Με αυτό το σύνθημα συγκεντρώθηκαν αυθόρμητα, την Κυριακή το μεσημέρι, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες στο Σύνταγμα και σε δεκάδες μικρές και μεγάλες πόλεις, στις τέσσερις γωνιές της Ελλάδας, και παντού όπου υπάρχει ελληνική παρουσία, από τη Γαύδο ώς το Ορμένιο και από τις Βρυξέλλες ώς το Ρέικιαβικ.
Καταλύτης για την αναπάντεχα μεγάλη προσέλευση ήταν τα ηχητικά στιγμιότυπα που δημοσιοποιήθηκαν, όπου ακούγονται οι σπαραχτικές εκκλήσεις των παιδιών, που αργοπέθαναν από ασφυξία και δεν βρήκαν τον θάνατο από τη σύγκρουση, όπως ήταν το επίσημο κυβερνητικό αφήγημα, που το στήριξε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο οποίος τώρα βρίσκεται εκτεθειμένος.
Αχαρο να λεξιλογούμε σε τέτοιες περιστάσεις, αλλά αυτό είναι το αντικείμενο της στήλης. Οξυγόνο, λοιπόν, λέξη που μεταφέρει στη γλώσσα μας το γαλλικό oxygène, το οποίο βεβαίως είναι πλασμένο με ελληνικά δομικά στοιχεία. Το 1802 ο ιατρός και λόγιος Θεοδόσιος Ηλιάδης μετέφρασε το γαλλικό σύγγραμμα του Φουρκρουά «Χημική φιλοσοφία ή στοιχειώδεις αλήθειαι της νεωτέρας χημικής, εκγραικισθείσα μετά προσθήκης και τινών σημειωμάτων» και εκεί υπάρχει η πρώτη εμφάνιση του όρου «οξυγόνο» στα ελληνικά.
Το οξυγόνο, ως στοιχείο, είχε ανακαλυφθεί μερικές δεκαετίες νωρίτερα· ο Βρετανός Πρίστλεϊ και ο Σουηδός Σέελε ερίζουν για την πρωτιά της ανακάλυψής του, αλλά έγραψε εκτενώς γι’ αυτό, και το ονομάτισε, ο μεγάλος Γάλλος χημικός Λαβουαζιέ το 1777. Ο Λαβουαζιέ το ονόμασε oxygène, επειδή θεωρούσε ότι το αέριο αυτό είναι απαραίτητο για τον σχηματισμό οξέων· όταν βρέθηκαν και οξέα όπως το υδροχλωρικό (HCl), που δεν σχηματίζονται από οξυγόνο, ήταν αργά· ο νέος όρος είχε καθιερωθεί.
Το οξύ ως λέξη ανάγεται στο επίθετο οξύς, που είναι αρχαίο, ομηρικό μάλιστα. Στον Ομηρο χρησιμοποιείται για αιχμηρά ή κοφτερά όπλα (π.χ. οξύ βέλος, Δ185) αλλά σύντομα απέκτησε και τις μεταφορικές σημασίες που διατηρεί ίσαμε σήμερα. Ως ουσιαστικό, πρόκειται για μεταφραστικό δάνειο από το γαλλικό acide. Από την ίδια ρίζα και το όξος -το νεότερο ξίδι- όπως και τα οξείδια της χημείας.
Η γαλλική λέξη πέρασε σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, είτε απευθείας (π.χ. oxygen στα αγγλικά) είτε ως μεταφραστικό δάνειο, αφού τόσο το γερμανικό Sauerstoff όσο και το ρωσικό кислород (κίσλοροντ) σημαίνουν «αυτό που γεννάει οξέα».
Από το γαλλικό oxygénée έχουμε και το οξυζενέ, το διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου σε νερό, που έχει αντισηπτικές ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται και για αποχρωματισμό (οξυζεναρισμένο μαλλί). Οξυγονούχο νερό είναι. Από παράγωγα και σύνθετα του οξυγόνου έχουμε την οξυγόνωση και την οξυγονοκόλληση.
Ο ατμοσφαιρικός αέρας περιέχει κατά 21% οξυγόνο, που είναι απαραίτητο για τη ζωή. Οι ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα συχνά χρησιμοποιούν μάσκες οξυγόνου. Οταν αναπνέουμε καθαρό αέρα, στο βουνό ή στην εξοχή, λέμε με χαρά πως «αναπνέουμε οξυγόνο».
Τώρα έχουμε οξυγόνο, έγραψε ένας πολίτης που συμμετείχε στη λαοθάλασσα της πλατείας Συντάγματος. Πρέπει όμως το οξυγόνο της αλήθειας και της δικαιοσύνης να διαλύσει τα νέφη της συγκάλυψης...
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας