Η αρχή έγινε σε πόλεις όπως η Βενετία, την περασμένη Κυριακή υπήρξαν ανάλογες κινητοποιήσεις σε πολλές πόλεις του ευρωπαϊκού Νότου, ενώ τη Δευτέρα το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι έκλεισε απροειδοποίητα, με τους εργαζόμενους να διαμαρτύρονται για την υποστελέχωση, που συνεπάγεται εξαντλητικούς ρυθμούς και υπερκόπωση. Οι κινητοποιήσεις κατά του υπερτουρισμού πληθαίνουν.
Ο Πολωνός κοινωνιολόγος Ζίγκμουντ Μπάουμαν συνδέει ευθέως τον υπερτουρισμό με τη μετανεωτερική συνθήκη, τονίζοντας ότι η φροϋδική μετάβαση από την αρχή της επιθυμίας στην αρχή της πραγματικότητας έχει αντικατασταθεί από τη μετάβαση στην αρχή της απόλαυσης. Κυριαρχεί πλέον η επιθυμία για αχαλίνωτη κατανάλωση, με όσους δεν μπορούν να καταναλώσουν να θεωρούνται ελαττωματικοί καταναλωτές, άρα αποβλητέοι.
Σε έναν κόσμο ευρισκόμενο σε συνεχή κίνηση και μεταβολή, κυρίαρχοι είναι αυτοί που έχουν δυνατότητα εκούσιας διαφυγής. Με βάση αυτό το κριτήριο συγκροτούνται οι νέες ελίτ, μια μειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού που έχει τη δυνατότητα να ακολουθεί αυτή τη διαρκή ροή κεφαλαίων, αγαθών και πληροφόρησης, αναζητώντας νέες ευκαιρίες για πλουτισμό και απόλαυση. Στον αντίποδα, η μεγάλη πλειοψηφία αποτελείται από ελαττωματικούς καταναλωτές, απόβλητους ενός συστήματος το οποίο δεν χρειάζεται την παραγωγική τους δύναμη. Αυτά τα «ανθρώπινα απορρίμματα», αντικείμενα της πειθαρχικής εξουσίας και των πολιτικών αποκλεισμού, είναι οι νεόπτωχοι που στερούνται κάθε δυνατότητα αυτοκαθορισμού, ετερότητας, ατομικής ελευθερίας. Ο Μπάουμαν καταλήγει ότι αυτό συνιστά και την ουσιαστική μεταβολή που χαρακτηρίζει την εποχή μας, γιατί άπτεται της ίδιας της φύσης του ανθρώπινου υποκειμένου.
Η πρώτη ομάδα περιγράφεται από τον ιδεότυπο του προνομιούχου τουρίστα που μετακινείται εκουσίως, ικανοποιώντας τις επιθυμίες του και τις ανάγκες του για απόλαυση. Πρόκειται για μια σισύφεια προσπάθεια, καθώς η άφιξή του σε έναν προορισμό δεν αποτελεί παρά την αφετηρία από την οποία θα εκκινήσει για την κατάκτηση του επόμενου, ίσως δυσκολότερου στόχου. Για την περιγραφή της δεύτερης ομάδας ο Μπάουμαν αναπτύσσει τον ιδεότυπο του περιπλανώμενου, του απόκληρου που είναι αναγκασμένος, όχι από δική του επιλογή, σε έναν διαρκή νομαδισμό, σε μια αέναη αναζήτηση ενός χώρου όπου δεν θα θεωρείται ξένος, αλλά όπου θα μπορέσει να εγκατασταθεί, να παραγάγει και να δημιουργήσει. Ως μόνο σημείο αλληλεπίδρασης ο Μπάουμαν εντοπίζει ότι ο περιπλανώμενος αποτελεί μια διαρκή υπόμνηση για τον τουρίστα πως σε ένα κλίμα διαρκούς αβεβαιότητας και ο τουρίστας μπορεί αύριο να μετατραπεί σε απόβλητο περιπλανώμενο. Αυτή η διαρκής υπόμνηση είναι που συντηρεί και εντείνει τον φόβο σε δύο κόσμους που δεν συναντώνται, γεγονός που αποτρέπει την ανάπτυξη ηθικών ή πολιτικών δεσμών, ή διανθρώπινων σχέσεων, παρά μόνο δημιουργεί συνθήκες ολοένα αυξανόμενου ανταγωνισμού, εντεινόμενης εξατομίκευσης και, μοιραία, απο-ηθικοποίησης του ανθρώπινου υποκειμένου.
*(Ph.D)2, καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας