Σε μία από τις πλέον μεστές αποστροφές του λόγου του ο Εντουαρντ Σαΐντ (2001) αναρωτιέται: «Πώς να ξεπεραστεί η μοναξιά δίχως να πέσουμε στην κτηνώδη/.../ γλώσσα της εθνικιστικής -σ.σ. κι όχι μόνο- υπερηφάνειας;». Πώς ν’ ανήκεις σε μια ομάδα δίχως να αίρεις το αξιοβίωτο μιας άλλης; Το πρωτοφανούς αγριότητος πογκρόμ, γνωστό με το όνομα «Σεπτεμβριανά», ξαναέθεσε το ερώτημα.
Η οικονομική και πολιτιστική αναγέννηση της ελληνικής μειονότητας της Πόλης από τα τέλη της δεκαετίας του ’40 δημιούργησε τον ιδανικό αποδιοπομπαίο τράγο ώστε οι αυξανόμενες ταξικές αντιθέσεις να βρουν έναν ιδανικό αντιπερισπασμό, επιτείνοντας τα εχθρικά αισθήματα τόσο των εθνικιστών, όσο και ενός λούμπεν απολίτικου προλεταριάτου. Η στάση αυτή δεν αφορούσε μόνο την ελληνική αλλά το σύνολο των μειονοτήτων μιας πολυπολιτισμικής Πόλης. Η κυβέρνηση Μεντερές είχε ήδη αρχίσει να διαμορφώνει πλαίσιο νόμων, τους λεγόμενους «Γενικούς Κανονισμούς», με στόχο την αντιμετώπιση των μειονοτικών «προβλημάτων» στο σύνολό τους.
Αλλά η πολιτική πραγματοποίηση των Γενικών Νόμων χρειαζόταν ένα εφαλτήριο, μια πράξη «νομιμοποίησης», και αυτή η πράξη ξεκίνησε τραγικά στην κάποτε «συμβασιλεύουσα»: Τα μεσάνυχτα της 5ης προς 6η Σεπτεμβρίου του 1955, εξερράγη βόμβα στον κήπο του τουρκικού Προξενείου, προκαλώντας μικρές μόνον ζημιές. Μέρες ή και εβδομάδες πριν στρατολογήθηκαν άτομα –εφοδιασμένα με ρόπαλα, αξίνες, λοστούς, βενζίνη, δυναμίτιδα– ενώ συντάχθηκαν κατάλογοι των επικείμενων στόχων σε κάθε συνοικία που «σημαδεύτηκαν» και αστυνομικοί και στρατιώτες με πολιτικά, που θα ελάμβαναν μέρος στη λεηλασία και θα κατηύθυναν το πλήθος, εκπαιδεύτηκαν. Στις 4 το απόγευμα της ίδιας μέρας, η τουρκική εθνικιστική εφημερίδα İstanbul Ekspres κυκλοφόρησε έκτακτη έκδοση για την «κατεδάφιση» της οικίας Κεμάλ.
Τούρκοι ιστορικοί (Βλ. εφημερίδα Radikal, 12 Αυγούστου 2008), όμως, σημειώνουν πως τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στις 6-7 Σεπτεμβρίου εναντίον των Ελλήνων είχαν οργανωθεί από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου (Özel Harp Dairesi), το οποίο αποτελούσε τον μηχανισμό που είχε στηθεί από το ΝΑΤΟ για την αποτροπή του κομμουνιστικού κινδύνου. Η βόμβα, όπως εξακριβώθηκε από τις έρευνες που διεξήγαγαν οι ελληνικές αρχές και όπως απεδείχθη αργότερα στη δίκη των πρωταιτίων των γεγονότων το 1961 στη νήσο Yassiada (Πλάτη), μεταφέρθηκε από την Τουρκία από πράκτορα και τοποθετήθηκε από τον κλητήρα του Προξενείου.
Μόλις δόθηκε το σύνθημα εκείνης της νύχτας μια υπερχιλιόχρονη κοινότητα μετρούσε ώρες και στα αποκαΐδια θα έσβηνε ένας σημαντικός πολιτισμός, θυμίζοντας πως ο ανθρωπισμός του άλλου ανθρώπου (για να μνημονεύσουμε τον Λεβινάς) έχει πάντα, σε κάθε περίσταση, τη μορφή του αιτήματος, ποτέ της καθαυτό αποδοχής. Κάτι που αφορά και τη δική μας κοινωνία όταν μερίδα της επιχαίρει, όπως πρόσφατα, με πνιγμένους…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας