Δάσκαλος της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας

Η πρώτη μου επαφή με τον Γιώργο Δελαστίκ ήταν μια άσκηση ισορροπίας. Κυριολεκτικά. Διέσχισα με κομμένη την ανάσα τις τεράστιες στοίβες ξένων εφημερίδων που σχημάτιζαν έναν μικρό λαβύρινθο μπροστά από το γραφείο του στο ΠΡΙΝ, προσπαθώντας να μη ρίξω τίποτα. Χιλιάδες φύλλα της El Pais, της Monde, της Frankfurter Allgemeine και δεκάδων άλλων εφημερίδων και περιοδικών που διάβαζε στις τουλάχιστον δέκα γλώσσες που γνώριζε.

Κάθε μία από αυτές τις ναυαρχίδες του διεθνούς Τύπου ήταν το κλειδί για να κατανοήσει όχι απλώς τις πραγματικές προθέσεις κάθε κράτους, αλλά τις πολύ βαθύτερες εσωτερικές συγκρούσεις των μεγάλων αστικών μπλοκ που καθόριζαν τις διεθνείς εξελίξεις. Γιατί ο Δελαστίκ είχε μετατρέψει σε τέχνη την ικανότητα να χρησιμοποιεί τη μέθοδο ανάλυσης ενός παλιού συναδέλφου-δημοσιογράφου, του Καρόλου Μαρξ, για να κατανοεί όσο ελάχιστοι αναλυτές τις διεθνείς εξελίξεις.

Πάνω από όλα όμως ο Γιώργος Δελαστίκ ήταν δάσκαλος. Οχι μόνο για τους υπόλοιπους δημοσιογράφους που προσφεύγαμε στις συμβουλές του όταν οι εξελίξεις δεν έδειχναν να ακολουθούν καμία λογική στα λιγότερο εκπαιδευμένα μάτια μας, αλλά κυρίως για τους αναγνώστες, τους θεατές και τους ακροατές του. Κάθε του κείμενο και κάθε του λέξη στα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις απευθυνόταν αποκλειστικά και μόνο στο κοινό που τον παρακολουθούσε. «Οταν θα βγεις σε ένα τηλεοπτικό πάνελ», μου έλεγε, «έχεις 15 δευτερόλεπτα να αναπτύξεις τη θέση σου πριν πέσουν να σε κατασπαράξουν». Και αυτά τα 15 δευτερόλεπτα μειλίχιας αλλά στιβαρής ανάλυσης αρκούσαν για να τινάξει στον αέρα τους κανόνες του στημένου παιχνιδιού που ακολουθούσαν οι συνομιλητές του.

Στα περισσότερα κείμενα που γράφτηκαν από χθες για τον Γιώργο Δελαστίκ κυριαρχούσαν οι λέξεις ήθος και ευγένεια, οι οποίες (αν και απόλυτα ακριβείς) δεν αρκούν για να περιγράψουν το ηφαίστειο της οργής για καθετί άδικο που κόχλαζε μέσα του. Αν ήταν ποδοσφαιριστής, θα ήταν ο Ζινεντίν Ζιντάν τη στιγμή που ξαπλώνει τον αντίπαλό του στο έδαφος με μια κουτουλιά – και δεν είναι φυσικά τυχαίο ότι είχε στηρίξει μια ανάλυσή του για τη μετα-αποικιακή Γαλλία στο συγκεκριμένο περιστατικό.

Η ευγένεια του Δελαστίκ ήταν αντιστρόφως ανάλογη της ισχύος του ανθρώπου που θα βρισκόταν απέναντί του. Οσοι τον έζησαν, θυμούνται ότι μπορεί να στεκόταν ταπεινός μπροστά σε έναν εργάτη, αλλά αρνήθηκε να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με κάποιον από τους μεγαλόσχημους «ρουφιάνους» του επαγγέλματος, παρά το γεγονός ότι τον είχε καλέσει ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας στην οποία εργαζόταν. Και αυτή η ηθική περνούσε σε κάθε του κείμενο.