Στη Γαλλία το Μέτωπο της Αριστεράς αναδείχτηκε δεύτερη δύναμη και την άλλη Κυριακή ελπίζει βάσιμα να αποτρέψει τον σχηματισμό ακροδεξιάς κυβέρνησης. Στην Ελλάδα συνεχίζονται οι διεργασίες στην Κεντροαριστερά. Για το Κέντρο μιλήσαμε πριν από 15 μέρες, σήμερα θα δούμε τα λεξιλογικά της Αριστεράς.
Αμέσως βλέπουμε την πρώτη ιδιαιτερότητα του όρου: ενώ το θηλυκό του επιθέτου «αριστερός» είναι «αριστερή» (π.χ. αριστερή πολιτική), όταν έχουμε το ουσιαστικοποιημένο επίθετο και θέλουμε να αναφερθούμε στην παράταξη, τότε υιοθετούμε τον καθαρεύοντα τύπο, η Αριστερά.
Μπορεί σαν έννοια η Αριστερά να είναι συνυφασμένη με το αίτημα της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, της προόδου και της αλληλεγγύης, ωστόσο λεξιλογικά κι ετυμολογικά είναι φορτωμένη με πανάρχαιες προκαταλήψεις, αφού το αριστερό χέρι είναι για τους περισσότερους λιγότερο ικανό από το δεξί. Ετσι, απ’ την αρχή του χρόνου η δεξιά πλευρά συνδέθηκε με την εύνοια της τύχης και την ικανότητα και η αριστερή πλευρά με την ανικανότητα και την κακοτυχία• στην αρχαιοελληνική οιωνοσκοπία θεωρούσαν κακό σημάδι όταν τα πουλιά πετούσαν προς τ’ αριστερά του μάντη, κάτι που εδραίωσε τον δυσοίωνο χαρακτήρα της αριστερής πλευράς.
Ακόμα και οι λέξεις που δήλωναν την αριστερή πλευρά ήταν γρουσούζικες, και για να μετριαστεί το κακό επινοήθηκαν ευφημισμοί. Στα αρχαία υπήρχε η λέξη «ευώνυμος» για την αριστερή πλευρά, κατά λέξη «με καλό όνομα», χαρακτηριστικό παράδειγμα ευφημισμού, αλλά και η ίδια η λέξη «αριστερός» ευφημιστική είναι, αφού παράγεται από το άριστος. Σκαιός αρχικά ήταν ο αριστερός και ο αριστερόχειρας, και μετά ο αδέξιος και ο δυσοίωνος, ενώ σήμερα είναι ο τραχύς, ο βάναυσος (π.χ. μου φέρθηκε σκαιά). Και στη νεότερη γλώσσα, άλλωστε, η λέξη ζερβός (αριστερός) ετυμολογείται από τη λέξη ζαβός (στραβός, ανόητος, λοξός).
Η χρήση της λέξης Αριστερά με την πολιτική σημασία είναι γέννημα της μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης. Στις Γενικές Τάξεις, οι πιο ριζοσπαστικοί βουλευτές, εκείνοι που τάσσονταν υπέρ της κατάργησης της βασιλείας, κάθονταν στα αριστερά έδρανα (όπως κοιτάζει ο πρόεδρος της συνέλευσης), ενώ οι συντηρητικότεροι στα δεξιά. Αυτός ο διαχωρισμός σιγά σιγά αποκρυσταλλώθηκε και παγιώθηκε στις επόμενες γαλλικές εθνοσυνελεύσεις, ιδίως μετά το 1815. Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα εμφανίζονται κόμματα με τη λέξη «αριστερά» στην επωνυμία τους.
Στην ελληνική πολιτική ορολογία, ο όρος «αριστερός» εμφανίζεται στη δεκαετία του 1920, αλλά η γενικευμένη χρήση του όρου Αριστερά έρχεται μετά τον πόλεμο. Το 1951 συμμετέχει πρώτη φορά στις εκλογές αυτοτελές κόμμα με τη λέξη στην επωνυμία του, η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (είχαν προηγηθεί, στις εκλογές του 1950, οι Αριστεροί Φιλελεύθεροι, αλλά ενταγμένοι στη Δημοκρατική Παράταξη).
Αλλωστε, παρά το ετυμολογικό άχθος και τις προκαταλήψεις χιλιετιών, τα κόμματα και οι παρατάξεις της Αριστεράς επαίρονται για την αριστερή τους τοποθέτηση, ενώ τα δεξιά κόμματα σχεδόν πάντοτε αποφεύγουν να δηλώσουν τη δική τους. Και η καρδιά, άλλωστε, χτυπάει αριστερά.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας