Οι αιρετικές φωνές και η σιωπή νεκροταφείου

Η κομματική πειθαρχία έχει νόημα όταν τα μέλη, τα στελέχη και οι βουλευτές του κόμματος συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η εσωκομματική δημοκρατία. Διαφορετικά, έχουμε να κάνουμε με κοπάδι ανθρώπων, με ομάδες χειροκροτητών που αποθεώνουν τον αρχηγό ακόμη και στις περιπτώσεις που παραβιάζει τις βασικές αρχές λειτουργίας του κόμματος. Η μειοψηφία πρέπει να σέβεται και να υπηρετεί τις αποφάσεις των οργάνων, ωστόσο δεν μπορεί να φιμώνεται ή να εξορίζεται από την κομματική επικράτεια. Οι ηγεσίες, για να μην απειληθεί η υπόστασή τους, επικαλούνται συνήθως την ενότητα του κόμματος που δεν πρέπει να υπονομευτεί και την επικινδυνότητα του πολιτικού αντιπάλου, ο οποίος καραδοκεί για να εκμεταλλευτεί τις δυσκολίες και να αξιοποιήσει κάθε αιρετική φωνή.

Στους επικεφαλής δεν αρέσουν οι μαχητικές αμφιβολίες για τις πράξεις τους, κι ας δηλώνουν ότι είναι ανοικτοί στις αντιρρήσεις, κι ας διατυμπανίζουν ότι είναι πρόθυμοι να επανεξετάσουν τη γραμμή τους, αν βεβαίως πειστούν για την εγκυρότητα και τη σοβαρότητα της άποψης των διαφωνούντων. Στους πολιτικούς αρχηγούς δεν αρέσουν οι τεράστιες μειοψηφίες σε κρίσιμα ζητήματα γιατί φοβούνται ότι θα ανοίξει ο κύκλος της αμφισβήτησής τους. Προτιμούν τη διά βοής έγκριση των πεπραγμένων τους και τις ομοφωνίες, αλλά επειδή ξέρουν πως αυτά εκτός από ύποπτα είναι και δύσκολα, επιδιώκουν τις μεγάλες πλειοψηφίες.

Στο ΚΚΕ η κομματική πειθαρχία είναι ιερός κανόνας. Δικαιούσαι να διαφωνείς με τη γραμμή του κόμματος, δικαιούσαι να εκφράζεις τη θέση σου, αλλά μόνο εντός των οργάνων, τα οποία συνεδριάζουν σε τακτική βάση. Η δημοσιοποίηση έξω απ’ αυτά είναι αιτία διαγραφής. Στον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα είναι πολύ χαλαρά, μερικές φορές τόσο χαλαρά που νομίζεις ότι δεν έχεις να κάνεις με κόμμα, αλλά με μαζικό χώρο όπου ο καθένας πορεύεται κατά πως γουστάρει, αδιαφορώντας για τη γενική εικόνα, αδιαφορώντας για τις υποχρεώσεις που έχει ως στέλεχός του, αδιαφορώντας, τέλος, για το πώς εισπράττουν οι ψηφοφόροι τις διαμάχες, κυρίως αυτές (δεν είναι και λίγες) που επικεντρώνονται στην εξιχνίαση του προπατορικού αμαρτήματος ή ακόμη χειρότερα στην αναζήτηση της απάντησης στο ερώτημα σχετικά με το φύλο των αγγέλων. Το πρόβλημα στον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τόσο το έλλειμμα εσωκομματικής δημοκρατίας, όσο η κούφια φλυαρία επί παντός επιστητού και ένας εριστικός αντισυμβατισμός που παραπέμπει σε μονοθεματικές ομάδες.

Στη Νέα Δημοκρατία τα πράγματα είναι καθαρά. Μπορεί ο πρόεδρός της να ισχυρίζεται ότι είναι το πιο φιλελεύθερο και το πιο δημοκρατικό κόμμα στη χώρα, ωστόσο ο φιλελευθερισμός του είναι στρατοπεδικός και ο δημοκρατικός χαρακτήρας του νοσηλεύεται σε καταστολή στη ΜΕΘ του Μαξίμου. Οι υπουργοί ελέγχονται από τους συνεργάτες του πρωθυπουργού, οι περισσότεροι εκ των οποίων ούτε αιρετοί είναι ούτε προέρχονται από τις τάξεις του κόμματος.

Ο πρωθυπουργός έχει συγκεντρώσει στα χέρια του, προφανώς λόγω ανασφάλειας, αρμοδιότητες που στο παρελθόν ανήκαν σε υπουργούς. Τα κομματικά όργανα αγνοούνται. Από τους κομματικούς μηχανισμούς λειτουργεί μόνο το Γραφείο Τύπου για να βγάζει ανακοινώσεις. Οι βουλευτές διαγκωνίζονται για το ποιος (α) θα χειροκροτήσει πιο θερμά τον αρχηγό στη Βουλή. Αναρωτιέσαι: Μα, όλοι συμφωνούν με όλα; Δεν υπάρχουν ενστάσεις για τα ζωτικά ψεύδη της ηγεσίας; Τόσο πολύ φοβούνται μήπως τους τιμωρήσει ο αρχηγός τους; Αυτά τα περί ελευθερίας της συνείδησης είναι μόνο για ρεκλάμα; Υπάρχουν πάντως τρεις εξαιρέσεις: ο βουλευτής Ηλείας Κώστας Τζαβάρας, ο αντιπρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης και ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος. Για την ώρα επιβιώνουν και μάλιστα αξιοπρεπώς.

Ανάγωγα

Ανασχηματισμός, αλλαγή του εκλογικού νόμου, πρόωρες εκλογές. Σενάρια επί σεναρίων. Διαψεύδονται αλλά ποιος τους πιστεύει; Ψάχνονται, αναζητούν διεξόδους, οι πόρτες κλειστές, τα παράθυρα σφραγισμένα, οι υπόνομοι όμως ανοικτοί.