Το σημερινό άρθρο, οι τυχεροί μπορεί να το διαβάζετε σε κάποια παραλία, οργανωμένη ή ελεύθερη, ενώ άλλοι καθώς ετοιμάζεστε να περάσετε λίγες μέρες πλάι στη θάλασσα. Οπότε ταιριάζει να είναι θαλασσινό ή μάλλον παραλιακό.
Παραλία είναι, σύμφωνα με το λεξικό, ζώνη ξηράς που βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα. Η λέξη είναι αρχαία, ουσιαστικοποιημένο θηλυκό του επιθέτου «παράλιος» (π.χ. παραλία χώρα), που παράγεται από την πρόθεση παρά και το «αλς» = θάλασσα.
Καθώς η Ελλάδα περιβάλλεται από θάλασσες, έχουμε πολλές ακόμα συνώνυμες ή περίπου λέξεις: ακτή, ακροθαλασσιά, ακρογιάλι, περιγιάλι. Η λέξη «γιαλός» είναι δίσημη: μπορεί να σημαίνει τόσο το τμήμα της ξηράς πλάι στη θάλασσα, όσο και τα ρηχά νερά, το τμήμα της θάλασσας κατά μήκος της ξηράς. Ο γιαλός προέρχεται από τον αρχαίο αιγιαλό, ο δε αιγιαλός, που διασώζεται στην «αιγιαλίτιδα ζώνη», μάλλον προήλθε από συναρπαγή της φράσης «εν αιγί αλός», αφού οι αρχαίοι τα μεγάλα κύματα τα λέγανε αίγες, κατσίκες, απ’ όπου πιθανώς και το Αιγαίο.
Ο γιαλός εμφανίζεται σε πολλές παροιμίες και εκφράσεις, π.χ. «κάνε το καλό και ρίξ’ το στον γιαλό», «τον έφερα γιαλό-γιαλό» (δηλ. τον έπεισα επιτέλους, ύστερα από μεγάλη προσπάθεια) και η δημοφιλής «ή στραβός είν’ ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε». Ωστόσο, πέρα από τις παροιμίες η λέξη έχει παλιώσει· αμφιβάλλω αν χρησιμοποιείται πια σε ζωντανό λόγο.
Λέμε ακόμα και «πλαζ», εννοώντας σαφώς την ειδικά διαμορφωμένη παραλία, που προσφέρεται για μπάνιο. Η λέξη έρχεται από τα γαλλικά, αλλά αποτελεί αντιδάνειο, αφού ανάγεται στην ελληνική έκφραση «τα πλάγια», που σήμαινε τις παρυφές οδού, τις όχθες ποταμού ή τις πλαγιές βουνού, και από εκεί πέρασε στα μεσαιωνικά λατινικά, plagia, και μετά στα ιταλικά, piaggia και spiaggia.
Η ιταλική λέξη έγινε τμήμα της μεσογειακής λίνγκουα φράνκα και πέρασε και στα ελληνικά, όπως μαρτυρούν άφθονα τοπωνύμια σε παραθαλάσσια μέρη όπως Πλάντζα, Πλάτζια, Σπιάτζια κτλ. (αντιδάνεια κι αυτά). Πέρασε και στα γαλλικά ως plage και ήρθε σε μας, πλαζ.
Το αγγλικό beach, με αρχική σημασία «βότσαλα στην ακροθαλασσιά», ήρθε πιο αργά στα μέρη μας: η Ζουμπουλία στο «Παρά Πέντε» το διάβασε «Βεάκη». Η λέξη εμφανίζεται σε διάφορα δίλεκτα για να δηλώσει αθλήματα που παίζονται πάνω στην άμμο, ιδίως το μπιτς βόλεϊ που είναι και ολυμπιακό άθλημα. Επίσης, τα καταστήματα στην παραλία που προσφέρουν αναψυκτικά, μικρογεύματα και δυνατή μουσική στους λουόμενους ονομάστηκαν μπιτς μπαρ (από το αγγλ. beach bar), όρος που έχει εξελληνιστεί στο πιο ευκολοπρόφερτο «μπιτσόμπαρο».
Αλλά οι παραλίες συχνά είναι εξ ολοκλήρου κατειλημμένες από ξαπλώστρες και ομπρέλες, που προσφέρονται με πολύ τσουχτερό αντίτιμο. Το υπουργείο έχει φτιάξει μια εφαρμογή, MyCoast, που δίνει τη δυνατότητα στον πολίτη να ελέγξει αν υπάρχει υπέρβαση στην τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων και να υποβάλει καταγγελία, αλλά με τους ρυθμούς που γίνονται οι έλεγχοι (και σβήνονται τα πρόστιμα) πιο εύστοχο όνομα θα ήταν TheirCoast…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας