Οι ιθαγενικοί λαοί του Ισημερινού έχουν μιαν έκφραση για το αρχαιοελληνικό Ευ ζην, το οποίο μεταφράζεται ως Σούμακ Καουσάι. Αυτή η έκφραση σημαίνει «διαυγής και αρμονική ζωή» και βρίσκεται σε πλήρη ρήξη με τη δυτική κουλτούρα και τις ιδέες της προόδου και της ανάπτυξης.
Η «αρμονική ζωή» γίνεται αντιληπτή στη σχέση ανθρώπου – φύσης, σχέση η οποία δεν τοποθετεί τον άνθρωπο «απέναντι» στη φύση, αλλά «εντός της». Όπως έγραφε ο Μαρξ στα «Οικονομικά και Φιλοσοφικά χειρόγραφα» του 1844, «η φύση είναι το ανόργανο σώμα του ανθρώπου, δηλαδή η φύση στον βαθμό που δεν είναι ανθρώπινο σώμα. Ο άνθρωπος ζει από τη φύση, δηλαδή η φύση ΕΙΝΑΙ το σώμα του και πρέπει να διατηρήσει έναν συνεχή διάλογο μαζί της, αν θέλει να μην πεθάνει».
Για τους αρχαίους Ελληνες το ευ ζην ήταν το ύψιστο αγαθό. Μεταφραζόταν ως η τέχνη του να ζει κανείς καλά (ευδαιμονία) ενώ προϋπέθετε την επίτευξη της σωματικής και ψυχικής υγείας. Ακόμη, οδηγούσε στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε όλους τους τομείς, φτάνοντας στην απόλυτη ευτυχία.
Για τους ιθαγενικούς λαούς η φύση αποτελεί μια μητέρα, από την οποία εξαρτιόμαστε και με την οποία δεν μπορούμε να έχουμε σχέση ανταγωνισμού και κυριαρχίας. Ωστόσο, ο δυτικός άνθρωπος συμπεριφέρθηκε μέχρι σήμερα στη φύση ως κατακτητής και κυρίαρχος. Θεώρησε ότι οι πόροι της είναι ανεξάντλητοι και υιοθέτησε τη μυθολογία της προόδου και της ανάπτυξης. Όμως το κριτήριο της αέναης μεγέθυνσης είναι ποσοτικό και όχι ποιοτικό και αυτό οδήγησε στα σημερινά αδιέξοδα. Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή συνιστά το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε συλλογικά για την αδιαφορία και την αλαζονεία που έδειξαν οι ισχυροί του πλούτου και της εξουσίας.
«Το Σύνταγμα της Βολιβίας που εγκρίθηκε το 2009 με πλειοψηφία 62% των ψηφοφόρων συμπεριλαμβάνει το Σούμα Καμάνια (το να ζεις καλά) μαζί με άλλα παρόμοια αξιώματα των αυτοχθόνων λαών. Το νέο Σύνταγμα του Εκουαδόρ, που εγκρίθηκε επίσης το 2009, από το 64% των κατοίκων περιλαμβάνει 75 άρθρα στο τμήμα “Καθεστώς του Ευ Ζην”». Αυτό αναφέρουν οι Ραούλ Ζιμπέκι, Άλβαρο Ρέγες και Μάικλ Χαρντ στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο τους «Κοινά αγαθά και κοινωνικά κινήματα» (Εκδόσεις των Συναδέλφων).
Σε συνέντευξη που είχα πάρει από τον Άλβαρο Ρέγες το 2016 και στην ερώτηση «Οι δυτικές χώρες τι έχουν να μάθουν από την κουλτούρα των ιθαγενών λαών για τη σχέση ανθρώπου - φύσης και για την ιδέα της προόδου;», μου είχε απαντήσει: «Αυτό που έχουν να μας διδάξουν αυτοί οι άνθρωποι είναι απολύτως ζωτικό, αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι είναι πολιτιστικό. Ο “καπιταλιστικός πολιτισμός” (εάν μπορούμε να μιλήσουμε με τέτοιους όρους) χώρισε τον κόσμο σε ένα σύστημα παραγωγής και ένα σύστημα σκλαβιάς και λεηλασίας […] Αυτός ο “πολιτισμός” βρίσκεται στο μέσο μιας ολοκληρωτικής παλινδρόμησης και συνεπώς η προστασία που ήταν εξασφαλισμένη για τους ευρωπαϊκής καταγωγής λαούς εξαφανίζεται. Ετσι, οι ευρωπαϊκής καταγωγής λαοί σήμερα έχουν μια επιλογή: είτε να θρηνούν γι’ αυτή την καταστροφή και να υποκρίνονται ότι κατηγορούν τους μη ευρωπαϊκούς λαούς για την τωρινή τους κατάσταση είτε μπορούν να γίνουν μαθητές των μαύρων και ιθαγενών λαών, οι οποίοι αναγκάστηκαν να μάθουν να επιβιώνουν και να αντιστέκονται ΕΝΤΟΣ αυτής της καταστροφής, η οποία ξεκίνησε γι’ αυτούς πέντε αιώνες πριν, και μαζί τους να προσπαθήσουν να φτιάξουν μια ζωή μετά την καπιταλιστική “ανάπτυξη”»
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας