Οταν ζεις χωρίς ελπίδα...

Τη δεκαετία του ’60, όταν στην Ελλάδα είχαμε το δεύτερο μαζικό κύμα μετανάστευσης (ευλογία για τον τόπο την είχε χαρακτηρίσει σε μια ατυχή δήλωσή του ο ευπατρίδης Π. Κανελλόπουλος) και οι Ελληνες έψαχναν την τύχη τους στις φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές, ο μεγάλος λαϊκός ποιητής Κώστας Βίρβος έγραψε το «Διαβατήριο». Το τραγούδι -μουσική του Θόδ. Δερβενιώτη και ερμηνευμένο από τον γητευτή ψυχών Στέλιο Καζαντζίδη- γνώρισε τεράστια επιτυχία.

Ενας στίχος του λέει: «όταν ζεις χωρίς ελπίδα, όπου γης είναι πατρίδα».

Η καλή ποίηση έχει πλεονέκτημα έναντι των αναλύσεων, των διατριβών και των ερευνών. Μπορεί με λίγες λέξεις-καρφιά να περιγράψει ένα σύνθετο φαινόμενο, ενώ οι ειδικοί και οι σχολιαστές πρέπει να γεμίσουν σελίδες επί σελίδων, για να καταλήξουν στο ίδιο συμπέρασμα.

Αυτό που ζει τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα με την εισροή προσφύγων και μεταναστών είναι κάτι που την ξεπερνά. Χωρίς υποδομές υποδοχής και φιλοξενίας, σε επώδυνη οικονομική κρίση διαρκείας, με τις εμφυλιοπολεμικές εστίες στην ευρύτερη περιοχή ανοιχτές και την ένοχη Ευρώπη βολικά αμέριμνη, καλείται να σηκώσει σχεδόν μόνη της το βάρος.

Οσοι σκούζουν στα τηλεπαράθυρα και στο Διαδίκτυο, υποστηρίζοντας ότι η χώρα είναι ανοχύρωτη και ζητούν πυγμή και μηδενική ανοχή -φτάσαμε στο έσχατο σημείο ξεφτίλας να καταλαμβάνουν περίοπτη θέση στα δελτία των οκτώ τα άθλια, δήθεν χιουμοριστικά, τιτιβίσματα των Γεωργιάδη, Πλεύρη- δεν μπορούν να καταλάβουν ότι κανένα μέτρο δεν είναι ικανό να σταματήσει έναν απελπισμένο άνθρωπο.

Οσα τείχη κι αν κατασκευάσεις στα σύνορα, όσες δυνάμεις καταστολής κι αν παρατάξεις στις διόδους διέλευσης, ακόμη κι αν βυθίζεις τα σαπιοκάραβα που τον μεταφέρουν, αυτός θα βρει τρόπο να ξεφύγει από την κόλαση που επικρατεί στην πατρίδα του.

Μια κόλαση για την οποία σε μεγάλο βαθμό είναι υπεύθυνες -για να μην ξεχνιόμαστε- οι καγκελαρίες της Ευρώπης και οι ΗΠΑ. Εξαπέλυσαν πολέμους, βομβάρδισαν ανηλεώς πόλεις, στήριξαν και χρηματοδότησαν φανατικούς, υποδαύλισαν εθνοτικές και θρησκευτικές συγκρούσεις για να ανατρέψουν τα αυταρχικά καθεστώτα -με τα οποία είχαν αρμονικότατες και αμοιβαίως επωφελείς σχέσεις στο πρόσφατο παρελθόν.

Τα αποτελέσματα αυτής της ολέθριας στρατηγικής τα έχουμε μπροστά μας. Η δημοκρατία -υποτίθεται αυτός ήταν ο ευγενής στόχος του «ένοπλου ανθρωπισμού» της Δύσης- είναι μια καρικατούρα και τα δικτατορικά καθεστώτα έδωσαν τη θέση τους στο χάος.