Ολιστικές αντιλήψεις ουτιδανού πολιτικάντη

Φως φανάρι πως η σημερινή Ελλάδα απέχει έτη φωτός από την ειδυλλιακή εικόνα της χώρας σε προηγούμενες δεκαετίες. Εύγλωττο παράδειγμα, το ομώνυμο σουβλατζίδικο του Μάνθου στην πλατεία Παπαδιαμάντη των Ανω Πατησίων. Πρωτοδοκίμασα τα νοστιμότατα εδέσματά του μαθητής Γυμνασίου, τη μακρινή δεκαετία του ’70, σε εποχές που ο διπλανός κινηματογράφος «Αστέρια» είχε μετατραπεί τσάτρα-πάτρα σε παράρτημα για τις μικρές τάξεις του Αρρένων και Θηλέων Γαλατσίου.

Ιδίως ύστερα απ’ το απογευματινό σχόλασμα, τα πιτόγυρά του αγαλλίαζαν το στομάχι των μαθητών, συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στη διεύρυνση των εγκεφαλικών κυττάρων και συνακόλουθα στην αφομοίωση της γνώσης. Επισκεπτόμουν κατά καιρούς το κατάστημα έκτοτε, όποτε μ’ έβγαζε ο δρόμος μου, ακόμα κι αν χρειαζόταν να υποβληθώ σε μαραθώνιες παρακάμψεις. Εκλαμβάνω δε ως εύνοια της θεάς τύχης το ότι πρόλαβαν να απολαύσουν τις γεύσεις του και τα παιδιά μου. Επρόκειτο περί ευχάριτος ορεσίβιου Ρουμελιώτη που ασκούσε το επάγγελμά του με ευσυνειδησία και κέφι. Κάθε πρωί έφτιαχνε μονάχος του ευμεγέθη γύρο με κρέατα που προμηθευόταν από χοιροστάσια πέριξ του χωριού του. Ελάχιστη εκτίμηση έτρεφε, βλέπεις, σε αδιευκρίνιστης προέλευσης προϊόντα.

Λαχταριστά εξίσου και τα καλαμάκια που κεντούσε με τα χεράκια της η ευγενέστατη σύντροφός του, η οποία δεχόταν με χαμηλωμένο βλέμμα τους επαίνους για το έξοχο τζατζίκι της. Ανοιγαν κατά τις επτά κι ώς τα μεσάνυχτα είχαν ξεπουλήσει. Με άσπρη μπλούζα και καπέλο του σεφ, ο Μάνθος έδινε πολύωρες παραστάσεις πάνω απ’ τα κάρβουνα που φλόγιζαν, καταπώς φαίνεται, τη διάθεσή του και δημιουργούσαν ζεστή ατμόσφαιρα στο μαγαζί. Μεταξύ μύστακος και των κιτρινισμένων οδόντων του, παραμόνευαν καίριες ατάκες με αποδέκτες τους καθήμενους στα πέντ’-έξι τραπεζάκια ή τους γειτόνους που περίμεναν όρθιοι στην ουρά, καθώς επίσης και βιτριολικά πειράγματα προς τους αντίπαλους ποδοσφαιρόφιλους. Μόνο του μειονέκτημα, η ομάδα του. Ηταν, εξυπακούεται, φόλα γαύρος, αν και τα τελευταία χρόνια, χωρίς να το παραδέχεται, γινόταν βαθμηδόν ΑΕΚτζής για χατίρι του συνονόματου εγγονού του. Τα καλοκαίρια καθόμασταν με φιλικά ζευγάρια κάτω απ’ τον ευκάλυπτο του πεζοδρομίου του, τα μικρά έπαιζαν χορτάτα και ασφαλή στα πλαϊνά παρτέρια, με τα καλαμπούρια του μαγαζάτορα να κάνουν πιο δροσιστικές τις αρκούντως παγωμένες μπίρες.

Ο θυμόσοφος σουβλατζής εντόπισε πριν την ώρα της την επαπειλούμενη κρίση. Γύρω στο 2010 κάθισε περιέργως συνοφρυωμένος στο τραπέζι μου και είπε με θλιμμένο ύφος προφήτη δεινών: «Σκούρα τα πράματα, δημοσιογράφε. Σχεδόν σαράντα χρόνια στη δουλειά πρώτη φορά ακούω γονείς να λένε στα παιδιά πως δεν έχουν λεφτά να τους πάρουν κι άλλο σουβλάκι. Δεν πάμε καθόλου καλά». Είχε βγει ήδη στη σύνταξη, όταν επαληθεύτηκαν τα μαντάτα. Εμαθα πως επέστρεψε στο χωριό του μπας και επιβιώσει εξαιτίας των συνεχών περικοπών στις αποδοχές του· ταπεινωμένος που δεν μπορούσε να γλυκάνει με στοιχειώδη δώρα τα εγγόνια του.

Ισχυριζόταν την ίδια εποχή κολλητός πως «όποτε δεν είχαμε φράγκα, τσοντάριζαν οι φίλοι. Τώρα που δεν έχει κανείς, τη βάψαμε κανονικά». Ο πληθωρισμός κι η ακρίβεια συρρικνώνουν περαιτέρω τα εισοδήματα και εκτός τόπου και χρόνου ο ανέμελος πρωθυπουργός καλεί τους νέους με επιστρέψουν επειδή τάχα «υπάρχει πάντα και στην Ελλάδα ένας μηχανισμός υποστήριξης, οικογένεια, φίλοι, που κάνουν τη ζωή μας εδώ πιο εύκολη και πιο ευχάριστη». Το μαγαζί του Μάνθου λειτουργεί πια ως φαστ φουντ σουβλακερί. Δεκάδες ψήστες, γκαρσόνια και ντελιβεράδες φυτοζωούν για να θησαυρίζει τ‘ αφεντικό, ταΐζοντας τον κόσμο σκουπίδια. Ιδού ο μηχανισμός!