση που έχουν εκεί τα αρχαία.

Σύμφωνα με τους όρους της συνεδρίασης της Τρίτης, οι δαπάνες για τις μελέτες θα βαρύνουν τον κύριο του έργου, ενώ έγινε δεκτό το αίτημα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων να πραγματοποιηθεί ενάλια αρχαιολογική έρευνα περιμετρικά της χερσονήσου με το κόστος να επιβαρύνει και εδώ, τον κύριο του έργου. Οι εργασίες συντήρησης επιτρέπονται μόνο με την παρουσία εκπροσώπων της Εφορείας Αρχαιοτήτων.

Η χερσόνησος του Λαιμού και το Μεγάλο Καβούρι βρίθουν αρχαιοτήτων που χρονολογούνται από την Πρωτοελλαδική εποχή, ενώ η περιοχή γνώρισε την μεγαλύτερη άνθηση κατά τα Κλασικά και Ελληνιστικά χρόνια. Ο ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα οικοδομήθηκε τον 6ο αι. π.Χ. στη θέση που αποτελούσε τέλειο φυσικό παρατηρητήριο και είχε ιδιαίτερη σημασία καθώς συνδεόταν απευθείας με το μεγάλο ιερό της Δήλου. Ηρθε στο φως τυχαία, το 1924, από τα παιδιά του ορφανοτροφείου της Βουλιαγμένης που έσκαβαν στην παραλία.

Αλλοι κηρυγμένοι χώροι στην περιοχή της Βουλιαγμένης είναι στα βορειοανατολικά του ναού η Ιερατική Οικία του τέλους του 6ου αι. π.Χ. (σήμερα βρίσκεται μέσα στο πάρκινγκ), η δεξαμενή - κρήνη που ανακαλύφθηκε το 1960 και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του ναού, οι δύο πύργοι της Κλασικής εποχής στην παραλία της Ωκεανίδας και στον λόφο του ορφανοτροφείου, αντίστοιχα καθώς και τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα στο μικρό ακρωτήρι.

Τα οικιστικά κατάλοιπα στη χερσόνησο της Βουλιαγμένης χρονολογούνται από τους προϊστορικούς έως και τους ελληνιστικούς χρόνους όσο για τα κατάλοιπα του αρχαίου κτιρίου και του δρόμου στην παραλία του μεγάλου Καβουρίου χρονολογούνται στους κλασικούς χρόνους.

Σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες Επενδυτικού Σχεδίου «Αστέρα» Βουλιαγμένης και Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στην περιοχή της επένδυσης στον «Αστέρα», θα πραγματοποιηθούν ανακαινίσεις και επισκευές σε κτίρια όπως τα ξενοδοχεία «Αρίων» και «Ναυσικά», θα κατεδαφιστεί το ξενοδοχείο «Αφροδίτη», όπου θα οικοδομηθούν 15 πολυτελείς κατοικίες, θα επεκταθεί το spa, ενώ προβλέπονται βελτιώσεις στο οδικό δίκτυο, πεζοδρομήσεις και ειδική δενδροφύτευση (με την παρουσία ειδικού προσωπικού) στο πλαίσιο της αποκατάστασης του φυσικού τοπίου.