Με συγκίνηση, σεβασμό, αγάπη και θλίψη αποχαιρέτισαν τον Γιάννη Χάρη αυτοί που ήταν φίλοι του «διά ζώσης» αλλά και χιλιάδες άλλοι που τον ήξεραν και τον εκτιμούσαν από τις λαμπρές μεταφράσεις του, τα δημοσιογραφικά του κείμενα, τις αναρτήσεις του στο Facebook αλλά και την πολύ σημαντική πολύχρονη προσφορά του ως επιμελητή στον χώρο των εκδόσεων. Σε αυτόν είναι αφιερωμένο ένα ντοκιμαντέρ της σειράς «Μονόγραμμα» όπου μπορεί κανείς να μάθει και κάποια πράγματα για τη ζωή του όπως ο ίδιος τα αφηγείται. Με λίγα λόγια, ο Γιάννης Χάρης μάς άφησε ένα πλούσιο κληροδότημα. Δεν είναι ο Μεγάλος Αγνωστος. Πέρα από τα κείμενά του, εύκολα μπορούμε να δούμε σε φωτογραφίες το αγαπημένο του γατάκι, ακόμα και τη θάλασσα που αντίκριζε από το μπαλκόνι του σπιτιού του. Ψηφιακά κτερίσματα.
Μεγάλος Αγνωστος όμως παραμένει ένας σπουδαίος ομότεχνός του, ο Κώστας Τρικογλίδης, ο Αλεξανδρινός λόγιος που πριν από έναν αιώνα μετέφρασε τις «Χίλιες και μία νύχτες» και άλλα έργα Αράβων συγγραφέων. Πότε γεννήθηκε, πότε πέθανε; Ποιοι ήταν οι φίλοι του; Υπάρχει κάποια φωτογραφία του; Αφησε απογόνους; Μαύρο διαδικτυακό και εγκυκλοπαιδικό σκοτάδι. Μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι οι αναφορές νεότερων Ελλήνων μελετητών στο έργο του, που θραύσματά τους μπορεί κανείς να βρει στo διαδίκτυο – και ένα σύντομο λήμμα στην εγκυκλοπαίδεια του Ηλίου, όχι όμως στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Αγνωστο παραμένει το πολυσέλιδο μυθιστόρημά του «Η ιστορία της γενναίας Ζέλικα και του ωραίου Τζαφάρ», που η πλοκή του διαδραματίζεται στη μεσαιωνική Αραβία και εκδόθηκε με δικά του έξοδα σε μικρό αριθμό αντιτύπων το 1929 στην Αλεξάνδρεια και, όπως από δεύτερο χέρι μαθαίνω, το υμνεί ο Νάσος Βαγενάς, ενώ το 1966 ο Γιώργος Σεφέρης είχε χαρακτηρίσει τον Κώστα Τρικογλίδη «χαλκέντερο εργάτη της λογοτεχνίας».
Ο Κώστας Τρικογλίδης παραμένει μια σκιά. Μια αγαθή σκιά, όμως όσοι διαβάσουν είτε τις «Χίλιες και μία νύχτες» είτε «Το περιβόλι της αγάπης» ή τις «Πανουργίες των γυναικών» διαπιστώνουν ότι οι μεταφράσεις και τα σχόλιά του λαμποκοπούν και μας μεταφέρουν κάτι από τον πλούτο και τη λυρική φαντασία της αραβικής λογοτεχνίας. Η λήθη σκέπασε το πρόσωπό του, όχι όμως το ανεκτίμητο μεταφραστικό έργο του.
«Σε όλους αρέσει το φουά γκρα, όμως δεν είναι απαραίτητο να γνωρίσουν προσωπικά τη χήνα», είχε πει η Μάργκαρετ Ατγουντ, κουρασμένη από τον ανεμοστρόβιλο της προώθησης που συνόδευε την έκδοση κάθε νέου βιβλίου της: περιοδείες στις ΗΠΑ και στο εξωτερικό, παρουσιάσεις σε βιβλιοπωλεία, συνεντεύξεις στην τηλεόραση, υπογραφές αντιτύπων και, το κερασάκι στην τούρτα, σέλφι με τη συγγραφέα! Πολύ θα ήθελα να γνώριζα κάτι για τον Κώστα Τρικογλίδη, εκείνη τη θαυμαστή χήνα της Αλεξάνδρειας, παρόλο που δεν μου αρέσει το φουά γκρα και ούτε το τρώγαμε στο σπίτι μου.
Μεγάλος Αγνωστος παραμένει ο Κώστας Τρικογλίδης, όμως το μεταφραστικό έργο του (ή μάλλον ένα τμήμα του) παραμένει προσβάσιμο, γεμάτο γνώσεις, ομορφιά και χυμούς. Οπως και το πολύμορφο και αγέραστο έργο του Μεγάλου Μάστορα, του Γιάννη Χάρη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας