Το Μανιφέστο

ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ το 1868, στο Βραχώρι Αγρινίου. Ολοκληρώνει τις εγκύκλιες σπουδές του στο Μεσολόγγι και γράφεται στη Νομική στα δεκατέσσερα χρόνια του. Ασκεί για λίγο τη δικηγορία, ώσπου αφιερώνεται στη λογοτεχνία. Ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, κριτικός, εκδότης, δημοσιογράφος και μεταφραστής, μεταφέρει πρώτος στη δημοτική το «Κομμουνιστικό μανιφέστο» των Μαρξ-Ενγκελς, καθότι συγκαταριθμείται στους πρώτους θιασώτες των σοσιαλιστικών ιδεών στην Ελλάδα. Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, διότι ασφαλώς περί του Χατζόπουλου πρόκειται, πεθαίνει το 1920 από τροφική δηλητηρίαση, εν πλω προς την Ιταλία, αφήνοντας ανολοκλήρωτο το έργο του που εκθείαζε ο συμμαθητής του Κωστής Παλαμάς:

ΑΣ’ ΤΗ ΒΑΡΚΑ στο κύμα όπου θέλει να τρέχει/ ας ορίζει τ’ αγέρι, τιμόνι-πανί,/ τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει/ είναι πιο όμορφοι οι άγνωροι πάντα γιαλοί,/ η ζωή μια δροσιά είναι ένα κύμα, ας το φέρει/ όπου θέλει τ’ αγέρι, όπου ξέρει τ’ αγέρι.// Ας αλλάζουν λιβάδια με βράχους και δάση/ γύρω ας φεύγουν πού πύργοι, πού καλύβας καπνός/ είτ’ ειδύλλιο γελούμενο απλώνετ’ η πλάση/ είτ’ αντάρες και μπόρες σου κρεμά ο ουρανός/ μη θαρρείς το πανί σου μπορείς να βαστάξεις/ όπου θέλει το κύμα μαζί του θ’ αράξεις.// Τι γυρεύεις, τι θέλεις μη κι εσύ το γνωρίζεις;/ Εχεις πιάσει ποτέ σου το τι κυνηγάς;/ Μη όπου σπέρνεις καλό το κακό δε θερίζεις;/ Δε σκοντάβεις σε ρώτημα σ’ ό,τι ρωτάς;/ Ο,τι σ’ έχει μαγέψει κι ό,τι σου ’χει γελάσει/ το ’χεις μόνος κερδίσει, μοναχός ετοιμάσει;// Ασε τότε το κύμα όπου θέλει να σπάζει/ άσ’ τις ζάλες να σέρνουν τυφλά την καρδιά/ κι αν τριγύρω βογκά κι αν ψηλά συννεφιάζει/ κάπου ο ήλιος σε κάποιο γιαλό θα γελά/ κι αν πικρό τη ψυχή σου το δάκρυ τη ραίνει/ πάντα κάπου κρυφή, μια χαρά την προσμένει.

ΚΑΘΟΜΑΣΤΕ· από πάνω μας ο θόλος του ουρανού/ άπλωνε τη γαλήνη του στη θάλασσα όλη πέρα·/ Μάης ήταν και το πέρασμα σύννεφου μηδέ αχνού/ δε θόλωνε τον ξάστερο πρωινό γλαυκόν αιθέρα.// Το αέρι μόλις άγγιζε το ολόστρωτο νερό/ μόλις των πεύκων γύρω μας τ’ ακρόκλωνα κινούσε/ κι ο ήλιος, δίνοντας χρυσά στο βραδινόν αφρό/ και στ’ αρμυρίκια του γιαλού ροδόκρινα σκορπούσε// κι έδειχνε ανάερο φάντασμα στο φάρο εκεί πλευρά/ του μύλου τα λευκά πανιά ασάλευτα απλωμένα./ Ολα λευκά κι ασάλευτα· και μόνο τα φτερά/ των γλάρων στο νερό κοντά σάλευαν ξυπνημένα.// Και μόνο δυο ναυτόπουλα στην αμμουδιά είχαν βγει/ απ’ τα καΐκια που άραζαν ριγμένα στο ακρογιάλι/ και τα γυμνά τους τα κορμιά ξάπλωσαν στην αυγή/ και το καράβι κοίταζαν που είχε μακριά προβάλει// και προχωρούσε ολάρμενο κι αργό και σιγαλό/ κι ολόλευκο σαν την αυγή που ανέβαινε ολοένα/ και θέρμαινε και τη ζωή ξυπνούσε στο γιαλό/ και τα κλειστά παράθυρα άνοιγαν ένα ένα./ Καθόμαστε· σε κοίταξα, με κοίταξες αργά·/ το βλέμμα σου έφεγγε θαμπό σα σκοτεινό πετράδι./ Μου φάνηκε πώς έτρεμε μη φύγει η αυγή γοργά/ και φτάσει η μέρα σέρνοντας κοντά της το αχνό βράδυ.