Συζήτηση γίνεται τον τελευταίο καιρό στην Αριστερά ευρύτερα και στη Νέα Αριστερά ειδικότερα (η οποία έχει λάβει σχετική απόφαση στο πρόσφατο ιδρυτικό συνέδριό της) για την αναγκαιότητα σύστασης Λαϊκού Μετώπου. Δυστυχώς η εξέλιξη της συγκεκριμένης συζήτησης δείχνει να μη γίνεται αντιληπτή η αναγκαιότητα ανάληψης άμεσων και συγκεκριμένων πρωτοβουλιών επίτευξης εκείνων των πολιτικών συμμαχιών, των ευρύτερων δυνατών, των τόσο απαραίτητων για την αντιμετώπιση της πολιτικής κρίσης και της έντονης κοινωνικής ανισότητας που αντιμετωπίζει η χώρα μας, που αρκετές/οί αποκαλούμε Λαϊκό Μέτωπο. Τι είναι αυτό που προκαλεί δισταγμούς, ενστάσεις, αδράνεια και, συνεπώς, χάσιμο πολύτιμου χρόνου; Είναι δυνατόν να υπάρχει διαφωνία πως μιλώντας για Λαϊκό Μέτωπο αναφερόμαστε σε πολιτικό όρο και, κυρίως, πρακτική που αντανακλά τη δύναμη της ενότητας στο πλαίσιο της διαφορετικότητας, με επιδίωξη την προστασία της δημοκρατίας και την κοινωνική/πολιτική αλλαγή, την κοινωνική δικαιοσύνη και την καταπολέμηση αυταρχικών ή φασιστικών πρακτικών, λόγων, καθεστώτων;
Μια συσπείρωση αυτού του είδους, πέρα από συμμαχία κομμάτων και οργανώσεων, που ενώνονται για έναν κοινό σκοπό, αποτελεί και εργαλείο πολιτικής ενότητας, το οποίο προτάσσει τη συνεργασία, υπερβαίνοντας ιδεολογικές ή οργανωτικές διαφορές, αλλά και στρατηγική αντίδρασης σε περιόδους κρίσης και απειλής για τη δημοκρατία (άνοδος του φασισμού, οικονομική κρίση, καταστολή κοινωνικών κινημάτων κ.ά.). Χαρακτηρίζεται δε από σύνθεση και ποικιλομορφία, αντιφασιστικό προσανατολισμό, δημοκρατικές διαδικασίες, καθώς εστιάζει στη συμμετοχή και τη συλλογική λήψη αποφάσεων και στηρίζεται στη συνεργασία και την ισότιμη συμμετοχή των μελών. Τέλος, το Λαϊκό Μέτωπο αποτελεί πλαίσιο ενότητας διαφορετικών δυνάμεων με κοινό παρονομαστή τη στήριξη του κόσμου της εργασίας και των κοινωνικά ευάλωτων. Μέσα από τη συμμετοχή και την ανάδειξη αιτημάτων που αφορούν την εργασία, την επισφάλεια και την κοινωνική δικαιοσύνη, οφείλει να συνδυάσει την πολιτική και κοινωνική δράση για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Πού διαφωνούμε και δεν ξεκινάμε τις διαδικασίες δημιουργίας του; Τι φοβόμαστε;
Το βέβαιο είναι πως η λειτουργία και η αποτελεσματικότητα ενός Λαϊκού Μετώπου εξαρτώνται από τη δημοκρατική του λειτουργία, τη σύνδεση με τη βάση, τη στρατηγική καθοδήγηση και την ενότητα των δυνάμεών του. Αριστερές αρετές αναμφίβολα. Ετσι, μπορεί να αποτελέσει και μέσον υπέρβασης της απογοήτευσης και του κατακερματισμού της Αριστεράς. Χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις, κινδυνεύει φυσικά να παραμείνει αποσπασματικό ή να αποτύχει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας. Με την εκπλήρωσή τους, όμως, μπορεί να αποτελέσει ισχυρό μοχλό κοινωνικής αλλαγής.
Οπωσδήποτε, η συγκρότηση συμμαχιών και η διαμόρφωση προγραμματικών συμφωνιών στο πλαίσιο ενός Λαϊκού Μετώπου αποτελεί σύνθετη διαδικασία, η οποία απαιτεί ευελιξία, διαφάνεια και κοινούς στόχους. Η επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητα να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ των δυνάμεων που συμμετέχουν, ενώ παράλληλα η διαμόρφωση προγραμματικών συμφωνιών αποτελεί δυναμική διαδικασία βασισμένη στην ικανότητα συνεννόησης και συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, στη διαμόρφωση ενός προγράμματος, το οποίο συνδυάζει άμεσες δράσεις και μακροπρόθεσμη στρατηγική, με συμμετοχή, αλλά και νομιμοποίηση από τη βάση. Και είναι προφανές πως η επιτυχία απαιτεί διαρκή διάλογο, δημοκρατικές διαδικασίες και συνεχή αξιολόγηση, ώστε το Μέτωπο να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και να διατηρεί τη συνοχή του.
Κατά την άποψή μου, η σύσταση Λαϊκών Μετώπων προσφέρει αποτελεσματικά εργαλεία για την αντιμετώπιση της σύγχρονης φασιστικής και αυταρχικής απειλής. Εστιάζοντας στην κοινωνική δικαιοσύνη, τη δημοκρατία και τη συλλογική δράση, μπορεί να αποτελέσουν αντίβαρο, για παράδειγμα, στις επιθέσεις που συμβολίζουν η εκλογή Trump και οι επιχειρηματικές ενέργειες του Elon Musk. Η ενότητα των προοδευτικών και δημοκρατικών δυνάμεων, η ενίσχυση των κοινωνικών κινημάτων και η στρατηγική συμμαχιών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο συνιστούν τις προϋποθέσεις επιτυχίας της προσπάθειας.
Ολοκληρώνοντας, θα επιμείνω πως η ανάγκη δημιουργίας Λαϊκού Μετώπου με πρωτοβουλία της Αριστεράς στην Ελλάδα είναι κατεπείγουσα, δεδομένων των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα, καθώς και της διεθνούς κατάστασης που σημαδεύεται από τη ραγδαία άνοδο της Ακρας Δεξιάς. Ενα Λαϊκό Μέτωπο μπορεί να λειτουργήσει ως δημοκρατικό ανάχωμα απέναντι στον αυταρχισμό, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό στη χώρα μας. Μέσω αυτού θα γίνει δυνατή η απόκρουση της Ακροδεξιάς και του αυταρχισμού, η αντίσταση στη λιτότητα και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, η υπεράσπιση της έμφυλης και όχι μόνο ισότητας, της δημόσιας υγείας, της παιδείας, των εργασιακών δικαιωμάτων, όπως και των δικαιωμάτων μεταναστριών/ών και προσφυγισσών/ων άλλωστε, η αντιπροσώπευση των κοινωνικά αποκλεισμένων, η αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης κ.ά. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τόσο στην Ευρώπη όσο και αλλού (π.χ. Γαλλία με το NUPES, Λατινική Αμερική με συμμαχίες της Αριστεράς) παρατηρείται τάση για μετωπικές συνεργασίες απέναντι στη νεοφιλελεύθερη ηγεμονία.
*Ομότιμη καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας