Αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που στην Απω Ανατολή έληξε τραγικά με τα ολοκαυτώματα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, δημιουργήθηκε το πρώτο παγκοσμιοποιημένο κίνημα, που ήταν το αντιπυρηνικό, με πρώτο μάρτυρά του τον δικό μας νεολαίο Νίκο Νικηφορίδη, γραμματέα της ΕΠΟΝ Παγκρατίου.
Το έμβλημα της ΕΔΑ, που ιδρύθηκε 3 Αυγούστου 1950, περιείχε τις λέξεις Ειρήνη - Δημοκρατία - Αμνηστία.
Δεν άργησε όμως και η πανελλαδική οργάνωση του κινήματος, με τη δημοσίευση στις 15 Μαΐου 1955 της διακήρυξης 77 προσωπικοτήτων, μεταξύ των οποίων 14 βουλευτές του ευρύτερου προοδευτικού χώρου, καθώς και διανοουμένων και καλλιτεχνών.
Διατηρώντας την τότε γραμματική, καταθέτω το ακόλουθο απόσπασμα:
«Από την αυτήν αγωνίαν συνεχόμενοι οι υπογράφοντες την παρούσαν έκκλησιν, απευθυνόμεθα προς όλους εκείνους που έχουν συνείδησιν του επικρεμαμένου τερατώδους κίνδυνου, ζητούμεν από αυτούς να ενωθούν με τους φιλειρηνικούς ανθρώπους όλου του κόσμου, εις μίαν κοινήν και ισχυράν προσπάθειαν, ικανήν να πείση τους κυβερνώντας τα μεγάλα κράτη ότι έχουν καθήκον να σπεύσουν να ικανοποιήσουν –σύμφωνα άλλωστε και προς το αληθινόν πνεύμα του Καταστατικού Χάρτου του ΟΗΕ– τους πλέον θερμούς και ανθρωπιστικούς πόθους όλων των λαών.
»Δηλαδή: Τον σημαντικόν περιορισμόν των κλασσικών εξοπλισμών, την κατάργησιν των όπλων και μέσων ομαδικής καταστροφής, την αποκήρυξιν του πολέμου ως μέσου επιλύσεως των διεθνών διαφορών και την αποκατάστασιν ειλικρινών και σταθερών σχέσεων φιλίας και αλληλοσεβασμού μεταξύ όλων των χωρών, διότι έτσι και μόνον θα εδραιωθή η Ειρήνη, το Υψιστον αυτό αγαθόν διά κάθε Λαόν».
Επρόκειτο για την ίδρυση, πριν ακριβώς 70 χρόνια, της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ). Εναν χρόνο μετά (5-9 Απριλίου 1956), η ΕΕΔΥΕ εκπροσωπείται σε συνέδριο του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης (ΠΣΕ) στη Στοκχόλμη, όπου προτείνει να συζητηθεί το Κυπριακό. Οπως προκύπτει από μπροσούρα της εποχής «η Ελληνική αντιπροσωπεία προέβαλε και το θέμα της Κύπρου και οι σύνεδροι το υποδέχθηκαν με θερμές και συγκινητικές εκδηλώσεις». Εξαρχής, λοιπόν, το ελλαδικό κίνημα ειρήνης στήριξε τον απελευθερωτικό αγώνα του κυπριακού λαού.
Τρία χρόνια μετά την ΕΕΔΥΕ, ιδρύθηκε η Ελληνική Επιτροπή για τη Διαβαλκανική Συνεννόηση, με πρόεδρο τον συνεργαζόμενο με την ΕΔΑ Σταμάτη Μερκούρη, πατέρα της Μελίνας, και αντιπρόεδρο τον Γρηγόρη Λαμπράκη.
Σημαντικό βήμα ενίσχυσης της φωνής του κινήματος ήταν η εκλογή του Λαμπράκη το 1961 ως βουλευτή στην Α' Πειραιά, συνεργαζόμενου με την ΕΔΑ. Φωνή που σίγησε βίαια στις 22 Μαΐου 1963, έγινε όμως στην ουσία πιο βροντερή με το σύνθημα: «Κάθε νέος και Λαμπράκης».
*Ο Πάνος Τριγάζης είναι συγγραφέας του βιβλίου «Ο Λαμπράκης και το κίνημα ειρήνης», Εκδόσεις Ταξιδευτής 2013
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας