Πριν από μερικές μέρες η «Εφημερίδα των Συντακτών» γιόρτασε τα δωδέκατα γενέθλιά της. Λόγω της επικαιρότητας των αμερικανικών εκλογών, η στήλη δεν μπόρεσε να της αφιερώσει άρθρο την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά οι ευχές πιάνουν για σαράντα μέρες, οπότε σήμερα, σαν δώρο γενεθλίων προς την εφημερίδα που αγαπάμε και που μας φιλοξενεί, θα λεξιλογήσουμε για τη λέξη εφημερίδα.
Η λέξη εφημερίδα, όπως δείχνει και το όνομά της, προέρχεται από το επίθετο εφήμερος, από την πρόθεση επί και την ημέρα· λόγω της δάσυνσης, το π τράπηκε σε φ. Οι αρχαίοι Ελληνες δεν είχαν εφημερίδες με τη σημερινή σημασία του όρου, αλλά η λέξη είναι αρχαία, της ελληνιστικής εποχής. Εφημερίς ήταν το ημερήσιο στρατιωτικό ημερολόγιο που κρατούσαν στις εκστρατείες, ή το ημερήσιο λογιστικό βιβλίο. Οι «βασιλικαί εφημερίδες» (ή «βασίλειοι εφημερίδες») του Μ. Αλεξάνδρου δεν σώθηκαν, αν και ο Αρριανός τις είχε δει και συχνά τις χρησιμοποιεί στο έργο του ως πηγή.
Η λέξη δεν πέρασε στα λατινικά, αλλά τη δανείστηκαν την εποχή της Αναγέννησης οι Γάλλοι λόγιοι ως ephéméride, με τη σημασία των αστρονομικών πινάκων και αργότερα των ημερολογίων που αναφέρουν την ώρα ανατολής και δύσης του ηλίου, της σελήνης κτλ. για κάθε μέρα.
Με τον ελληνικό διαφωτισμό, στα τέλη του 18ου αιώνα, ανασταίνεται ο ελληνιστικός όρος και χρησιμοποιείται με τη σύγχρονη σημασία. Στο Εικοσιένα οι εφημερίδες έπαιξαν ρόλο όχι ασήμαντο, τόσο στην πληροφόρηση και εμψύχωση των πολιτών όσο δυστυχώς και στην υποδαύλιση της διχόνοιας. Ο Ελβετός φιλέλληνας Ιωάννης Ιάκωβος Μέγιερ εξέδιδε τα Ελληνικά Χρονικά στο πολιορκημένο Μεσολόγγι από το 1824 έως το 1826 και έπεσε στην Εξοδο· μπορεί να θεωρηθεί ο πατέρας της ελληνικής δημοσιογραφίας.
Ο 19ος αιώνας και το πρώτο μισό του 20ού μπορούν να θεωρηθούν η χρυσή εποχή των εφημερίδων πανευρωπαϊκά και, με μερικές δεκαετίες καθυστέρηση, στην Ελλάδα. Παρά τον μεγάλο αναλφαβητισμό, οι εφημερίδες αποτέλεσαν το βασικό όχημα πληροφόρησης. Και η λογοτεχνία από τις εφημερίδες διαδόθηκε αφού οι περισσότεροι μεγάλοι λογοτέχνες της εποχής, από τον Μπαλζάκ ώς τον Ντίκενς και τον δικό μας Παπαδιαμάντη, δημοσίευαν τα έργα τους πρώτα σε εφημερίδες· ο Παπαδιαμάντης μάλιστα δεν αξιώθηκε να δει δικό του βιβλίο όσο ζούσε.
Η εφημερίδα συμβίωσε αρμονικά με τις δύο πρώτες μιντιακές επαναστάσεις, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, αλλά δοκιμάζεται με την τρίτη επανάσταση, του διαδικτύου, και την επόμενη, των κινητών συσκευών. Σήμερα, όλες μαζί οι αθηναϊκές εφημερίδες έχουν κυκλοφορία μικρότερη από όσο είχε η κορυφαία εφημερίδα στη δεκαετία του 1980.
Αναζητείται επειγόντως ένα οικονομικό μοντέλο που θα επιτρέπει στον έντυπο Τύπο, σε χαρτί ή σε ηλεκτρονική μορφή, να ζήσει σε αλληλεπίδραση με τα νέα μέσα. Να ευχηθούμε στη δωδεκάχρονη που γιορτάζει σήμερα, να αντεπεξέλθει με επιτυχία στις προκλήσεις της εποχής και να την έχουμε συντροφιά μας για πολλά πολλά χρόνια!
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας