Προχτές, την επαύριο των εκλογών, η «Εφ.Συν.» κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο τίτλο «Ηττα Μητσοτάκη, αποχή-σοκ, άλμα ακροδεξιάς». Σε αυτή τη στήλη λεξιλογούμε, οπότε δεν θα αναλύσουμε τα μηνύματα των εκλογών αλλά θα εστιαστούμε στο μεσαίο σκέλος του παραπάνω τριπτύχου, την αποχή.
Η οποία αποχή εύστοχα χαρακτηρίστηκε θηριώδης σε άλλο άρθρο της εφημερίδας, αφού πλησίασε το 60%. Ο αριθμός των ψηφισάντων μόλις ξεπέρασε τα 4 εκατομμύρια· από το 1958 είχαν να ψηφίσουν τόσο λίγοι!
Η αποχή, σύμφωνα με το λεξικό, είναι η μη συμμετοχή σε κάποια διαδικασία· και βέβαια ο όρος περιλαμβάνει τόσο αυτούς που συνειδητά απείχαν ή που αδιαφόρησαν όσο και εκείνους που ήθελαν να ψηφίσουν αλλά κάποιο απρόοπτο τους εμπόδισε, ας πούμε νέους που έκλεισαν για σεζόν σε κάποιο νησί αφού είχε περάσει η προθεσμία για την επιστολική ψήφο.
Αποχή λέγεται επίσης η άρνηση έκφρασης γνώμης σε ψηφοφορία -ας πούμε, τον Οκτώβριο, το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για ανθρωπιστική εκεχειρία στη Γάζα εγκρίθηκε με 121 ψήφους υπέρ, 14 κατά και 44 αποχές, ανάμεσά τους και της Ελλάδας. Λέγεται επίσης αποχή η παραίτηση από κάποια συνήθεια ή επιθυμία κι έτσι λέμε ότι ο γιατρός τού σύστησε αποχή από τα οινοπνευματώδη.
Η λέξη είναι μεταγενέστερη και προφανώς παράγεται από το (ήδη αρχαίο) ρήμα «απέχω». Οπως και τα άλλα σύνθετα του «έχω», το «απέχω» παρουσιάζει δυσκολία στον σχηματισμό των στιγμιαίων τύπων (αόριστος, παρακείμενος, στιγμιαίος μέλλοντας κτλ.) Οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε για τον αόριστο τον τύπο του παρατατικού (π.χ. απείχα), αν και ο κ. Μπαμπινιώτης συνιστά τον αρχαίο αόριστο, απέσχον, πιο εύχρηστο στο τρίτο πρόσωπο, π.χ. η Ελλάδα απέσχε από την ψηφοφορία στον ΟΗΕ. Εγώ έγραψα «απείχε» αλλά στον παρακείμενο θα γράψω «έχει απόσχει» ή θα το αποφύγω με περίφραση.
(Βέβαια στο απλό ρήμα «έχω», επειδή χρησιμοποιείται συνεχώς, η διάκριση έχει εξαφανιστεί και όλοι χρησιμοποιούν τον ίδιο τύπο για αόριστο και παρατατικό· ο αρχαίος αόριστος διατηρείται ως απολίθωμα μονάχα στη φράση «πόθεν έσχες» που πρωταγωνίστησε στην προεκλογική περίοδο.)
Η απόχη, πάλι, δεν μοιάζει τυχαία με την αποχή. Οι δύο λέξεις είναι ετυμολογικά συγγενικές, ξαδερφάκια. Η απόχη παράγεται από ένα άλλο σύνθετο του ρήματος «έχω», το υπέχω, μόνο που το δικό της το ταξίδι είναι κάπως πιο περίπλοκο.
Στα αρχαία το αλιευτικό δίχτυ με τη μακριά λαβή λεγόταν υποχή. Η λέξη σπάνια εμφανίζεται στη γραμματεία, αλλά τη χρησιμοποιεί π.χ. ο Μάρκος Αυρήλιος, κάνοντας λόγο για κάποιον που πιάνει μια «αφύη» (μικρόψαρο, πες σαρδέλα) με την υποχή. Εικάζουν ότι το υποκοριστικό, υπόχιον, θα έδωσε τύπο απόχιον και από εκεί θα προέκυψε το μεσαιωνικό απόχι και η απόχη.
Προχτές η αποχή έπιασε πολύ κόσμο στην απόχη της. Το μόνο παρήγορο είναι ότι αυτοί που απείχαν δεν έκαναν το μοιραίο βήμα να πάνε στην ακροδεξιά. Οπότε υπάρχει μια δεύτερη μικρή ευκαιρία…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας