Κάτι που χαρακτηρίζει τα βιολογικά φαινόμενα είναι η εξεύρεση λύσεων που περιορίζουν κατά το δυνατόν την κατανάλωση των υφιστάμενων πόρων, π.χ., της ενέργειας. Το αντίθετο θα συνιστούσε παράδοξο: στην υλοποίηση οποιασδήποτε δραστηριότητας από ένα έμβιο ον λαμβάνεται υπόψη ότι η κάθε του κίνηση, ακόμα και η μικρότερη εξ αυτών, ενέχει ενεργειακό κόστος. Σε αυτή την εύλογη σκέψη, μπορεί να προστεθεί και μια δεύτερη: η δαρβινική θεωρία της εξέλιξης των ειδών προϋποθέτει την τήρηση της «οικονομίας» κατανάλωσης πόρων: η ελαχιστοποίηση της δαπάνης πόρων για την εξασφάλιση τροφής σημαίνει καλύτερη λύση στο ζωτικό πρόβλημα της επιβίωσης, άρα το άτομο που το επιτυγχάνει αυτό έχει περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσει, άρα να ζευγαρώσει, άρα να περάσει τη γονιδιακή του πληροφορία, με τα χαρακτηριστικά που αυτή μεταφέρει, στην επόμενη γενιά του είδους του. Ετσι οι βιολογικοί πληθυσμοί εξελίσσονται, προσαρμοζόμενοι στις απαιτήσεις, τις προκλήσεις και τους περιορισμούς που θέτει το περιβάλλον τους.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η αρχή της οικονομίας πόρων δεν απαντάται αποκλειστικά στον κόσμο των έμβιων όντων. Ηδη στα μέσα του 17ου αιώνα, ο Γάλλος νομικός και «ερασιτέχνης» μαθηματικός Πιερ ντε Φερμά (1601-1665) διατύπωσε την αρχή του ελάχιστου χρόνου για τη διάδοση των φωτεινών ακτίνων. Η συντομότερη οδός μεταξύ δύο σημείων Α και Β είναι η ευθεία, αλλά αν μια ακτίνα απαιτείται να ανακλαστεί σε κάτοπτρο ή να διαθλαστεί καθώς διέρχεται από ένα υλικό σε ένα άλλο, προκειμένου να φτάσει από το Α στο Β, τότε και στις δύο αυτές περιπτώσεις η ακτίνα θα αλλάξει κατεύθυνση ακολουθώντας την αρχή του Φερμά. Σαν να μην έφτανε αυτό, ανακαλύπτεται ότι και οποιοδήποτε σώμα κινείται εντός κάποιου πεδίου δυνάμεων (π.χ. το βαρυτικό πεδίο) από το σημείο Α προς το σημείο Β, θα ακολουθήσει εκείνη την τροχιά που ελαχιστοποιεί τη δράση του: αυτή είναι η αρχή της ελάχιστης δράσης, διατυπωμένη ανεξάρτητα από τους Πιερ-Λουί Μοπερτυΐ και Λέοναρντ Ούλερ το 1744.
Πίσω από την πρόσφατη «επαναστατική» ανατροπή στον χώρο της Υπολογιστικής Νοημοσύνης που σήμανε η κινεζική εφαρμογή DeepSeek, βρίσκεται μια ουσιώδης φιλοσοφική διαφορά στην προσέγγιση του ζητήματος. Οι αμερικανικές προσεγγίσεις, αυτο-θαυμαζόμενες μέχρι πρότινος για την επικυριαρχία τους, βασίζονται στην «ωμή δύναμη» (brute force), η οποία όμως συνεπάγεται αλόγιστη σπατάλη πόρων (υπολογιστικών, ενεργειακών, οικονομικών κ.λπ.). Αντίθετα, στην κινεζική προσέγγιση διηθείται η σοφία που μας προσφέρεται από τους τρόπους που επιλύονται τα προβλήματα στη φύση, όπου προκρίνεται η οικονομία πόρων. Δυστυχώς, η προσέγγιση αυτή βρίσκεται εκτός του καπιταλιστικού εννοιολογικού πλαισίου: κάπου εκεί την «πάτησαν» οι εκπεσόντες «άριστοι» στις ΗΠΑ.
*(Ph.D.)2, καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας