ΑΜ ΣΤΟ ΠΑΛΚΟ που δούλευα! Είχαμε φτιάξει ένα μεγάλο τσαρούχι –σα μεγάλη βάρκα ήτανε– ίσαμε όλο το μαγαζί στο φάρδος και είμαστε όλοι οι οργανοπαίχτες μέσα. Με το πιάνο, τα βιολοντσέλλα, τα σαντούρια, όλα τα όργανα. Ολοι μέσα στο τσαρούχι ήμαστε. Σα να ’μαστε ένα ποδάρι του τσολιά. Κι ήμαστε τσολιάδες κι εμείς. Είχαμε πιάσει στην Ελλάδα δουλειά. Οι παραπάνω γραμμές δίνουν γλαφυρά την εικόνα που επικρατούσε στις μπίρες της Σμύρνης το 1919 και το 1920, έπειτα απ’ την είσοδο του ελληνικού στρατού.
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για περιγραφή της Αγγέλας Παπάζογλου, παρμένη από τον συγκλονιστικό τόμο «Ονείρατα της άκαυτης και της καμένης Σμύρνης - Τα χαΐρια μας εδώ». Η Αγγελίτσα, όπως ήταν γνωστή στους κύκλους του ρεμπέτικου, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1899. Ανέβηκε δέκα χρονών στα πάλκα, αφού ο πατέρας και οι θείοι της ήταν περίφημοι μουσικοί. Εγκαταστάθηκε στην Κοκκινιά μετά το 1922, όπου συνέχισε να τραγουδάει ώς το 1927, οπότε παντρεύτηκε τον εμβληματικό συνθέτη Βαγγέλη Παπάζογλου. Το 1929 τυφλώθηκε, εξαιτίας πάθησης που είχε από μικρή στα μάτια.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ αποτελεί αφήγηση της ίδιας στον γιο της Γιώργη. Σε ζωντανή και στακάτη γλώσσα ανασταίνει τις ένδοξες εποχές της γενέτειράς της, την ανάταση που βίωσε το ελληνικό στοιχείο τα χρόνια του προηγήθηκαν της καταστροφής, τον ξεριζωμό, τον καημό της προσφυγιάς. Και κατόπιν την Κατοχή, τον θάνατο του Βαγγέλη το 1943 από φυματίωση –στην πραγματικότητα από την πείνα–, την Αντίσταση, το Μπλόκο, τη μετεμφυλιακή περίοδο. Η σύγχρονη ιστορία μας διαπερνά τις σελίδες σαν ρίγος με πανταχού παρούσα την περιπέτεια του σμυρναίικου και του ρεμπέτικου τραγουδιού. Το βιβλίο, που ανέδειξε στο θέατρο η Αννα Βαγενά, ήταν χρόνια εξαντλημένο. Επανεκδόθηκε πρόσφατα από την «Κουκκίδα» της Αθήνας και το «Αιγαίον» της Λευκωσίας. Ιδού χαρακτηριστικό απόσπασμα που ανατρέπει άρδην την αποτίμηση των μηνών απ’ τους Νεοέλληνες:
«Πάει τέλειωσε. Εμένα ο Αύγουστος με κυνηγάει. Η ζωή μου ολόκληρη έχει σημαδευτεί απ’ τσ’ Αύγουστοι. Για μένα είναι ο πιο γρουσούζικος μήνας. [...] Αύγουστο ήρθαν οι Τούρκοι στη Σμύρνη. Την 4η Αυγούστου 1936 έκανε δικτατορία ο Μεταξάς. Καμμιά εικοσαριά Αύγουστοι έχουνε τη ζωή μου εμένα σημαδέψει. Και τελευταία οι τσολιάδες, οι προδότες, ο μπλόκος της Κοκκινιάς. Λυσσάξανε τον Αύγουστο. [...] Τον έχω πάρει από φόβο. Κι από τότε με τον μπλόκο, όσο πλησιάζουνε οι μέρες, κάθε στιγμή μετρώ. Θαρρώ πως θα ξαναγίνει μπλόκος. Θαρρώ πως είναι κι οι Τούρκοι μαζί και κάνουνε “γιοκλαμά”. [...] Τι τράβηξε ο κόσμος! Να μην έρχεται Αύγουστος, πιο καλά. Βλέπω και παθαίνω κάθε φορά να περάσει. Είναι και η νηστεία. Ολα μαζί μ’ αρρωστάνε...».
Σχόλια
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας