Το πνεύμα της εποχής

Η εποχή απαιτούσε μια εικόνα

Της επιταχυνόμενης γκριμάτσας της

Κάτι από τη μοντέρνα σκηνή

Κι όχι εν πάση περιπτώσει την αττική χάρη

Οχι, όχι βεβαίως, τις σκοτεινές

Ονειροπολήσεις της εσωτερικής ματιάς

Καλύτερα ψευδολογίες

Παρά οι κλασικοί σε παράφραση

Η εποχή απαιτούσε κυρίως ένα γύψινο εκμαγείο

Φτιαγμένο δίχως χάσιμο χρόνου

Ενα κίνημα σε πρόζα, όχι, όχι βέβαια αλάβαστρο

Ή τη γλυπτική της ρίμας

Εζρα Πάουντ «Η εποχή απαιτούσε»

Τι με έκανε να ξαναφέρω στον νου μου αυτό το ποίημα του Εζρα Πάουντ, ποιητή κορυφαίου αλλά καταραμένου, αφού συνέπλευσε με τον φασισμό, διότι μισούσε τις ασκήμιες των καιρών του (που δεν έχουν εκλείψει) για να πέσει στην απόλυτη ασκήμια εκείνου; Να τις μεταφράσω «δίχως χάσιμο χρόνου» γιατί το τυπογραφείο περιμένει, ακόμα και αν τα παιδιά της «Εφ.Συν.» έχουν κατανόηση για τις σκοτεινές μου ονειροπολήσεις που με κάνουν να στέλνω πάντα το άρθρο μου στο παρά πέντε; Τι άλλο, από τις απαιτήσεις της εποχής ή αλλιώς «το πνεύμα των καιρών».

Πληροφορήθηκα από άρθρο της Ναταλί Χατζηαντωνίου ότι η αρχική επιλογή κάποιων εκλεκτόρων για τη διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου ήταν η συλλογική υποψηφιότητα τριών καλλιτεχνών, κάτι που δικαιολογούσαν, όπως υποστήριζαν, η απουσία μιας προσωπικότητας με επαρκή εμβέλεια και το γεγονός ότι «οι καιροί δεν ανέχονται πια τέτοιες συμπεριφορές και αντιμετωπίσεις». Επιλογή που δεν έγινε τελικά, διότι δεν το επέτρεπε το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο του Εθνικού Θεάτρου.

Είναι σαφές ότι ο νόμος που διέπει τα του Εθνικού και φτιάχτηκε με την ανάληψη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης από τον Νίκο Κούρκουλο, το 1994, δίνει στον διευθυντή μια μονοκρατορία που δεν είχαν ποτέ προκάτοχοί του, όπως ο Μινωτής. Πλαίσιο που, όσο γνωρίζω, λειτουργεί και ώς τις μέρες μας. Και που κάποιοι τώρα έκριναν ασύμβατο με τις «απαιτήσεις της εποχής». Κάτι που, ομολογώ, δεν είναι συμπαθές για τον ήδη εκλεγμένο διευθυντή.

Οι απαιτήσεις αυτές ωστόσο δεν ίσχυσαν στην περίπτωση του διορισμού στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Εδώ, κατ’ απαίτηση της υποψήφιας και νυν διευθύντριας, σύμφωνα με συνέντευξή της στην Tagesspiegel (στην οποία αναφέρεται και σχετικό δημοσίευμα στη Lifo), ψηφίστηκε νέος νόμος που αναιρεί τη λειτουργία του διοικητικού συμβουλίου και το υποκαθιστά με συμβούλους που θα επιλέγει η ίδια και που δεν συνιστούν θεσμικό συλλογικό όργανο. Το όλο μοντέλο μοιάζει να διέπεται από έναν συγκεντρωτισμό, που κάνει το καθεστώς του Εθνικού να μοιάζει χαλαρό.

Μήπως στις δυτικές Δημοκρατίες ένας σημερινός πρωθυπουργός έχει περισσότερες εξουσίες από όσες διέθετε ένας παλιός βασιλιάς; Με άλλα λόγια, μήπως «το πνεύμα τις εποχής» έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά; Στη διακυβέρνηση αλλά και σε άλλους τομείς;