Παρόμοιο ερώτημα με αυτό του τίτλου δεν θα μπορούσα να θέσω πριν από 33 χρόνια, όταν το ΚΚΕ κλυδωνιζόταν από τη σύγκρουση ανανεωτών και ορθόδοξων κομμουνιστών, σύγκρουση που είχε οδηγήσει σε μεγάλη διάσπαση, με ηττημένους τους τότε σαραντάρηδες και νικήτρια την παλαιά φρουρά. Τότε, κάθε αμφισβήτηση του Μαρξ συνεπαγόταν την κατηγορία του «αναθεωρητή» για τον εκφραστή της.
Εκτοτε, πολύ νερό κύλησε κάτω από τα γεφύρια των ποταμών της Ευρώπης και του κόσμου, νέα μεγάλα προβλήματα προέκυψαν, καθώς και νέα τεχνολογικά επιτεύγματα, για των οποίων τη χρησιμότητα το πόρισμα της Ιστορίας δεν έχει ακόμα εκδοθεί.
Με την ευκαιρία, λοιπόν, της επικείμενης έκδοσης-προσφοράς της «Εφ.Συν.» στους αναγνώστες με τίτλο «Ο άγνωστος Μπάιρον και οι εξεγερμένοι Λουδίτες» (θα κυκλοφορήσει το ερχόμενο Σάββατο 24/2), ελπίζω να προβληματιστούν και στην Αριστερά αν είχε δίκιο ο ρεαλιστής Μαρξ ή ο ρομαντικός Μπάιρον στην όχι ευρέως γνωστή διαμάχη, με τον πρώτο επικριτικό στους Λουδίτες, τον δε δεύτερο υποστηρικτή και μάλιστα από το βήμα της Βουλής των Λόρδων.
Η διαμάχη, που δεν έφερε βέβαια ποτέ αντιμέτωπους τους δύο μεγάλους επαναστάτες, συνίστατο στο ότι ο Μαρξ θεωρούσε κατ' αρχήν θετική την τεχνολογική πρόοδο για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και την ενίσχυση της υλικής βάσης για την εργατική επανάσταση. Οι εξεγερμένοι κλωστοϋφαντουργοί του Νότιγχαμ, ιδιαίτερης πατρίδας του λόρδου Βύρωνα, κατέστρεφαν τους νέους αργαλειούς που είχαν εντάξει στην παραγωγή οι εργοδότες με συνέπεια στη θέση επτά εργαζομένων να χρειάζεται μόνο ένας, γεγονός που οδηγούσε στη μαζική ανεργία και την ανθρώπινη εξαθλίωση.
Οι εξεγερμένοι εργάτες κατέφευγαν στην καταστροφή των νέων εργαλείων, αλλά συχνά και σε βιαιότητες εις βάρος των ιδιοκτητών και των δυνάμεων καταστολής, που έστελνε η κεντρική κυβέρνηση, εισάγοντας τελικά στη Βουλή των Λόρδων νομοσχέδιο που προέβλεπε τη θανατική ποινή για τους ταραχοποιούς που εξεγείρονταν στο όνομα του βασιλιά Ludd, εξ ου και Λουδίτες. Ο Μπάιρον γνώριζε την εξαθλίωση που οδηγούσε πολλούς παρανομούντες εργάτες στον λόφο του Σέργουντ –πολύ κοντά στο κτήμα του– από τον οποίο εξορμούσε και ο Ρομπέν των Δασών.
Το ερώτημα αν έχει όρια η πρόοδος έχει τεθεί προ πολλών δεκαετιών από φορείς της πολιτικής Οικολογίας, τους οποίους οι ορθόδοξοι μαρξιστές χαρακτηρίζαμε «γραφικούς», δικαιώνονται, όμως, από την κλιματική κρίση. Αναρωτιέμαι, στην περίπτωσή τους επιβεβαιώνεται η ρήση «οι ρομαντικοί τού χθες συχνά αποδεικνύονται ρεαλιστές τού αύριο»; Αντίστοιχα, είχε δίκιο ο Μαρξ ή ο Μπάιρον;
* Μέλος παλαιότερα του Π.Γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ, σήμερα μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., υπεύθυνος του Γραφείου Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας