Ενα κλασικό αλλά φτηνό κόλπο στο πολιτικό παιχνίδι είναι να αλλάζεις τους κανόνες του παιχνιδιού ανάλογα με το πώς σε βολεύει. Το έκαναν στο παρελθόν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, το έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ με τη λεγόμενη απλή αναλογική, που από πέρυσι ενταφιάστηκε και επισήμως ακόμη και από τους άλλοτε διαπρύσιους υποστηρικτές της. Τα ίδια σκέφτονται και τα στελέχη της Ν.Δ. σήμερα, όπως π.χ. ο Αδωνις Γεωργιάδης που πρότεινε ξανά χθες ένα πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, φέρνοντας ως παράδειγμα τους Εργατικούς στη Βρετανία που κυβερνούν με περίπου 33% και προειδοποιώντας, ελαφρώς μελοδραματικά, ότι «όποιος θα είναι υπεύθυνος για να πέσει η χώρα σε κατάσταση πολιτικής αστάθειας, θα πάρει πολύ μεγάλο ιστορικό βάρος πάνω του». Μεγάλο το άγχος του υπουργού, τρία χρόνια (θεωρητικά) πριν από τις κάλπες. Το λες και λίγο ηττοπαθές ή έστω παραδοχή ότι η αυτοδυναμία της Ν.Δ., ακόμα και αν είναι πρώτο κόμμα, θα είναι όνειρο απατηλό.
Μέχρι πέρυσι συζητούσαμε για την απλή αναλογική που θα εφαρμοζόταν πρώτη φορά μετά από δεκαετίες. Το σύστημα αυτό θα είχε νόημα π.χ. την περίοδο των μνημονίων, όταν το εκάστοτε βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης λαΐκιζε ανεύθυνα και υποδυόταν τον αντιμνημονιακό μαχητή (π.χ. η Ν.Δ. του Αντώνη Σαμαρά και ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα) και «προσκυνούσε» στη συνέχεια, μόλις είχε στρογγυλοκαθίσει στις καρέκλες της εξουσίας. Οταν τον Μάιο του 2012 το πρώτο κόμμα (Ν.Δ.) έφτασε να έχει 18,8%, τότε οι ίδιοι οι πολίτες είχαν επιβάλει την απλή αναλογική, δηλαδή την ευρύτερη συνεργασία, στην πράξη, την ώρα όμως που το πολιτικό σύστημα πάλι αδυνατούσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που είχε ως πάγια θέση του την απλή αναλογική, έγινε κυβέρνηση το 2015 με την ενισχυμένη, τη διατήρησε και στις δεύτερες εκλογές που προκάλεσε ο Αλέξης Τσίπρας μετά την κωλοτούμπα του 3ου Μνημονίου και θυμήθηκε να τη θεσμοθετήσει όταν είδε ότι θα έχανε τις εκλογές από τη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το αποτέλεσμα του μικροκομματικού χειρισμού γύρισε μπούμερανγκ, ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε πάλι απομονωμένος πολιτικά και το «κοντέρ» έδειξε καταποντισμό στις διπλές εκλογές του 2023.
Από την πλευρά της η σημερινή κυβέρνηση της Ν.Δ. ομνύει στην ενισχυμένη αναλογική, πέρα από κάποιες σκέψεις να ανέβει το όριο εισόδου στη Βουλή στο 5% από το 3%, με στόχο την αποφυγή περαιτέρω κατακερματισμού του κομματικού συστήματος. Το 5% ισχύει π.χ. στη Γερμανία, αλλά εκεί έχουν την πικρή ιστορική εμπειρία της εύθραυστης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (1918-1933) που κατέληξε στο να πέσει η χώρα στα χέρια του Χίτλερ και των εθνικοσοσιαλιστών. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι η αύξηση του ορίου εισόδου στην επόμενη ελληνική Βουλή θα λειτουργήσει προς την επιδιωχθείσα κατεύθυνση, δεδομένου ότι η ψήφος διαμαρτυρίας είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει στην ενίσχυση των μικρών κομμάτων, ακριβώς για να επιτευχθεί το όριο του 5%. Θα οδηγήσει δηλαδή σε ακόμη μεγαλύτερο κατακερματισμό από τον σημερινό, όπου έχουμε εννέα κοινοβουλευτικές ομάδες, ξεπερνώντας ακόμη και την περίοδο των μνημονίων.
Με τα σημερινά δεδομένα, η Ν.Δ. που κατέκτησε το εντυπωσιακό 41% το 2023, τιμωρήθηκε με απότομη πτώση στο 28% προ μηνών στις ευρωεκλογές και δείχνει να έχει μπει σε τροχιά φθοράς, χωρίς ωστόσο να έχει ξεπροβάλει ο αντικαταστάτης της στη διακυβέρνηση της χώρας. Το ΠΑΣΟΚ ανεβαίνει δημοσκοπικά μετά την ολοκλήρωση της επανεκλογής Ανδρουλάκη, αλλά (ακόμη) απέχει πολύ από το να θεωρηθεί απειλή για τη Ν.Δ., ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να βρίσκεται υπό διάλυση, ενώ τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. δείχνουν να ενισχύονται (π.χ. Βελόπουλος και Λατινοπούλου). Η διαμαρτυρία ενισχύει και τα αντίστοιχα κόμματα εξ αριστερών, όπως της Ζωής Κωνσταντοπούλου και του εξωκοινοβουλευτικού Γιάνη Βαρουφάκη. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά: Το όριο του 38,5% για αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος δείχνει άπιαστο, ο πολυκερματισμός είναι μια σχεδόν δεδομένη πραγματικότητα, η ψήφος διαμαρτυρίας ενισχύεται γιατί οι πολίτες οργίζονται με την ακρίβεια και κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα χωρίς να βλέπουν λύση και όλο αυτό καταλήγει σε ένα κοκτέιλ αβεβαιότητας και πιθανής αστάθειας. Λύνεται το κοινωνικό και πολιτικό αδιέξοδο μετακινώντας τα δοκάρια της εστίας;
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας