Τα ανθυγιεινά και τα επικίνδυνα

Καθισμένοι μπροστά στον δέκτη της τηλεόρασης είτε μπροστά στην ανοιχτή εφημερίδα τους που φυλλορροεί όλο και πιο πολύ -αν μετρήσουμε τις σελίδες και τα φύλλα που όλο λιγοστεύουν- θεατές και αναγνώστες λειτουργούν και σαν δικαστές.

Αλλοτε δικάζοντας το δεδικασμένο. Αλλοτε αυτό που ποτέ δεν θα φτάσει στις αίθουσες των δικαστηρίων. Ολο και πιο αγχωτικά, γιατί, όπως τα άλλα δικαστήρια, τα κανονικά, πνίγονται από υποθέσεις που σωρεύονται μέχρι ασφυξίας, έτσι και αυτοί ασφυκτιούν κάτω από έναν καταιγισμό πληροφοριών που δυσκολεύονται να ενσωματώσουν, να μετατρέψουν σε σκέψη, σε κρίση. 

Η Ηριάννα και ο Περικλής επέστρεψαν από το δικαστήριο στη φυλακή. Για τους δικαστές τους είναι ένοχοι και δεν συντρέχουν λόγοι αποφυλάκισής τους.

Για κάποιους από τους υποστηρικτές τους είναι αθώοι γιατί, όπως έγραφε ένα πανό έξω από το δικαστήριο, «ο μόνος τρομοκράτης είναι το κράτος».

Και η απορία παραμένει στους ανθρώπους εκείνους που δεν τους φτάνουν ούτε οι νομικίστικες διατυπώσεις ούτε τα συνθήματα.

Μα υπάρχουν πραγματικά τα τεκμήρια που να θεμελιώνουν την ενοχή τους; Ή μήπως οι δικαστές τους θέλησαν να δώσουν, ασχέτως ενοχής ή αθωότητας, ένα «μάθημα», να σφίξουν τα λουριά σε όσους τολμούν να μη συμμορφώνονται προς τας υποδείξεις;

Ανθρωποι υπέρ και κατά της αποφυλάκισης των δύο νέων συχνά τοποθετούνται όχι βάσει κριτηρίων αλλά ανάλογα με το πώς οι πληροφορίες κολλούν στα έτοιμα κουτάκια της ιδεολογίας είτε των οπαδικών τους προκαταλήψεων ή, γιατί όχι, και σε ανομολόγητα συμφέροντα. 

Αν μετακινηθούμε από την περίπτωση των δύο νέων σε κάποια άλλα συμβάντα, φοβούμαι ότι και πάλι την κρίση υποκαθιστούν οι ίδιοι παράγοντες.

Εκδήλωση όπου μιλούσε ο καθηγητής Αγγελος Συρίγος στα Γιάννενα δέχθηκε πολύ πρόσφατα επίθεση ατόμων που τον θεωρούν «φασίστα» από τη στιγμή που τόλμησε να εμποδίσει κάποιους να σκεπάσουν και με άλλα συνθήματα της αρεσκείας τους τοίχους του Παντείου, και έτσι έμπλεξε σε μια βεντέτα που μοιάζει να μην έχει τελειωμό. Αφού έκαναν την αίθουσα γυαλιά-καρφιά, η εκδήλωση συνεχίστηκε.

Και ο αναγνώστης/τηλεθεατής/δικαστής κινδυνεύει και πάλι να εκφέρει γνώμη όχι σύμφωνα με τα συμβάντα, αλλά με τα συνθήματα περί καθηγητικού κατεστημένου, αντίδρασης κ.λπ. που άλλοι αναμασούν από αφέλεια και άλλοι ίσως εκ του πονηρού. 

Τελικά αυτό που ο τρόπος διακίνησης, διαχείρισης και χειραγώγησης της πληροφορίας μάς στερεί -ή τουλάχιστον μας καθιστά πιο δύσκολο- είναι η δυνατότητα να εκφέρουμε μια διαυγή και πραγματικά υπεύθυνη κρίση. Και ο φόβος είναι μήπως το να τολμά κανείς να σκέφτεται υπεύθυνα με το μυαλό του είναι κάτι το ανθυγιεινό και επικίνδυνο.