Από πολύ νεαρή ηλικία είχα την τύχη να ζήσω όλες τις εποχές και τις αλλαγές που έγιναν στον τρόπο που βλέπουμε ταινίες. Ομως, όσο μεγάλη κι αν ήταν η αγάπη μου για τον κινηματογράφο, υπήρχαν πάντα δύο προϋποθέσεις για να τον απολαύσω πραγματικά.
Πριν απ’ όλα, ήθελα να έχω τη μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία επιλογής για την ταινία που θα έβλεπα. Φαίνεται εύκολο, αλλά δεν είναι. Θα πρέπει να μην επηρεάζεσαι από διαφημίσεις, βραβεία, μεγάλα ονόματα, εισιτήρια, κι όταν θέλεις να δεις μια ταινία, να το κάνεις κόντρα σε όλους και όλα. Κι αν η ταινία ανταποκριθεί στις προσδοκίες σου, να μπορείς να την έχεις, να την κρατήσεις με κάθε υλικό μέσο, όπως κάποιος φυλάει στη βιβλιοθήκη του το αγαπημένο του βιβλίο.
Αυτές τις προϋποθέσεις προσπαθούσα να εξασφαλίσω τη δεκαετία του ’60, πριν από τον ερχομό της τηλεόρασης στην Ελλάδα. Μαθητής ακόμα, μαγευόμουνα με τις γιγαντοαφίσες στους κινηματογράφους, χάζευα τις φωτογραφίες, διάβαζα περιλήψεις, κάποιες κριτικές, κι αν ήμουν τυχερός έβλεπα και το τρέιλερ – όλα αυτά για να νιώσω αν θα μου έκανε εντύπωση η ταινία. Και τότε, δεν υπολόγιζα τίποτα, ακόμα κι αν την απαξίωναν εφημερίδες και περιοδικά.
Συνήθως δεν απογοητευόμουν. Τελευταία μέρα της προβολής, Κυριακή βράδυ, ζητούσα μια φωτογραφία ή ένα χαρτονάκι από τον υπεύθυνο του κινηματογράφου. Μαζί με το πρόγραμμα, αποτελούσαν τα ελάχιστα σημεία αναφοράς που είχα για την ταινία.
Τα ευεργετικά χρόνια στο Παρίσι, τη δεκαετία του ’70, φρεσκάρισα τη μνήμη μου για ταινίες που είχα δει, ενώ συγχρόνως ανακάλυπτα και πολλές άλλες σε αφιερώματα σε είδη και σκηνοθέτες. Ομως η πραγματική επανάσταση έγινε τη δεκαετία του ’80 με την εμφάνιση του βίντεο, όταν εκατοντάδες βιντεοκασέτες με τις αγαπημένες μου ταινίες στόλισαν την πρώτη ταινιοθήκη μου. Ειλικρινά θεωρώ ότι μόνο από τότε μπορεί να μιλήσει κανείς για πραγματική κριτική αποτίμηση ταινιών και ιστορίας του κινηματογράφου.
Με το ίντερνετ όλα τα καλύτερα και τα χειρότερα βρέθηκαν μαζί, διασκορπισμένα εδώ κι εκεί σε διάφορα σάιτ. Η εμπειρία των προηγούμενων χρόνων έκανε τις επιλογές ευκολότερες. Είχα πρόσβαση στις ταινίες όπου και όποτε ήθελα και μπορούσα επιπλέον να τις αποκτήσω σε εξαιρετική ποιότητα.
Λέω στους φοιτητές μου: Τις ταινίες που αγαπήσατε, ως σκηνοθέτες ή ως θεατές, κρατήστε τις σε κάποια υλική μορφή. Είναι η ζωντανή μνήμη σας, σας οδηγούν σ’ αυτά που θα ακολουθήσετε, αποκαλύπτουν τον κρυμμένο σας εαυτό. Δεν είναι φετίχ ούτε πολυτέλεια, είναι το σημείο αναφοράς σας – ιδιαίτερα σήμερα που η τηλεόραση και οι πλατφόρμες διαλέγουν πριν από εσάς για λογαριασμό σας.
Δεν ξέρω αν με ακούν. Κι ας τους βεβαιώνω ότι οι ταινίες που αναστάτωσαν τα νεανικά μου χρόνια είναι εκείνες που μου έδειξαν αργότερα τον δρόμο για να καταλάβω τον εαυτό μου και τον κόσμο.
*Σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας