Αραγε τι είναι χειρότερο; Η κατάργηση του υπουργείου Παιδείας (των ΗΠΑ) ή η σταδιακή μετατροπή του σε μηχανισμό απαξίωσης και εν τέλει κατάργησης της δωρεάν και δημόσιας Παιδείας και σε αρωγό, εμμονικό υποστηρικτή-μεσάζοντα ιδιωτικών συμφερόντων; Η Παιδεία είναι κάτι πολύ ευρύτερο από την επιμόρφωση και την επαγγελματική κατάρτιση και δεν πρέπει να συγχέεται με την ξερή απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων. Η Παιδεία αναφέρεται στην εν συνόλω καλλιέργεια του ατόμου ως κοινωνικού και πολιτικού υποκειμένου. Συνεπώς, πώς να εκλάβουμε το γεγονός ότι η πολυδιαφημισμένη πρωτοβουλία για την εισαγωγή ολόκληρων λογοτεχνικών έργων (και όχι απλά μερικών αποσπασμάτων) στις βασικές εκπαιδευτικές βαθμίδες, η οποία παρουσιάστηκε ως μέτρο-τομή για την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας και βιβλιοφιλίας, καταλήγει στη διανομή –μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας– ενός περιορισμένου αριθμού ηχητικών βιβλίων (audiobooks), δηλαδή ψηφιακών ηχογραφήσεων της ανάγνωσης βιβλίων από ηθοποιούς;
Δεν είναι διόλου καλλιτεχνικά ευκαταφρόνητο το θεατρικό αναλόγιο. Αντίθετα, η απόδοση ενός κειμένου, μέσω της ανάγνωσής του από έμπειρους και καλλιτεχνικά πεπαιδευμένους ηθοποιούς, αποτελεί έναν από τους πλέον πρόσφορους τρόπους διείσδυσης στα βαθύτερα νοήματα και στα επιμέρους στοιχεία που το κείμενο εγκιβωτίζει και μεταφέρει ως πνευματική σκευή. Αλλωστε, κάτι παρόμοιο δεν γινόταν κατά κόρον παλαιότερα με τη ραδιοφωνική μεταφορά-διασκευή θεατρικών κειμένων; Η μαγεία της θεατρικής παράστασης διοχετευόταν σε μια ραδιοφωνική, ανεικονική εκδοχή της. Οσο οι προκλήσεις αυτού του εγχειρήματος ήταν πολλαπλές, ποικίλες και μεγάλες για τους ηθοποιούς, οι οποίοι όφειλαν να αναδείξουν το κείμενο χωρίς τη βοήθεια της σκηνής και των παραστατικών στοιχείων της τέχνης τους, παρά μόνο με τον χρωματισμό της φωνή τους, άλλο τόσο ήταν και για τη ραδιοσκηνοθεσία που πλαισίωνε την προσπάθειά τους. Χωρίς φυσική, διά ζώσης παρουσία ηθοποιών, χωρίς σκηνή, σκηνικά, φώτα και κοστούμια, χωρίς τη δράση να εκτυλίσσεται προ των οφθαλμών του, ο ακροατής της ραδιοφωνικής εκπομπής έπρεπε ο ίδιος να ενεργοποιήσει τη φαντασία του και να δημιουργήσει μια νοητή εικόνα όλων αυτών.
Ομως, στην περίπτωση του βιβλίου έχουμε κάτι διαφορετικό. Πώς θα αγαπήσει ο μαθητής το βιβλίο αν δεν το κρατήσει στα χέρια του, αν δεν περιεργαστεί το εξώφυλλό του, αν δεν φυλλομετρήσει τις σελίδες του, αν δεν σημειώσει επ’ αυτών τις όποιες σκέψεις και συνειρμούς παράγει ο νους κατά την ανάγνωσή τους, αν δεν το βάλει προσκεφάλι καθώς ξαπλώνει αγναντεύοντας τον ουρανό ενώ αναστοχάζεται τις σκέψεις του; Η σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο είναι ενεργή, προϋποθέτει διάδραση, φυσική επαφή, υλικότητα. Η ενδυνάμωσης αυτής της σχέσης είναι ζωτικής σημασίας, δεδομένου ότι οι δείκτες βιβλιοφιλίας και φιλαναγνωσίας στη χώρα μας κινούνται σε τραγικά χαμηλά επίπεδα.
*(Ph.D.)2, καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας