Στις 24 Σεπτεμβρίου θα συζητηθούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι δύο προσφυγές ακύρωσης που κατέθεσαν κατά του τελεφερίκ στο Κάστρο της Μονεμβασιάς τα μέλη του Συλλόγου Φίλοι Μονεμβασιάς (ΣΦΜ). Μέχρι τότε το ΣτΕ διατάσσει «ως προσωρινό μέτρο ισχύον ώς την έκδοση οριστικής απόφασης επί της αιτήσεως ακυρώσεως τη μη υλοποίηση εργασιών κατασκευής του έργου για την εγκατάσταση αναβατορίου στο Κάστρο της Μονεμβασίας» (απόφαση ΕΑ ΣτΕ 94/2025).
Μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης και την απόφαση του ΣτΕ, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να μην προχωρήσει σε οποιαδήποτε εργασία που αφορά την εγκατάσταση που θα συνδέει την Κάτω Πόλη με την Ανω Πόλη. Το μεγάλης κλίμακας έργο έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις καθώς θεωρείται βέβαιο ότι θα αλλοιώσει την ταυτότητα της Καστροπολιτείας. Μέλη της τοπικής κοινωνίας, επιστημονικοί και πολιτιστικοί φορείς, αρχαιολόγοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό έχουν εναντιωθεί στα σχέδια που δρομολογούν το υπουργείο Πολιτισμού και ο Δήμος Μονεμβασιάς καθώς θεωρούν ότι θα κακοποιήσουν βάναυσα το μνημειακό σύνολο, ενώ ο λόγος της προσβασιμότητας για ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα που προβάλλεται, είναι προσχηματικός και προτεραιότητα αποτελούν τα κερδοσκοπικά ενδιαφέροντα και η αύξηση του τουρισμού.
Η πρώτη προσφυγή είναι κατά του έργου «Προμήθεια και εγκατάσταση αναβατορίου ατόμων για το Κάστρο Μονεμβασίας» και η δεύτερη κατά της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) η οποία έχει λάβει την ομόφωνη θετική γνωμοδότηση των μελών του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Από την πλευρά του ο Σύλλογος Φίλων Μονεμβασιάς έχει επισημάνει ότι η ΜΠΕ, την οποία συνέταξε η Τοπική Αυτοδιοίκηση, εγείρει σοβαρά ερωτήματα, όπως η διγλωσσία για το έργο καθώς στα επίσημα έγγραφα του ΥΠΠΟ και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλού τιτλοφορείται ως «αναβατόριο» και αλλού περιγράφεται ως «τελεφερίκ». Κι ενώ το ΥΠΠΟ κάνει λόγο για έργο που αφορά την καθολική προσβασιμότητα, ο δήμος προβάλλει διαφορετικούς σκοπούς αναπτυξιακού και οικονομικού χαρακτήρα. Οπως έχει αναφέρει και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) που έχει σταθεί απέναντι στο επιχειρούμενο σχέδιο και έχει ενώσει τις δυνάμεις της με τις φωνές εντός και εκτός Ελλάδας, ο προσχηματικός χαρακτήρας «προκύπτει και από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στην οποία αναφέρεται ότι «στόχος του έργου είναι να διευκολυνθεί η επισκεψιμότητα των τουριστών, των μόνιμων κατοίκων και γενικά η ασφαλής μεταφορά ατόμων από την Κάτω Πόλη Μονεμβασίας στην Ανω Πόλη και αντίστροφα, καθώς και ατόμων με κινητικά προβλήματα». Οπως προκύπτει λοιπόν, επιχειρείται με το έργο αυτό η αύξηση των τουριστών, χωρίς όμως να έχει προηγηθεί ένα Σχέδιο Διαχείρισης, που μεταξύ άλλων θα περιλάμβανε την ανάλυση των πραγματικών αναγκών της περιοχής, των δεδομένων της, των αξιών της αρχαιολογικής και φυσικής κληρονομιάς και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της. Ενα σχέδιο που θα προσδιορίζει τον επιθυμητό αριθμό επισκεπτών και των απαιτούμενων έργων υποδομής, όπως το κυκλοφοριακό και η στάθμευση, η παροχή πόσιμου νερού και η αποχέτευση, ήδη προβληματικά για το κάστρο...».
Αξίζει να σημειωθεί ότι τη Μεγάλη Τρίτη, στις 15 Απριλίου 2025 δηλαδή, το ΚΑΣ έδωσε ομόφωνη θετική γνωμοδότηση για τις οριστικές μελέτες (αρχιτεκτονική, στατική-αντισεισμική και γεωτεχνική), με την αρχιτεκτονική να απασχολεί ιδιαίτερα τη συζήτηση και μέλη να διατυπώνουν απορίες και ενστάσεις αν και πείστηκαν, τελικά, από την ανάδοχη εταιρεία που την παρουσίασε.
Ο ΣΦΜ έχει καταθέσει επίσημο αίτημα για να λάβει τις μελέτες και τα πρακτικά της συνεδρίασης, χωρίς ωστόσο να έχει ικανοποιηθεί έως σήμερα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τα μέλη του Συλλόγου πρόκειται να καταθέσουν και τρίτη προσφυγή στο ΣτΕ, αυτή τη φορά κατά των μελετών και ιδιαίτερα της αρχιτεκτονικής που μας τη χαρακτήρισαν «απαράδεκτη».
Να θυμίσουμε ότι το έργο χωροθετείται, εξ ολοκλήρου, εντός προστατευόμενης περιοχής NATURA 2000, σε κηρυγμένο Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους ενώ η Καστροπολιτεία αποτελεί ιστορικό τόπο και αρχαιολογικό χώρο. Αυτή τη στιγμή στην Ανω Πόλη έχει αποκατασταθεί μόνον ο βυζαντινός ναός της Αγίας Σοφίας, ενώ δεν έχουν διαμορφωθεί διαδρομές για να κινούνται αμαξίδια. Οπότε αναρωτιέται κανείς γιατί προωθείται έργο τέτοιας κλίμακας, τη στιγμή μάλιστα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν πιο ήπιες λύσεις, όπως η κατασκευή αναβατορίου πλαγιάς που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει και συμπολίτες μας με δυσκολίες στην κίνηση.
Τέλος, θυμίζουμε ότι εξαιτίας του τελεφερίκ, η Μονεμβασιά εντάχθηκε στον κατάλογο της Europa Nostra με τα εφτά πιο απειλούμενα μνημεία και τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς για το 2025.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας