Ο ζωγράφος που σχεδίαζε με το χρώμα

Πληθωρικός και χαρισματικός ζωγράφος του χρώματος και των γυναικών, αγαπητός δάσκαλος, καλλιτέχνης που πίστευε ότι το έργο τέχνης πρέπει να μπει σε κάθε σπίτι μέσω της χαρακτικής, ο Δημήτρης Μυταράς άφησε την τελευταία του πνοή χθες, σε ηλικία 83 ετών.

Ιδιαίτερα βεβαρημένη η υγεία του τα τελευταία χρόνια, ενώ η οπτική νευροπάθεια από την οποία έπασχε δεν του επέτρεπε να ζωγραφίζει αλλά και να έχει δημόσια παρουσία. Κάτι όμως που δεν σεβάστηκε η  Ακαδημία Αθηνών, η οποία τον διέγραψε από τους κόλπους της το 2010, δύο χρόνια μετά την εκλογή του, επειδή δεν μπορούσε να παραστεί στις συνεδριάσεις της.

Η τελευταία μεγάλη έκθεση στην οποία έδωσε το «παρών» ήταν το 2008 στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, είχε τίτλο «Ιστορώντας μορφές» και αποτελούσε μια αναδρομική παρουσίαση 50 γόνιμων χρόνων. Ομως και οι μαθητές του -αναγνωρισμένοι ζωγράφοι πλέον- τον τίμησαν με μια ουσιαστική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς το 2015 που περιλάμβανε τις σημαντικές περιόδους της πορείας του: «Καθρέφτες» (1960-64), «Δικτατορία (1966-70), «Επιτύμβια» (1971-76), «Πορτρέτα» (1977-87), «Σκηνές θεάτρου» (1988-91).

«Εχει καταθέσει την ψυχή, τα βιώματα, την ανθρωπιά του στα έργα του», είχε πει τότε η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Ανθρωποκεντρικός ζωγράφος, ο άνθρωπος είναι εκεί ακόμα κι όταν απουσιάζει. Συχνά πλάι του βρίσκονται τα σκυλιά που λατρεύει.

»Οπως και τα άψυχα, όπως οι καθρέφτες, αποτελούν προέκταση και προβολή των ανθρώπων. Είναι ο μεγαλύτερος σχεδιαστής της σύγχρονης εικαστικής σκηνής μας. Αν τον βγάλεις από την ελληνική ιστορία της τέχνης, τότε καταλαβαίνεις ότι θα μείνει φτωχή».

Ομως και τα έργα που έκανε στα χρόνια της δικτατορίας με αρχαιότητες «αποτελούν ειρωνικό σχόλιο για τις ιστορικές περιπέτειες της νεότερης Ελλάδας». Ενώ τα πορτρέτα πολλών γνωστών κοσμικών που ποζάρουν με ακριβά ενδύματα και πολυτελή αυτοκίνητα στους πίνακές του «είναι η εικόνα της φούσκας που μας οδήγησε στη σημερινή κρίση».

Γέννημα-θρέμμα της Χαλκίδας, εκεί ο ζωγράφος δημιούργησε με τη σύζυγό του Χαρίκλεια το Καλλιτεχνικό Εργαστήρι, πριν από 35 και πλέον χρόνια, που μύησε στη χαρά της τέχνης χιλιάδες παιδιά. Επιθυμία της ίδιας είναι να προχωρήσει ο δήμος το Μουσείο Δημήτρη Μυταρά, ένα βιομηχανικό κτίριο κοντά στο εμπορικό λιμάνι της Χαλκίδας, που θα στεγάσει τη μοναδική συλλογή του με σπάνια κοχύλια και αντιπροσωπευτικά έργα του.

Ο Δημήτρης Μυταράς σπούδασε στην Καλών Τεχνών της Αθήνας, συνέχισε στο Παρίσι, ενώ εξελέγη πρύτανης της σχολής το 1983. Από μικρός ζωγράφιζε τους τοίχους του σπιτιού του και στο εργαστήρι του στην Αθήνα έπιανε τα πινέλα καθημερινά.

Θαύμαζε όσους μπορούν να ζωγραφίζουν σαν μικρά παιδιά, όπως έλεγε ο Πικάσο. Ελεγε ότι το ταλέντο βρίσκεται στο DNA του ανθρώπου. Πίστευε ότι η τέχνη πρέπει να πηγάζει από μέσα, από βαθιά προσωπική ανάγκη για έκφραση και θεωρούσε αρνητικό το κίνητρο της φιλοδοξίας, ενώ απέφευγε τις «παγίδες» της πρωτοπορίας.

Σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις («Παρόν») είχε πει: «Για μένα η κόλαση δημιουργείται όταν λείπει ο παράδεισος. Ο παράδεισος για μένα είναι η συμφιλίωση με τον εαυτό μας, η αγάπη για τους άλλους, η επικοινωνία με τη φύση και το περιβάλλον και το μέτρο».