«Οταν το 1989 η Αριστερά έμεινε χωρίς “πνευματικό καταφύγιο”, έχοντας συνειδητοποιήσει την αποτυχία των προηγούμενων προσπαθειών για ν’ αλλάξει τον κόσμο, χρειάστηκε να αναθεωρήσει τις ίδιες τις ιδέες με τις οποίες είχε πασχίσει να τον ερμηνεύσει». Αυτό αναφέρει ο Εντσο Τραβέρσο στο βιβλίο του «Αριστερή Μελαγχολία» (εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου).
Κατά τη γνώμη μου με το ίδιο καθήκον βρίσκεται αντιμέτωπη η Αριστερά σήμερα. Εχοντας μεσολαβήσει 107 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση και 176 από το ευρωπαϊκό επαναστατικό ξέσπασμα του 1848, η Αριστερά δεν μπορεί να μένει με τις ιδέες έστω του 20ού αιώνα. Πρέπει απαρεγκλίτως να προσθέσει στην εξίσωση των ιδεών της τουλάχιστον την κλιματική αλλαγή και τις τεχνολογικές εξελίξεις του 21ου αιώνα.
Δεν είμαστε πλέον στη φάση της πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφαλαίου με το βιομηχανικό προλεταριάτο και τους αγώνες που τότε έδινε. Ο κόσμος της Αριστεράς περιμένει απαντήσεις για ό,τι έχει μεσολαβήσει από τότε και έναν οδικό χάρτη για να φτάσουμε σε έναν στόχο που μοιάζει πλέον ξεχασμένος: είτε αυτό ονομάζεται σοσιαλιστικό, είτε ελευθεριακό ή όπως και να ορίζεται.
Αντίθετα, σήμερα η Αριστερά -και δεν μιλώ για τα σταλινικά απολιθώματα ή τη συμβιβασμένη σοσιαλδημοκρατία που θέλει να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη- έχει εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια επεξεργασίας ενός προγράμματος που θα οδηγούσε σε αυτό το μέλλον. Αρα ο κόσμος της δεν έχει κανένα «ορατό, κατανοητό ή διανοητό μέλλον», όπως διαπιστώνει ο Τραβέρσο, προτείνοντας να συνδυάσουμε την «αναζήτηση ιδεών και σχεδίων για το αύριο, με το πένθος και τη θλίψη που συνοδεύουν την εξάλειψη των επαναστατικών εμπειριών του παρελθόντος». Ετσι θα μπορούμε να μετατρέψουμε την «αριστερή μελαγχολία» σε κάτι δημιουργικό και ελπιδοφόρο. Τα φαντάσματα που στοιχειώνουν την Ευρώπη σήμερα δεν είναι οι επαναστάσεις του μέλλοντος, αλλά οι νικημένες επαναστάσεις του παρελθόντος.
Είναι ο φασισμός και ο ναζισμός που βλέπουμε να αναβιώνουν στις μέρες μας, αλλά και η ρατσιστική Ακροδεξιά που νικά στη μια χώρα μετά την άλλη καταλαμβάνοντας όλο και μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης. Βέβαια είναι ελπιδοφόρα τα ανακλαστικά που έδειξαν οι Γάλλοι, παρ' όλο το τραύμα του Βισί που μένει ανεπούλωτο. Ομως οι Γερμανοί, οι Αυστριακοί, οι Ιταλοί, όπως μου έλεγε και ένας φίλος, φαίνεται να επιστρέφουν στις «εργοστασιακές τους ρυθμίσεις», δηλαδή στο φιλοφασιστικό τους παρελθόν.
Κάποια στιγμή η Αριστερά πρέπει να πάψει να σκέφτεται το βιωμένο παρελθόν και να ασχοληθεί με αυτό που ο Ράινχαρντ Κοζέλεκ ονομάζει «ορίζοντα της προσμονής», δηλαδή το μέλλον. Αρκετά θρηνήσαμε για τις ήττες του παρελθόντος, τώρα ας ασχοληθούμε και λίγο με το μέλλον γιατί κανείς δεν πρόκειται να το κάνει για εμάς.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας