Από Ιούλιο (1974) σε Ιούλιο (2020)

Βρισκόμασταν στα μέσα Ιουλίου, τότε το 1974. Το χωριό, ο Σκόπελος Γέρας Λέσβου, ετοιμαζόταν για το μεγάλο πανηγύρι του, της Αγίας Μαγδαληνής. Από τα μικράτα μας άκουγα για την Παναγιά Μαγδαληνή κι απορούσα: υπήρχαν δυο Παναγιές; Ο καθημερινός, θεοσεβούμενος άνθρωπος με αυτόν τον θεολογικό προσδιορισμό έδειχνε την πίστη, την αγάπη του σε μια γυναίκα του περιθωρίου, η οποία εντάχτηκε στο θρησκευτικό εορτολόγιο.

Στο καφενείο ετοιμάζαμε ό,τι ήταν απαραίτητο για το πανηγύρι. Βγάλαμε από την αποθήκη τα τραπέζια, τις καρέκλες, τα σκουπίσαμε, τα πλύναμε, δανειστήκαμε από καφενεία διπλανού χωριού. Αρχίσαμε να βγάζουμε από τις κούτες τα γυαλικά, ποτήρια, ποτηράκια, πιατικά. Λίγο πριν το μεσημέρι όλα αυτά σταμάτησαν. Πόλεμος με την Τουρκία, έκαναν απόβαση στην Κύπρο. Πρώτη – Δευτέρα Γυμνασίου, εμείς τα σχολιαρόπαιδα, απορούσαμε, δηλαδή δεν θα γίνει το πανηγύρι, δεν θα τελειώσει η απόβαση μέχρι αύριο, παραμονή, μεγάλη χάρη της Αγίας μας;

Ακολούθησε η επιστράτευση, συσκότιση τα βράδια γιατί ήμασταν κοντά στον εχθρό. Στις γειτονιές ακούγαμε για ειδήσεις που παίρνουν από τη Γερμανία και το Λονδίνο. Το 'πε η Ντόιτσε Βέλε και το Μπι Μπι Σι, έλεγε ο γείτονάς μας, ο κυρ Νίκος. Που μέχρι τότε δεν είχαμε ακούσει τη φωνή του παρά μόνο για σοβάδες και βαψίματα, τη δουλειά του. Θα πέσει η χούντα κι ό,τι αυτή διόρισε· προέδρους στα χωριά, στους συνεταιρισμούς και άλλα. Αλλά και ποιους χωριανούς μας είχαν φυλακίσει και εξορίσει. Ολοι τους ήταν καλοί άνθρωποι, οικογενειάρχες, τίμιοι, αλλά αριστεροί. Ηταν το καλοκαίρι της βίαιης ενηλικίωσης.

Πέρασαν τα χρόνια, ήρθε, όπως ήρθε, η ονομαζόμενη Μεταπολίτευση, άνοιξε ο «Φάκελος της Κύπρου», κάτι ειπώθηκε για αποχουντοποίηση, εκδημοκρατισμό στην κάθε μορφής διοίκηση, κάποιοι το πίστεψαν, άλλοι γέλασαν. Η Ιστορία γράφτηκε κι ο καθένας μας κάνει, εκ του ασφαλούς, αναλύσεις του καναπέ. Πολλούς μάς βασανίζουν οι στίχοι του Αναγνωστάκη: «Φοβάμαι τους ανθρώπους/ που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν/ και τώρα σε λοιδορούν/ γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο».

Ηρθε κι ο φετινός Ιούλιος. Τα πανηγύρια δεν πραγματοποιούνται λόγω κορονοϊού. Το Ναυτικό της γείτονος χώρας πλέει σε αμφισβητούμενες θαλάσσιες ζώνες, ερευνητικά σκάφη κάνουν τη δουλειά τους, άλλα πραγματοποιούν γεωτρήσεις. Σε Ανατολή και Δύση κοστολογούν πόσο κάνουν τα καύσιμα που βρίσκονται κάτω απ’ τον βυθό των θαλασσών της Μεσογείου.

Ταυτόχρονα η Αγια-Σοφιά μετατράπηκε πάλι σε τζαμί και έγινε η πρώτη προσευχή. Και στις δυο χώρες χαϊδεύονται τα αυτιά των ευκολόπιστων ανθρώπων, των ονομαζόμενων πιστών και πατριωτών. Στο νησί μας ο περιφερειάρχης ζήτησε να διακοπούν οι, ήδη σταματημένες, εργασίες στο Βαλιδέ τζαμί της πόλης, ως αντίμετρο. Πόσοι Ιούλιοι χρειάζεται να περάσουν για να γενούμε άνθρωποι;

*συγγραφέας, δρ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας