Ο άλλος εαυτός συνοψίζει όλη την προβληματική του φανταστικού κινηματογράφου. Στην ταινία «Ο δρ Τζέκιλ και ο κ. Χάιντ» (1931), διασκευή της ομότιτλης νουβέλας του Στίβενσον, ο ερευνητής Τζέκιλ, θέλοντας να διαχωρίσει μ’ ένα φάρμακο το κακό από το καλό, δημιουργεί τελικά έναν άλλο εαυτό, τον διαβολικό κ. Χάιντ, που δεν είναι παρά η άλλη, ανταγωνιστική και συμπληρωματική πλευρά του ίδιου.
Εναν αιώνα αργότερα (2024) η σκηνοθέτις Καρολίν Φαρζά χρησιμοποιεί πολλά στοιχεία του μύθου – όλα με λάθος τρόπο. Η ηρωίδα της, Ελίζαμπεθ Σπαρκλ, απολύεται από μια τηλεοπτική εκπομπή γυμναστικής λόγω ηλικίας. Μιλάμε για μια απίστευτα γοητευτική Ντέμι Μουρ, αληθινή πρόκληση στον χρόνο! Κι όμως, δεν μαθαίνουμε τίποτα γι’ αυτή τη γυναίκα. Ποια είναι, τι συνέβη στη ζωή της, ένα στοιχειώδες set-up για να ενδιαφερθούμε πραγματικά γι’ αυτήν.
Πριν καταρρεύσει ολοκληρωτικά, η Ελίζαμπεθ πληροφορείται για ένα ελιξίριο της νιότης, το substance, που διαφημίζει μια «πιο βελτιωμένη εκδοχή του εαυτού σου – νεότερη, ομορφότερη, τέλεια» (sic). Στην πρωτοποριακή ταινία του 1931, η σταδιακή μεταμόρφωση του Τζέκιλ σε Χάιντ γίνεται μέσα από ένα μονοπλάνο, υπογραμμίζοντας ότι το κακό ενυπάρχει με το καλό στην ανθρώπινη φύση.
Εδώ η Ελίζαμπεθ δεν μεταμορφώνεται σε κάποια άλλη. Η βελτιωμένη εκδοχή της είναι... μια Μπάρμπι (!), η Σου, που βγήκε από μέσα της, αλλά δεν έχει τίποτα το κοινό, καμιά ομοιότητα με αυτήν. Αντί για μια διχασμένη προσωπικότητα, έχουμε ξεκάθαρα δύο άγνωστες μεταξύ τους γυναίκες που μόνο κάποιες κάρτες προσπαθούν μάταια να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι... είναι μία, η ίδια! Το ανόητο εύρημα των 7 ημερών παρουσίας και εξουσίας που έχει καθεμιά, επιτρέπει στη νεαρή Σου να κλέβει μέρες της Ελίζαμπεθ που αρχίζει να παραμορφώνεται πληρώνοντας το τίμημα. Η σύγκρουσή τους γίνεται ολοένα πιο άγρια, καταλήγοντας σε κρεσέντο αφανισμού και αλληλοεξόντωσης που ούτε καν τρομάζει, απλά αηδιάζει.
Υπάρχει κάτι τουλάχιστον που να μαθαίνουν αυτές οι δύο γυναίκες λίγο πριν γίνουν τέρας (!) και πεταχτούν κυριολεκτικά σαν σκουπίδια στον δρόμο; Η ταινία του 1931 συνδέει το κακό με την ψυχανάλυση, την απωθημένη επιθυμία και τη συντηρητική βικτοριανή Αγγλία. Εδώ, τόσο μίσος, τόσο αίμα, τόσος εξευτελισμός βγάζουν κάποιο νόημα;
Είναι σάτιρα, ισχυρίζονται κάποιοι. Μα και η σάτιρα έχει στόχο (αυτή κατ' εξοχήν!) και έχει και όρια. Σάτιρα ή δράμα, ένιωσα έναν νοσηρό ανταγωνισμό ανάμεσα στις δύο ηρωίδες, μια απόλυτη αδυναμία να συνυπάρξουν, λες και η ηλικία και η ομορφιά να τις χωρίζουν λόγω της γυναικείας φύσης τους! Από την άλλη μεριά, το να παρουσιάζονται οι άνδρες της ταινίας με κλοουνίστικο τρόπο, τους εξωραΐζει. Φαίνονται ηλίθιοι, ενώ στην πραγματικότητα είναι απλά επικίνδυνοι, πολύ επικίνδυνοι.
«Δηλαδή, όλον αυτόν τον καιρό, θα μπορούσαμε να είμαστε φίλες;». Το υπέροχο επιμύθιο της Τζέιν στην αδελφή της Μπλανς (στην ταινία «Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν») ας είναι η δική μου απάντηση στις θλιβερές εικόνες που κατανάλωσα.
*Σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA, MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας