Παράλληλοι βίοι

Μαχνό, Νέστωρ Ιβάνοβιτς. Γεννιέται στο χωριό Γκουλιάι Πόλε της Ουκρανίας το 1888, στις 26 Οκτωβρίου κατά το ιουλιανό ημερολόγιο ή σαν σήμερα, σύμφωνα με το γρηγοριανό. Αντιγράφω από το «Αναρχικό Λεξικό» του Γιάννη Φούντα, Εκδόσεις των Συναδέλφων: «Αγρότης, αναρχικός, ιδιοφυής στρατιωτικός νους – πράγμα που αναγνώριζαν ακόμα και οι αντίπαλοί του. Ηγήθηκε στα 28 του χρόνια του μαζικότερου ένοπλου αναρχικού κινήματος στα χρόνια της Ρωσικής Επανάστασης, γνωστού στην ιστορία ως Μαχνόβσινα», την οποία αποκαλούσαμε άλλοτε Μαχνοβιτσίνα με αυθεντική ελληνορωσική προφορά.

Ορμητικός έφηβος, «γοητευμένος από την επανάσταση του 1905 προσχώρησε, μετά από μικρή περιπλάνηση στις λαϊκίστικες ομάδες της εποχής, στο αναρχοκομμουνιστικό ρεύμα, πράγμα που πλήρωσε το 1908 με καταδίκη σε θάνατο, η οποία μετατράπηκε λόγω του νεαρού της ηλικίας του σε ισόβια καταναγκαστικά έργα στα κάτεργα Μπουτίρκι της Μόσχας. Εκεί, αντί να αναμορφωθεί, αυτομορφώθηκε, καθότι αγράμματος, με τη βοήθεια του συγκρατούμενού του Πιοτρ Αρσίνοβ. Μετά την απελευθέρωσή του τον Μάρτιο του 1917 από τους εξεγερμένους εργάτες, επιστρέφοντας στα μέρη του και με την αίγλη του ενισχυμένη λόγω της φυλάκισής του, πρωτοστάτησε στη σύσταση αγροτικών και εργατικών συμβουλίων και στη συγκρότηση ένοπλων ομάδων αντίστασης στους Γερμανούς και Αυστριακούς εισβολείς που έσπευσαν να συνδράμουν τα τσαρικά στρατεύματα».

Ιούλιος 1918. «Μετά από σύντομη παραμονή στη Μόσχα, όπου είχε επαφές με Μοσχοβίτες αναρχικούς, θα συναντήσει τον Λένιν και τον Σβέρντλοβ κι αφού αρνηθεί να αναλάβει υπεύθυνη κομματική θέση σε περιοχή της αρεσκείας του, θα επιστρέψει στην Ουκρανία. Στα πάτρια θα σχηματίσει την πρώτη στρατιωτική μονάδα που γρήγορα με τις επιδόσεις της στο πεδίο των μαχών και την καλή φήμη του ίδιου στον αγροτικό πληθυσμό θα μετατραπεί σε κανονική στρατιά με χιλιάδες μέλη. Θα διεξαγάγει κατά καιρούς διμέτωπο αγώνα εναντίον Λευκών και Ερυθρών και παράλληλα θα συνεισφέρει στη δημιουργία αγροτοεργατικών κοινοτήτων σε όλη την Ουκρανία μέχρι την τελική ήττα του, τον Αύγουστο του 1921, από τον Κόκκινο Στρατό».

Ρηξικέλευθος ριζοσπάστης «ο κατά περίπτωση για τους μπολσεβίκους “σύμμαχος” ή “ληστής”, θα διαφύγει βαριά τραυματισμένος αρχικά στη Ρουμανία και τελικά στο Παρίσι [...] όπου θα πεθάνει μέσα σε πλήρη ένδεια και αλκοολικός το 1934». Εννέα χρόνια νωρίτερα την ίδια μέρα γεννιέται στο επίσης ουκρανικό χωριό Γιάνοφκα ο Λέων Νταβίντοβιτς Μπροναστάιν, γόνος φτωχής, εβραϊκής, αγροτικής οικογένειας, ευρύτερα γνωστός με το επαναστατικό του προσωνύμιο: Τρότσκι.

Ανώτατο στέλεχος του ΚΚΣΕ, από τους πρωτεργάτες της Οκτωβριανής Επανάστασης, διατελεί κομισάριος Πολέμου, ιδρύοντας τον Κόκκινο Στρατό, ο οποίος, ύστερα από συντονισμένη επίθεση 9μηνης διάρκειας, πνίγει στο αίμα τις ελευθεριακές κοινότητες της Μαχνοβιτσίνας, αφού ο Μαχνό δεν υποτάχτηκε στις άτεγκτες ντιρεκτίβες των μπολσεβίκων. Η μοίρα, όμως, παίζει μυστήρια παιχνίδια. Οταν διαφωνεί και ο ίδιος με τον Στάλιν, κηρύσσεται υπ' αριθμόν ένα εχθρός του καθεστώτος και, εξόριστος πια στο Μεξικό, βρίσκει φρικτό θάνατο από το δολοφονικό εγχειρίδιο του σταλινικού Ραμόν Μερκαντέρ.