«Βγαίνουν οι κουκούλες» από τους ψευδομάρτυρες, δήλωσε περιχαρής ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μετά την πρωτοφανή για ευρωπαϊκό κράτος απόφαση της οικονομικής εισαγγελέα να άρει το καθεστώς προστασίας των προστατευόμενων μαρτύρων της υπόθεσης Novartis. Για κουκούλες όμως είχε μιλήσει και ο Στέφανος Κασσελάκης όταν η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να άρει την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του.
Να λεξιλογήσουμε λοιπόν για την κουκούλα. Η λέξη (ως «κουκούλλα») είναι μεσαιωνική, αλλά νωρίτερα στην ελληνική γραμματεία βρίσκουμε το «κουκούλλιον», για παράδειγμα σε έναν εκκλησιαστικό συγγραφέα του 5ου αιώνα, τον Σωζομενό, ο οποίος γράφει για «τὸ δὲ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς σκέπασμα, ὃ κουκούλλιον καλοῦσιν». Πρόκειται για δάνειο από τα λατινικά, από το cuculla, το οποίο σήμαινε ένα κάλυμμα της κεφαλής.
Στη σημερινή ορθόδοξη εκκλησία, το κουκούλιον είναι το κάλυμμα της κεφαλής των μοναχών, ενώ το περίεργο κάλυμμα της κεφαλής που φοράει ο Ρώσος πατριάρχης λέγεται κούκολ στα ρώσικα, οπότε θα μπορούσαμε, ασεβώς, να χαρακτηρίσουμε τον Ρώσο πατριάρχη αρχηγό των απανταχού κουκουλοφόρων ή, έστω, κουκουλιοφόρων.
Στα ελληνικά, η λέξη είχε μεγάλη σταδιοδρομία· εκτός από το κουκούλιον των μοναχών, σήμερα κουκούλι λέμε το μεταξένιο κάλυμμα της προνύμφης του μεταξοσκώληκα, ενώ όταν κάτι είναι άσπρο και απαλό λέμε πως έγινε κουκούλι, όπως κουκουλάρικα ήταν τα άσπρα μεταξωτά που φορούσαν το καλοκαίρι οι λαϊκοί άνθρωποι στον κυριακάτικο περίπατό τους (ήδη ο Πορφυρογέννητος γράφει για ιμάτια κουκουλάρικα).
Ομως, από τη λατινική cuculla δεν προήλθε μόνο η κουκούλα και το κουκούλι, αλλά και η κούκλα, μάλλον επειδή οι παλιές κούκλες ήταν ένα κομμάτι πανί στο οποίο είχαν σχεδιάσει ένα πρόσωπο. Αλλωστε, στο κουκλοθέατρο οι κούκλες διατηρούν την κουκούλα τους.
Εκτός από το κάλυμμα της κεφαλής, που προστατεύει από τη βροχή ή κρύβει το πρόσωπο, κουκούλα έχει και το αυτοκίνητο, κουκούλα και το χταπόδι. Από την κουκούλα, φυσικά, και το ρήμα κουκουλώνω που το λέμε όταν κάποιοι συγκαλύπτουν, σκεπάζουν σκάνδαλα, όπως της Novartis.
Δηλαδή, οι χρήσεις της κουκούλας είναι πολλές και ποικίλες· κουκούλα φορούσαν και οι καταδότες στα μπλόκα της Κατοχής, κουκούλα και οι ρατσιστές της Κου Κλουξ Κλαν, κουκούλα όμως φορούν οι εξεγερμένοι νεαροί, όπως και ο υποδιοικητής Μάρκος και οι εξεγερμένοι Ζαπατίστες.
Οσο για την απόφαση να «βγουν οι κουκούλες» από τους μάρτυρες, απλούστατα βάζει ταφόπλακα στον θεσμό των προστατευόμενων μαρτύρων. Κανείς δεν θα βάλει στο μέλλον το κεφάλι του στον ντορβά για να ξεσκεπάσει εγκληματικές οργανώσεις, όταν ξέρει ότι πολύ εύκολα μια εισαγγελική απόφαση μπορεί να ανατρέψει την προηγούμενη και να τον εκθέσει σε κάθε λογής κινδύνους.
Βρίσκω όμως πως είναι τεράστια ειρωνεία να καταγγέλλει «κουκούλες» η παράταξη εκείνη που, ιστορικά, ξέπλυνε τους κουκουλοφόρους δωσίλογους της Κατοχής, φροντίζοντας να επανενταχθούν ομαλά στον «εθνικό κορμό». Οσο για τον εξ Αμερικής αερόλιθο, συγχωρείται αφού δεν έχει σχέση ούτε με την ιστορία ούτε με την Αριστερά.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας