Είκοσι χρόνια μετά: «Πάλι το ίδιο θα έκανα»

Η βόμβα που έσκασε στα χέρια του Σάββα Ξηρού στον Πειραιά, το βράδυ του Σαββάτου, πριν από είκοσι χρόνια ακριβώς, ήταν η αρχή του τέλους για την οργάνωση «17 Νοέμβρη». Από την έκρηξη τραυματίστηκε σοβαρά ο Σάββας Ξηρός. Δεν ήταν μόνος του.

Δίπλα του βρισκόταν ο Δημήτρης Κουφοντίνας. Αρκετά χρόνια μετά, σε μια εξ αποστάσεως συνομιλία που είχα με τον Δημ. Κουφοντίνα που πήρε τη μορφή βιβλίου με τον τίτλο «13 απαντήσεις» (Εκδόσεις Μονοπάτι), η πρώτη ερώτηση που του έθεσα αφορούσε τη στάση του εκείνο το βράδυ: «Γιατί εκείνη την κρίσιμη στιγμή δεν λειτούργησες όπως ορίζει η επαναστατική πρακτική; Γιατί, δηλαδή, όταν διαπίστωσες ότι ο Σάββας δεν μπορεί να μετακινηθεί, δεν τον εξουδετέρωσες για να μην πέσει στα χέρια της αστυνομίας;… Ενας φανατικός με την υπόθεση της ένοπλης πάλης δεν μπορεί να έχει συναισθηματικές αδυναμίες. Κάνει αυτό που πρέπει και αυτό που επιτάσσει η ιδεολογία του χωρίς δεύτερη σκέψη… Εκτός αν είχες συμφιλιωθεί με την ιδέα της ήττας, αν είχες ενδεχομένως δεχτεί ότι όλα είχαν τελειώσει… Σήμερα, πηγαίνοντας πίσω στον χρόνο και γνωρίζοντας όσα ακολούθησαν, θα έκανες την ίδια επιλογή;».

Η απάντησή του ήταν μακροσκελής. Ανάμεσα σ’ άλλα αναφέρει: «Ομως πάντα γνωρίζαμε ότι όσα μέτρα και να πάρουμε ο κίνδυνος ελαχιστοποιείται αλλά δεν μηδενίζεται… Θα ήταν ανευθυνότητα επομένως αν δεν είχαμε σκεφτεί πώς θα αντιμετωπίσουμε έναν τραυματισμό από άκαιρη έκρηξη… Δεν ήμασταν λοιπόν απροετοίμαστοι. Είχαμε επεξεργαστεί από καιρό, τόσο συλλογικά, όσο και ατομικά μέσα του ο καθένας, όλα αυτά τα ενδεχόμενα, και είχαμε πάρει τις αποφάσεις μας... Εκείνο το βράδυ Σαββάτου του 2002 στον Πειραιά βρεθήκαμε στη μέγγενη του τυχαίου “εργατικού ατυχήματος”, προδομένοι από το γερμανικό ρολόι που βραχυκύκλωσε… Τώρα στεκόμουν πάνω από τον Σάββα, τον πεσμένο σύντροφο. Αιμορραγούσε.

Δεν μπορούσε να κινηθεί, δεν γινόταν να μετακινηθεί, ήμουν ανήμπορος να τον βοηθήσω ή να τον φορτωθώ... Πρέπει να φράξεις τη δίοδο στα συναισθήματα που ορμούν χειμαρρωδώς και σε κατακλύζουν… Αποχαιρέτησα άλλη μια φορά τον αδερφό του αγώνα, ειδοποίησα το ασθενοφόρο και με κλειδωμένη ακόμα γερά την πόρτα που φράζει τον δρόμο στα συναισθήματα, άρχισα να προβάλλω στο μέλλον όλες τις πιθανές εκδοχές, κάθε δυνατή εξέλιξη».

Το τι ακολούθησε είναι γνωστό. Οι διωκτικές αρχές ξετύλιξαν το κουβάρι και έφτασαν στο τέλος. Αν ο Κουφοντίνας συμπεριφερόταν διαφορετικά εκείνο το βράδυ, ποια θα ήταν η εξέλιξη; Απασχόλησε τον ίδιο αυτό το «αν»; Η απάντησή του: «Σήμερα πολλά χρόνια μετά το βράδυ εκείνο στον Πειραιά και με την ύστερη γνώση και σοφία, όταν ζυγίζω το δίκιο και της μιας και της άλλης πλευράς, το δίκιο που θα είχε κάποιος που θα έπαιρνε είτε τη μια είτε την άλλη απόφαση, και τη μια αλήθεια και την άλλη, όταν σκέφτομαι πώς στάθμισα τα δεδομένα εκείνης της στιγμής, ως συνέπεια της πολιτικής διαδρομής μου, από την αρχή της μέχρι τότε, ως συνέπεια της οπτικής μου για τον κόσμο και γι’ αυτόν που ονειρευόμαστε, ως συνέπεια της ευθύνης μου απέναντι στον χτυπημένο σύντροφο, στους άλλους συντρόφους, στην οργάνωση, μα πάνω απ’ όλα στην υπόθεσή μας, νομίζω ότι εγώ δεν θα μπορούσα να πάρω διαφορετική απόφαση. Ακόμα κι αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω και αν γνώριζα όσα ακολούθησαν, ο τωρινός εαυτός μου απαντά όπως έχει απαντήσει σε όσους κατά καιρούς με ρώτησαν γι’ αυτά: Πάλι το ίδιο θα έκανα».

Ανάγωγα

Η άμβλωση παράνομη, η οπλοφορία νόμιμη. Στη μητρόπολη του καπιταλισμού και της φιλελεύθερης δημοκρατίας.