Χειμωνιάτικο

Κάποιοι απολαμβάνουν την ομορφιά κοιτάζοντας ένα λουλούδι. Το χρώμα, το σχήμα, τους στήμονες, τα σέπαλά του, την ηλιοτροπική του στάση. Βυθίζονται στον μίσχο του και απορροφώνται. Λεηλατούν και λεηλατούνται από την ομορφιά του.

Εγώ το παθαίνω με την αρχιτεκτονική των χώρων. Μένω εκστατική στην ανθρώπινη παρέμβαση στο άδειο τοπίο. Μια πέτρα γης ο άνθρωπος τη σκάλισε, της έδωσε μορφή και εξέφρασε την ευαισθησία του. Την άποψή του. Τη θέλησή του να υπάρξει και να υπάρξει καλά. Γιατί όλα για το κέφι του τα έκανε. Αλλά οι επιθυμίες του έχουν δύναμη και χάρη. Εχουν αξίες.

Βρίσκομαι στριμωγμένη σε μια σκεπαστή ταράτσα στο Μοναστηράκι. Κανονικά θα έπρεπε να δυσανασχετώ από τον τόσο καπνό, αλλά εγώ έχω απομονώσει το πεδίο και ρουφώ τις εικόνες. Μπροστά μου, σαν πίνακας πίσω από το γυαλί, στο ψηλότερο επίπεδο η Ακρόπολη και το Ερεχθείο, έπειτα το παζλ των κτιρίων κάτω από τον Ιερό Βράχο και χαμηλά οι εμπορικοί δρόμοι της Πλάκας.

Πατάω το Μοναστηράκι στα όρια του Ψυρρή, δυο βήματα από το Θησείο. Σε ένα καφέ με την καλύτερη θέα της Αθήνας. Μου το σύστησε η Μυρτώ και με περίμενε εκεί ήδη ένα τέταρτο. Την εκδίκησή της για την καθυστέρηση την πήραν οι στενές σκάλες που ανέβηκα για να φτάσω.

«Είναι δυνατόν να πρέπει να σκαρφαλώσω εδώ πάνω για έναν καφέ;» ετοιμαζόμουν να πω μπαίνοντας, αλλά η θέα μού έκοψε την ανάσα. Ο ήλιος έδυε και το μούχρωμα ήταν μπροστά μου, πίσω από το τζάμι, με τα πρώτα φώτα αναμμένα και μια καμινάδα που κάπνιζε και μόλις διέκρινα στο φυσικό σκηνικό τον καπνό της.

Εδώ είμαστε. Δεν πάμε πουθενά αλλού απόψε!

Απλωσα τα πόδια στο παράθυρο και έμεινα εκστατική. Σταδιακά, από την ομορφιά βίωνα ευτυχία. Θα γέμιζα τα μάτια. Την ψυχή μου. Θα μου έδινα όσο χρόνο χρειαζόταν. Οσο ποτέ δεν έδωσα στον εαυτό μου για να χαρεί.

Κατρακυλάω από το βάρος των εικόνων. Αρχιτεκτονική σε επίπεδα. Οχι μόνο λόγω των χρονικών περιόδων που δημιουργήθηκαν, αλλά κυρίως λόγω της αίσθησης που αναδίδουν. Mπροστά μου ο πέτρινος βράχος, στέμμα του φωτεινό η Ακρόπολη. Στις φωτοσκιάσεις προβάλλονται σε φυσικό πανό δέντρα ελληνικής χλωρίδας και φιλοσοφίας. Ολα ανάκατα. Μαζί κυπαρίσσια και ελιές, πεύκα, θάμνοι και φτελιές.

Σε δεύτερο επίπεδο τα κτίρια. Κεντράρω στη μέση και τα απομονώνω. Στο σκοτάδι, με τον εσωτερικό φωτισμό να δίνει όγκο στον χώρο, με υπαινισσόμενο το σχήμα μέσα από τις αντανακλάσεις του κρυστάλλου μπροστά μου, ταξιδεύω σε εικόνες βορειοευρωπαϊκών χωρών, Αυστρίας, Γερμανίας, ίσως και βόρειας Γαλλίας, ενώ η καμινάδα καπνίζει ακόμη και ο καπνός διαγράφεται στο φως που ρίχνουν τα χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια.

Στο πρώτο επίπεδο η βουή και η αταξία της πόλης υπηρετεί το άναρχο της ελληνικής σκέψης και μιας ιδιαίτερης αισθητικής που τα επιτρέπει όλα. Και τα καλά και τα κακά. Και τα μικρά και τα μεγάλα. Και τα ασπρόμαυρα και τα έγχρωμα. Και τα στενά και τα φαρδιά. Και τα καθαρά και τα βρόμικα.

Ολες οι γενιές παρούσες στο ίδιο σημείο. Τα επιλεγμένα ύφη. Εκτεθειμένες οι ανάγκες των ανθρώπων που τα προκάλεσαν, αλλά και το πώς τις θεράπευσαν. Και η αιτία παρούσα και το αποτέλεσμα φανερό. Η Αρχαία Αγορά και το Ρωμαϊκό Ωδείο. Οι κολόνες τού τότε και η αναστήλωση τού σήμερα. Η φθορά του ιωνικού ρυθμού από τον χρόνο και τη ρύπανση και το λαμπερό πεντελικό -από τα ίδια λατομεία εξορυγμένο- μάρμαρο του καινούργιου κτιρίου στον απέναντι δρόμο.

Στο ίδιο μέρος η εκκλησία του Πανάγιου Τάφου και ο Ναός της Αθηνάς. Μαζί το καμπαναριό και τα περιστύλια. Φωτισμένα και τα δύο. Και τους δυο θεούς προσκυνούν ακόμα οι Ελληνες. Με την ίδια πίστη. Την ίδια βεβαιότητα. Την ίδια αφέλεια. Χωρίς τύψεις και ενοχές. Απλά συμβαίνει. Στον ίδιο τόπο όλοι οι χρόνοι! Και στην απόλυτη ομορφιά.

Παίρνω καφέ στις επτά το απόγευμα. Θέλω να συμμετάσχω κι εγώ στη μέθη της ζωής και της χαράς. Να ευχαριστηθεί και η γεύση μου. «Καπουτσίνο με μέλι και κανέλα». Γλείφω τα χείλη. Καρφώνομαι στη σειρά των παραθύρων απέναντι. Δέκα παράθυρα μέτρησα μόνο στις δύο πλευρές του παράπλευρου κτίσματος. Η ανάγκη για φως. Ο τρόπος να φτιάξεις κορνίζα κάθε κομμάτι που προβάλλει μπροστά σου. Να το απομονώσεις. Να το κρατήσεις.

Μια ανθρώπινη παρέμβαση κι αυτή. Η πολλοστή. Ομορφιά και γοητεία από το ανθρώπινο χέρι. Σκάλισε, έχτισε, διαρρύθμισε, μεταμόρφωσε το τοπίο. Εδώ και δυόμισι χιλιάδες χρόνια δουλεύει στον ίδιο τόπο και ό,τι έφτιαξε το έχω απόψε μπροστά μου!

* Δρ M.ed. σχολική σύμβουλος φιλολόγων Δωδεκανήσου