Ο Μαρξ και η πείνα

Βιώνουμε, πράγματι, μεγάλες στιγμές, οικονομικές, είτε πνευματικές είτε φιλοσοφικές ακόμη. Η τόση λιτότητα και η επακόλουθη αποταμίευση έχουν αρκούντως υμνηθεί από θεωρητικούς ογκόλιθους.

Ο ίδιος ο Μαρξ φρονούσε ότι «όσο λιγότερο είσαι, όσο λιγότερο πραγματοποιείς τη ζωή σου, τόσο περισσότερα έχεις· όσο μεγαλύτερη είναι η αλλοτριωμένη ζωή σου τόσο περισσότερα συσσωρεύεις από την αποξενωμένη σου ύπαρξη».

Γιατί, τότε, γκρινιάζουμε; Γιατί επιρρίπτουμε ευθύνες στους μαρξιστικής κοπής συγκυβερνώντες;

Γνωρίζουν οι άνθρωποι ότι μπορούμε να επιβιώσουμε με ελάχιστα υλικά μέσα και ταυτόχρονα να κερδίσουμε αποταμιευτικά.

Ετσι κι αλλιώς στο θέατρο, στα μπαρ και στα ταξίδια μάς οδηγεί όχι η επιθυμία μας αλλά η ικανότητά μας να αποταμιεύουμε και ας παύουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο να είμαστε.

Το σώμα μας προκαλεί γεγονότα μέσα σ’ έναν τόπο όμως τον οποίο διαμορφώνει το πολιτικό σύστημα· ένα σώμα δυστυχώς άκαμπτο και ελλιπές διότι απομακρύνεται από την τροφή, τη στέγη, τη ζεστασιά, τον χορό και λοιπά.

Καλά, όποιος δεν πείνασε δεν ξέρει τι συμβαίνει. Οι μαρξιστικές προσεγγίσεις του ανθρώπου - πνεύματος - σώματος πάνε περίπατο.

Ο άνθρωπος χάνει την ανθρωπινότητά του σε συνθήκες στρατοπέδων συγκέντρωσης, όπου δεν έχει νόημα να μιλάει κανείς για αξιοπρέπεια.

Μπορεί όμως η αξιοπρέπεια να γίνει ζητούμενο σε συνθήκες Μνημονίου, σε συνθήκες εθνικής υποταγής, σε καταστάσεις μελαγχολίας και παραίτησης από τη χαρά της ζωής.

Είναι αλήθεια ότι στο ξεκίνημα της κρίσης ο κόσμος μετά το αρχικό μούδιασμα αναθεώρησε κάπως τη σκέψη του και τη συμπεριφορά του· συσπειρώθηκε οιονεί κοινοτιστικά, κόπασε κάπως η καταναλωτική του υστερία.

Τα μηνύματα ήσαν ενθαρρυντικά· σε όποιον περίσσευε κάτι το έδινε στους μη έχοντες. Οσο παρατείνεται όμως η κρίση χάνονται όλα αυτά που νομίσαμε ότι μπορούσαν να αλλάξουν τη φιλοσοφία μας και την πολιτική μας συνείδηση.

Η ερμηνεία είναι απλή: δεν μπορείς να διαχειριστείς τη φτώχεια, η δοτικότητα γρήγορα συμμαζεύεται μετατρεπόμενη μάλιστα σε δυσπιστία, επιφυλακτικότητα και τελικά εχθρότητα.

Οι φιλίες που ανεφάνησαν σύντομα εξανεμίστηκαν. Οι κοινωνικές μορφές αυτοοργάνωσης και αλληλεγγύης εξακολουθούν βέβαια να υπάρχουν, χωρίς, όμως, τον αρχικό ενθουσιασμό.

Κι έτσι φτάσαμε στην αυτοειρωνεία και τον αυτοσαρκασμό: δεν καταναλώνουμε άρα... θησαυρίζουμε.

Μπα σε καλό μας, να μην το είχαμε συνειδητοποιήσει χρόνια τώρα, δεκαετίες, καλέ.

Τα θέλαμε και τα πάθαμε, θα πουν οι εύκολα εξάγοντες συμπεράσματα, ενοχοποιώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την κοινωνία και δίνοντας (;) συγχωροχάρτι στους κυρίως υπεύθυνους, τους άρχοντες δηλαδή τούτης της χώρας (τους οποίους εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε και δεν συμμαζεύεται).

Λέγαμε ότι με την πρώτη φορά Αριστερά θα βελτιωνόταν η κατάσταση· σ’ αυτό οφείλεται ίσως η νέα αυτόνομη κοινωνική δομή και η εμφάνιση πολλών συνεταιριστικών-συνεργατικών κινημάτων.

Οταν και τούτη η Αριστερά διέψευσε τις προσδοκίες πολλών, ο εαυτισμός και το ένστικτο επιβίωσης επανήλθαν δριμύτερα, διότι, ακριβώς, η πείνα δεν παλεύεται, δεν ελέγχεται.

Με παροιμίες και μαρξιστικά τσιτάτα δεν κάνουμε σπουδαία πράγματα.