Την ώρα που εσείς διαβάζετε το άρθρο, ίσως να ξέρουμε ποιος ή ποια νίκησε στις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, ίσως όμως και ν’ αγωνιούμε, όπως το 2000, περιμένοντας να καταμετρηθούν οι ψήφοι στα τελευταία εκλογικά τμήματα π.χ. της Πενσιλβάνιας. Επειδή όμως εγώ γράφω πριν ανοίξουν οι κάλπες, θα λεξιλογήσω σήμερα για τη λέξη Αμερική και τις παραφυάδες της.
Στα ελληνικά, όταν λέμε «Αμερική» μπορεί να αναφερόμαστε είτε στην ήπειρο είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τις ΗΠΑ. Τη νέα ήπειρο την ανακάλυψε ο Χριστόφορος Κολόμβος, αλλά αυτή ονομάστηκε Αμερική το 1507 από έναν χαρτογράφο προς τιμήν του Φλορεντίνου εξερευνητή Αμερίγκο Βεσπούτσι (Amerigo Vespucci), ο οποίος ήταν ο πρώτος που συνειδητοποίησε πως τα νέα εδάφη ανήκαν σε μια νέα ήπειρο που την είπε Mundus Novus στα νεολατινικά, δηλαδή Νέο Κόσμο, και έγραψε δύο βιβλία για τις ανακαλύψεις του που έγιναν δημοφιλέστατα.
Οταν λέμε «Αμερικανός, αμερικανικός» αναφερόμαστε κυρίως στον κάτοικο ή στο προϊόν των ΗΠΑ και όχι της ηπείρου. Το ίδιο συμβαίνει και στα αγγλικά και σε άλλες γλώσσες, ενώ στα ισπανικά, τη γλώσσα των περισσότερων χωρών της ηπείρου Αμερικής, υπάρχει ο όρος estadounitense για τους πολίτες των ΗΠΑ. Οι Ελληνες που σπούδασαν ή έζησαν εκεί έχουν πλάσει όρους όπως ΗΠΑνός ή Ουζαίος, χωρίς όμως ευρεία διάδοση.
Στη γλώσσα μας έχουμε διτυπία. Λένε «Αμερικανός, αμερικανικός» επίσημα, αλλά και «Αμερικάνος, αμερικάνικος» πιο λαϊκά. Θα πούμε για την αμερικανική κυβέρνηση ή την αμερικανική οικονομία, αλλά για αμερικάνικα τσιγάρα ή «να παίζει το τρανζίστορ τ’ αμερικάνικα» που τραγουδούσε η Μαρινέλλα. Αμερικάνικα λέγονται και τα αγγλικά που μιλιούνται στις ΗΠΑ.
Αμερικάνος λέγεται κι ο Ελληνας που έζησε (και πιθανώς πλούτισε) στην Αμερική· «φρούτσου φρούτσου το φουστάνι, πάρτε μας Αμερικάνοι» λέει ένα δημοτικό τραγούδι της Μάνης, όταν περί το 1910 οι μετανάστες επισκέπτονταν τη γενέθλια γη για να διαλέξουν νύφη. Ο επίσημος όρος είναι Ελληνοαμερικανός –ή, στην αργκό, Μπρούκλης, που μπορεί να σημαίνει και απλώς «πλούσιος».
Αμερικανάκι είναι λαϊκά ο αφελής· η έκφραση «με πέρασες για αμερικανάκι;» σημαίνει «δεν είμαι αφελής»· γεννήθηκε στη δεκαετία του 1950 όταν οι Αμερικανοί ναύτες πλημμύριζαν τα νυχτερινά κέντρα του Πειραιά και έπεφταν θύμα των αετονύχηδων. Να θυμηθούμε και την κινηματογραφική ατάκα «Τι το κάναμε εδώ; Αμέρικαν μπαρ;»
Η πολυσχιδής εξάρτηση της Ελλάδας από τις ΗΠΑ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει αποτυπωθεί και στη γλώσσα με λέξεις όπως: αμερικανοκίνητος (π.χ. το πραξικόπημα του 1967), αμερικανοκρατία, αμερικανόδουλος, αμερικανοτραφής, αμερικανόπνευστος, αμερικανοποίηση, αμερικανόφερτος, αμερικανισμός, αμερικανίζω. Το νεότερο «αμερικανιά» είναι η συμπεριφορά που μιμείται ανεπιτυχώς αμερικανικά πρότυπα. Να θυμηθούμε και τον «αμερικάνικο τρόπο ζωής».
Παλιότερα η Ελλάδα είχε στηρίξει μεγάλες ελπίδες στην επικράτηση του ενός ή του άλλου υποψήφιου προέδρου που μετά διαψεύστηκαν, όπως το 1976 όταν εξελέγη ο Τζίμι Κάρτερ. Τα τωρινά αποτελέσματα θα τα περιμένουμε με ενδιαφέρον αλλά χωρίς τέτοιες αυταπάτες.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας