Το 1916, κυκλοφόρησε το «Οταν ήμουν δάσκαλος» του Ιωάννη Κονδυλάκη (1861 – 1920). Σε αυτό, ο μετέπειτα δημοσιογράφος και λογοτέχνης εμπνέεται από τα προσωπικά του βιώματα, κατά τη σύντομη περίοδο που διετέλεσε δάσκαλος στην περιοχή Μώδι Χανίων και, ουσιαστικά, περιγράφει τη μετάβαση από μια αρχικά ουδέτερη στάση στον μετέπειτα θερμό ζήλο και την ουσιαστική σχέση που αναπτύσσει με τους μαθητές του.
Ο Κονδυλάκης εγκατέλειψε το δασκαλίκι, για να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία και την παραγωγή λογοτεχνικού έργου, κυρίως ηθογραφιών όπως «Ο Πατούχας» (1892) και «Η πρώτη αγάπη» (1919). Παρέδωσε πάνω από 6.000 χρονογραφήματα και, κατά τον Παύλο Νιρβάνα, είναι αυτός που προσέδωσε λογοτεχνική αξία στο χρονογράφημα, ενώ ο Κωστής Παλαμάς τόνιζε: «Ο Κονδυλάκης εμόρφωσε το χρονογράφημα με όλην την πρωτοτυπίαν και την ευρυθμίαν του ταλάντου του». Το 1914, γίνεται ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος της Ενώσεως Συντακτών, η οποία μετέπειτα μετονομάστηκε σε «Ενωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών» (ΕΣΗΕΑ, 1947).
Το 1918, κυκλοφόρησε το βιβλίο «Στα ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου (1877 – 1940), το οποίο υιοθετήθηκε ως αναγνωστικό της Γ’ Δημοτικού, στο πλαίσιο της τότε γλωσσοεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Ελευθέριου Βενιζέλου. Το αναγνωστικό αυτό εισήγαγε τη διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Διόλου παράξενο, το βιβλίο αυτό, μαζί με τα υπόλοιπα της Μεταρρύθμισης, αποσύρθηκαν το 1920, αμέσως μετά την πτώση της κυβέρνησης Βενιζέλου.
Το βιβλίο περιγράφει σε 79 κεφάλαια ισάριθμα επεισόδια και εμπειρίες από την επί ενάμιση μήνα διαμονή μιας ομάδας παιδιών, που περνούν τις καλοκαιρινές τους διακοπές στο βουνό Χλωρός. Τα παιδιά, υπό την εποπτεία ενός ενήλικα, ζουν σε απλές καλύβες και μαθαίνουν να φροντίζουν για τις βασικές, καθημερινές ανάγκες τους, να οργανώνουν την κοινότητά τους στη βάση της συνεργατικότητας και της αλληλεγγύης. Αναδύονται έτσι οι αξίες του συλλογικού πνεύματος, της ατομικής αυθυπαρξίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης και της τιμιότητας, της αγάπης για τη φύση και της καλλιέργειας οικολογικής συνείδησης.
Ακούγονται απλοϊκά, ξεπερασμένα και αφελή όλα αυτά; Η αυξημένη πολυπλοκότητα της σημερινής καθημερινότητας, η διευρυμένη ελαστικότητα των σχέσεων διαβίωσης και απασχόλησης, η αποεδαφοποίηση και αποϋλοποίηση των συνθηκών παραγωγής μάς έχουν μεταφέρει σε ένα διαφορετικό σύμπαν, όπου δεν χωρούν οι βασικές ανθρώπινες αξίες και τα υψηλά ιδανικά της γνώσης; Αν αποφασίσαμε (και πότε;) ότι αυτό ισχύει, τότε ας μην παραξενευόμαστε για όσα καταγγέλλει ο προ ημερών παραιτηθείς νεοδιορισμένος καθηγητής σε ΕΠΑΛ σε κάποιο νησί της χώρας, ούτε για τα ολοένα και εντεινόμενα περιστατικά βίας, βιασμών, παιδεραστίας. Μια κοινωνία που αποστρέφεται τη γνώση και επικηρύσσει τους δασκάλους, οδηγείται νομοτελειακά στη βαρβαρότητα.
* (Ph.D.)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής – Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας