Πολλά γράφτηκαν στο διαδίκτυο για το κλείσιμο του βιβλιοπωλείου «Επί Λέξει». Οσα επαινετικά ειπώθηκαν για τη Μαρία Παπαγεωργίου είναι ακριβή, το αξίζει και με το παραπάνω. Είναι βιβλιοπώλισσα με την πιο βαθιά δυνατή έννοια του όρου, είναι ο άνθρωπος που ξέρει τον χώρο του βιβλίου -αλλά και τα ίδια τα βιβλία- σαν την παλάμη του χεριού της, έχει άποψη γι’ αυτά, επομένως μπορούσε κανείς, όχι μόνο αυτά τα δώδεκα χρόνια τού «Επί Λέξει» της οδού Ακαδημίας, αλλά και πιο παλιά, στην Εστία της Σόλωνος όπου δούλευε, να βασιστεί πάνω της και να βρει το βιβλίο που ο ίδιος πράγματι αναζητούσε χωρίς να το ξέρει και που δεν θα μπορούσε να το βρει αλλιώς, μπροστά σε αυτόν τον απέραντο ωκεανό των λέξεων, των σελίδων και των εξωφύλλων. Είναι τόσο αξιόπιστη στη δουλειά της που κατάφερε να κάνει στέκι και μάλιστα και χώρο εκδηλώσεων ένα μαγαζί όχι μεν μικρό, αλλά αρκετά δύστροπο για τέτοιες λειτουργίες.
Η Μαρία, βέβαια, δεν αποσύρεται λόγω αύξησης του ενοικίου, εδώ μερικοί σχολιογράφοι αστόχησαν. Η Μαρία Παπαγεωργίου ήρθε η ώρα να ξαποστάσει, ύστερα από 45 χρόνια δουλειάς, και απλώς ο ιδιοκτήτης του ακινήτου βρίσκει την ευκαιρία να υπερδιπλασιάσει το ενοίκιο, τώρα που γυρίζει. Οπότε λογικά ο χώρος θα αλλάξει χρήση. Η διαφορά βέβαια με ένα μελλοντικό μαγαζί που θα πουλάει λ.χ. ρούχα, είναι ότι το ρούχο χρειάζεται μελλοντικό χρόνο για να ζήσει και να φτιάξει την ιστορία του, ενώ ένα βιβλιοπωλείο περιέχει ήδη από την πρώτη μέρα λειτουργίας του χιλιάδες ιστορίες, όσες και τα βιβλία των ραφιών του. Αλλά ποιος νοιάζεται σήμερα για τέτοια πράγματα;
Εξάλλου κοντά στη συνταξιοδότηση της Μαρίας Παπαγεωργίου θα πρέπει να περιμένουμε στο κοντινό μέλλον και το κλείσιμο ενός μεγαλύτερου κύκλου που περιλαμβάνει, εκτός από σημαντικά βιβλιοπωλεία, και ιδιαίτερα σημαντικούς εκδοτικούς οίκους, που έχουν γράψει Ιστορία στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Είναι τόσο ισχυρή η σφραγίδα ορισμένων ανθρώπων -αυτό ισχύει και για τη Μαρία- που οποιαδήποτε μεταβίβαση του τίτλου σε άλλον θα κινδύνευε ούτως ή άλλως να μετατρέψει μύθους του χώρου του βιβλίου σε ονόματα-κελύφη, χωρίς το παλιό τους περιεχόμενο.
Σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε (από τον flash.gr), η Μαρία λέει ότι οι πόλεις αλλάζουν, τα στέκια χάνονται, ότι ο καθένας και η καθεμιά μας πρέπει να στηρίζουν τα μικρά βιβλιοπωλεία γιατί αυτά δεν είναι επιχειρήσεις, έχουν ψυχή. Και είναι σωστό. Η απόλυτη εμπορευματοποίηση των πάντων, σε συνδυασμό με το νέο ανθρώπινο είδος-εξολοθρευτή, τον homo touristicus, οδηγεί σε νέους εκτοπισμούς και εξορίες, πρώτα δραστηριοτήτων, μετά και ανθρώπων. Φεύγουν οι άνθρωποι από τις γειτονιές τους για να τις κατοικήσουν τουρίστες, εξαφανίζονται παραδοσιακά καφενεία, σε λίγο και τα περίπτερα, για νέα άψυχα «ντιζάιν», κατάλληλα για την άψυχη ομοιομορφία του τουρισμού. Με δύο ευρώ παραπάνω στο μικρό βιβλιοπωλείο, αλλά και στο μικρό μανάβικο, μπορεί στο τέλος να έχεις μεγάλο κέρδος. Την ψυχή σου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας