Κηφισός: ποταμός με νερά από την Πάρνηθα, την Πεντέλη, το Αιγάλεω που κυλούν επί χιλιετίες. Στην αρχαιότητα λατρευόταν ως θεός, με τους παροικούντες τις όχθες του να εκφράζουν ευγνωμοσύνη για τα πλούσια, καθαρά νερά και τα φερτά υλικά του, με τα οποία αύξαναν οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αλλά και φόβο για τις εκτεταμένες καταστροφές που προκαλούσε όταν υπερχείλιζε. Κόρη του η Διογένεια, εγγονή του η Πραξιθέα, σύζυγος του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέως.
Ο Κηφισός αποτέλεσε το φυσικό σύνορο ανάμεσα στον πολιτισμό και τη βαρβαρότητα, συνθήκη που οριοθετούσαν τα Μακρά Τείχη, κατασκευής του 5ου π.Χ. αιώνα, με τα οποία οχυρωνόταν ο κύριος οικισμός και τα δύο του επίνεια, ο Πειραιάς και το Φάληρο. Γιος του Ωκεανού και της Τηθύος, παρέσυρε στα νερά του τη Λειριόπη, «νύμφη αυτή γλαυκή του ποταμού, που ο Κηφισός μια μέρα φουσκωμένος, την πλάκωσε με τα πολλά νερά, και στανικά μες στο βαθύ του ρέμα, την έκανε δικιά του». Από την ένωση αυτή «γεννήθηκε τέκνο σπάνιας ομορφιάς, που Νάρκισσο η μάνα του το είπε». Ως προστάτης του αθηναϊκού τοπίου, ο Κηφισός αναπαρίσταται στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, σήμερα αποσπασμένο στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
«Ενας θεός αποκαθηλώνεται όταν αποφλοιωθεί από το μυστήριό του, όταν ανατρέπονται οι διαχωριστικές γραμμές που εκείνος ορίζει ανάμεσα στο ηθικό και το ανήθικο, το καλό και το κακό, το επιτρεπτό και το ανεπίτρεπτο»: απόσπασμα του εμπνευσμένου κειμένου του Πάνου Σπαθόγιαννη που ακούγεται, με τη χαρακτηριστική φωνή του αείμνηστου ηθοποιού Χρίστου Τσάγκα, στο ντοκιμαντέρ της Διονυσίας Κοπανά «Κηφισός: πρόσκαιρη νάρκη» (2006), επενδυμένο με την ονειρική μουσική του Κ. Βήτα. Πρόκειται για ένα υψηλής ποιητικότητας έργο που καταπιάνεται με ερωτήματα για τη σχέση των κατοίκων της περιοχής με τον ποταμό, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μέσω αυτής της πορείας ιχνηλατούνται οι αρχαίες δοξασίες, αλλά και η σύγχρονη, βιαιότατη βεβήλωση και κακοποίηση του ποταμού και του παρόχθιου τοπίου. Πλούσιο σε επιτόπιες, αυθεντικές κινηματογραφικές καταγραφές της μετατροπής του Κηφισού σε αστική οδό ταχείας κυκλοφορίας, το ντοκιμαντέρ καταγράφει την ανιστόρητη, ανισόρροπη και αντιφατική σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το περιβάλλον και τη φύση.
Μα, όπως ξεκαθαρίζεται στο ντοκιμαντέρ, ο Κηφισός, όπως και τα υπόλοιπα στοιχεία της φύσης υπερβαίνουν τον άνθρωπο. Και αν βρίσκονται σε νάρκη, αυτή είναι μια κατάσταση πρόσκαιρη, μια συνθήκη λανθάνουσας ηρεμίας εν αναμονή του επόμενου, ανεξέλεγκτου ξεσπάσματός τους. Αυτό συμβαίνει είτε στις υπόγειες λίμνες που υποσκάπτουν το τσιμέντωμα του Κηφισού είτε στις πυρκαγιές που ρημάζουν τις παρυφές του Χόλιγουντ με μανία που υπερβαίνει την «αχαλίνωτη» φαντασία τής εκεί κινηματογραφικής βιομηχανίας.
*(Ph.D)2, καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας