Χωρίς παρωπίδες, χωρίς φίλτρα

Πώς μπορεί ένας πρωθυπουργός να μάθει τι λένε οι πολίτες για την πολιτική του και για τον ίδιο προσωπικά; Υπάρχουν πολλοί τρόποι. Κάποιοι είναι κλασικοί, κάποιοι είναι υψηλού ρίσκου. Οι πρώτοι δεν είναι και πολύ έγκυροι και, αν τους ακολουθήσει πιστά, είναι πιθανόν να παρασυρθεί και να πιστέψει ότι όλα βαίνουν καλώς και πως δεν υπάρχει λόγος να αναθεωρήσει ορισμένες από τις απόψεις του. Οι άλλοι έχουν ένα βαθμό επικινδυνότητας, αλλά δίνουν καλύτερη εικόνα της κατάστασης.

Μπορεί, λοιπόν, να περιοριστεί σ’ αυτά που του μεταφέρουν οι σύμβουλοί του. Αν αυτοί τιμούν το ψωμί που τρώνε (μερικοί παντεσπάνι), θα του πουν αλήθειες, ακόμη και εκείνες που είναι πικρές και ενδεχομένως θα τον στεναχωρήσουν, ίσως όμως τον υποχρεώσουν να εγκαταλείψει τις βεβαιότητές του και να επανεξετάσει πλευρές της στρατηγικής του.

Ξέρουμε ότι ανάμεσα στους συμβούλους υπάρχουν και πολλοί κόλακες που θεωρούν ότι καθήκον τους είναι να κάνουν το μαύρο άσπρο, την τρίχα τριχιά και να καθησυχάζουν τον προϊστάμενό τους. Αυτοί είναι καλοί υπηρέτες, αλλά κακοί συνεργάτες. Αν η πραγματικότητα αποδειχθεί πολύ χειρότερη από τις περιγραφές τους, θα πληγεί ο αρχηγός τους και αυτοί θα χάσουν τη θέση τους. Θα είναι, όμως, πολύ αργά, γιατί η ζημιά θα έχει γίνει.

Ενας άλλος τρόπος είναι να εμπιστεύεται τις δημοσκοπήσεις. Επισφαλής μέθοδος, για διάφορους λόγους. Εχουν πέσει συχνά έξω, οι διαδικασίες που εφαρμόζουν ορισμένες εταιρείες είναι προβληματικές και επιπλέον οι στενές σχέσεις τους με το κράτος, που είναι ένας από τους εργοδότες τους, υπονομεύει το κύρος τους.

Μπορεί ένας πρωθυπουργός να σχηματίζει εικόνα για το τι συμβαίνει στην κοινωνία παρακολουθώντας τα μέσα ενημέρωσης. Αν όμως προτιμά μόνον εκείνα που τον αποθεώνουν, εκείνα που δεν βρίσκουν ούτε ένα ψεγάδι στην πολιτική του, θα διαπράξει ολέθριο λάθος. Καλό είναι -κι ας του προκαλεί δυσφορία- να προσέχει τι λένε τα μέσα που του κάνουν κριτική. Θα μάθει πώς σκέφτονται οι επικριτές του. Πρέπει όμως να το κάνει ο ίδιος και όχι άλλοι για λογαριασμό του. Η αποδελτίωση από τους συνεργάτες του δεν είναι μια αθώα πράξη. Οζει ιδιοτέλεια.

Ο πιο σίγουρος τρόπος είναι να έρχεται ο ίδιος σε επαφή με τους πολίτες, αιφνιδιαστικά, χωρίς προστασία, χωρίς να έχουν προηγηθεί παρεμβάσεις των αρμόδιων αξιωματούχων, ώστε να δημιουργηθεί ένα κλίμα ενθουσιασμού. Τα χειροκροτήματα θα είναι κατά παραγγελία. Οι συγκεντρωμένοι θα προέρχονται από τις τάξεις των οπαδών του. Τα επαινετικά σχόλια δεν θα είναι αυθόρμητα. Αυτή η εικόνα θα είναι πλαστή. Φτιάχνεται για να ικανοποιηθεί ο αρχηγός.

Δεν το τολμούν πολλοί ηγέτες. Λογικό. Σε κανέναν δεν αρέσει να βρίσκεται απέναντι σε θυμωμένους ανθρώπους. Κανένας πολιτικός δεν τη βρίσκει με τις αποδοκιμασίες και τις ύβρεις (κι αυτές είναι μέσα στο πρόγραμμα). Ωστόσο, αν δεν είναι στημένες από τους πολιτικούς αντιπάλους του, αποτυπώνουν ένα κομμάτι της πραγματικότητας.

Ο Κυρ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι προτίθεται να ξεκινήσει περιοδείες και να συζητήσει από κοντά με τους πολίτες τα προβλήματα που υπάρχουν στις περιοχές τους. Αν πρόκειται για περιοδείες καλά προστατευμένες για να μη φτάσουν στ’ αυτιά του οι καταγγελίες, τα παράπονα, οι διαμαρτυρίες, τα αιτήματα των πολιτών, σαν κι αυτές που έχει κάνει μέχρι τώρα, τότε δεν πρόκειται να μάθει πώς σκέφτεται ο κόσμος, για ποια πράγματα ενδιαφέρεται, ποιες είναι οι αγωνίες του, οι ανησυχίες του, οι ελπίδες του, οι προσδοκίες του, και θα συνεχίσει να πορεύεται σαν μην τρέχει τίποτα. Ομως, κάτι τρέχει -είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού- κι αυτό δεν είναι καλό για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό προσωπικά.

Ανάγωγα

Σχοινί κορδόνι το πάνε ορισμένοι υπουργοί και δημοσιολόγοι της Δεξιάς. Καθόλου πρωτότυποι. Σε όλα τα ερωτήματα δίνουν την ίδια απάντηση: Ποιος έφταιγε για τις καταλήψεις; Ο ΣΥΡΙΖΑ. Ποιος φταίει για την αύξηση των κρουσμάτων; Ο ΣΥΡΙΖΑ. Ποιος φταίει για το κίνημα των αρνητών; Ο ΣΥΡΙΖΑ. Ποιος φταίει για τις αυξήσεις των τιμών; Ο ΣΥΡΙΖΑ. Ποιος οργανώνει τις αποδοκιμασίες στον πρωθυπουργό; Ο ΣΥΡΙΖΑ. Και για το κρίσιμο ερώτημα «ποιος φταίει που στραβά αρμενίζουμε;» έχουν την εξήγηση: «Μα φυσικά ο γιαλός που τον… καθοδηγεί ο ΣΥΡΙΖΑ».