Το όνειρο του ενός, εφιάλτης του άλλου

Εως τις 7 Μαΐου 2025, περίπου 55.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους (53.253 Παλαιστίνιοι και 1.706 Ισραηλινοί) σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Γάζας. Περί τις 14.000 είναι οι αγνοούμενοι στα χαλάσματα. Το επίπεδο φτώχειας στα παλαιστινιακά εδάφη πλησιάζει το 100%. Το 50%-60% των κατοικιών και κτιριακών υποδομών έχει καταστραφεί και το 90% των σχολείων είναι εκτός λειτουργίας εξαιτίας των βομβαρδισμών. Εχουν χάσει τη ζωή τους 166 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης (οι περισσότεροι από οποιαδήποτε άλλη ιστορική σύγκρουση), 120 ακαδημαϊκοί και πάνω από 224 εργαζόμενοι σε ανθρωπιστικές οργανώσεις (αριθμός που περιλαμβάνει τους 179 υπαλλήλους της UNRWA - της Υπηρεσίας Αρωγής και Εργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστινίους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή). Ηδη από τον Οκτώβριο του 2024 το Κοινοβούλιο του Ισραήλ, η Κνεσέτ, απαγορεύει με νομοσχέδια στην ανθρωπιστική οργάνωση του ΟΗΕ να αναλάβει δράσεις ανακούφισης των πληγέντων στα παλαιστινιακά εδάφη, καταδικάζοντας σε λιμοκτονία περί τα 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους στην υπαίθρια φυλακή της Γάζας που βρίσκεται σε ολοσχερή αποkλεισμό.

Οι περισσότερες έρευνες εκτιμούν ότι το 80% των Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν είναι άμαχοι. Μια έρευνα του Γραφείου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR), που επαλήθευσε τους θανάτους από τρεις ανεξάρτητες πηγές, διαπίστωσε ότι το 70% των Παλαιστινίων που έχουν χάσει τη ζωή τους σε κτίρια κατοικιών ή κατοικίες, σε νοσοκομεία και σχολεία ήταν γυναίκες και παιδιά, δηλαδή, κατηγορία αμάχων.

Βεβαίως, τα πράγματα ξεκίνησαν στραβά με τη Διακήρυξη Μπάλφουρ του 1917 (το πρώιμο εποικιστικό αποικιοκρατικό σχέδιο της Αγγλίας για το Ισραήλ στην Παλαιστίνη με στόχο τον έλεγχο της αραβικής Μέσης Ανατολής). Από το 1948, όταν ο ευρωπαϊκός αντισημιτισμός και τα αισθήματα ενοχών οδήγησαν πράγματι στο κράτος του Ισραήλ, οι ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες αφενός κατάφεραν να απαλλαγούν από τους εβραϊκούς πληθυσμούς τους και αφετέρου να έχουν γεωστρατιωτικό έλεγχο της περιοχής. Εκτοτε, η ίδρυση του Ισραήλ κινήθηκε μαζί με τη Νάκμπα (την «Καταστροφή» του λαού της Παλαιστίνης) που εξελίχθηκε σε επίμονη, σκληρή και σκόπιμη πολιτική. Και από τότε, το όνειρο του ενός έγινε εφιάλτης του άλλου, επειδή δεν έστεκε το σιωνιστικό σύνθημα «Μια γη χωρίς λαό για έναν λαό χωρίς γη», γιατί, απλά, η γη είχε λαό που την κατοικούσε. Κι αυτά, μέχρι να φτάσουμε στα σχέδια του Τραμπ για μετατροπή της Γάζας σε Ριβιέρα χαράς και ειρήνης.

Οι αντιπαραθέσεις στην Ελλάδα, όπως γίνονται με επιπολαιότητα, μονομέρεια, ρηχότητα και με όρους ή ταμπέλες που δεν έχουν καμία σχέση με το σήμερα, δεν βοηθούν την κατανόηση της σύγκρουσης, ούτε την ειρήνευση στην περιοχή. Δεν βοηθούν ούτε τους Παλαιστινίους ούτε καν τους Ισραηλινούς. Ούτε μεταβάλλουν θεαματικά την κατάσταση στην περιοχή. Οι διαφορετικές θέσεις γύρω από τη σύγκρουση Νετανιάχου και συνοδοιπόρων του στο Ισραήλ με την ισλαμιστική Χαμάς (σκόπιμα δεν γράφω «σύγκρουση Ισραηλινών - Παλαιστινίων) εξυπηρετούν την εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση υπέρ ή κατά της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η οποία βρίσκει στον Νετανιάχου έναν πρόσκαιρο και αβέβαιο σύμμαχο κατά του Ερντογάν. Είναι θέσεις γενικευτικές, στερεοτυπικές, πιθανώς επικίνδυνες, που στρεβλώνουν τη ζοφερή πραγματικότητα στη Γάζα, τη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, κλείνουν τα μάτια στη γενοκτονία και τη μαζική εθνοκάθαρση στην περιοχή της Γάζας και της Δυτικής Οχθης και φιμώνουν το δημόσιο αίσθημα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον κόσμο.

Σε αυτή την ανέξοδη εγχώρια διαμάχη για το μέλλον των Ισραηλινών ή τη μοίρα των Παλαιστινίων δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, η παραμικρή επιφύλαξη – πλην του ότι αντιμετωπίζει το ακροατήριό της ως εκ προοιμίου ηλίθιο και ανιστόρητο ακροατήριο. Γιατί το να είναι κάποιος υπέρ των Παλαιστινίων, δεν σημαίνει ότι είναι φασίστας, χιτλερικός ή υποστηρικτής της Χαμάς (τουλάχιστον, όχι όσο ήταν ο Νετανιάχου τα χρόνια πριν από το 2023). Και γιατί ο κόσμος γνωρίζει (σε αντίθεση με την κυβέρνηση που δεν βλέπει) ότι στη Γάζα συντελείται μια οργανωμένη γενοκτονία, μια βίαιη πολεμική επιχείρηση ενός πάνοπλου και ισχυρού κράτους εις βάρος του συνόλου των αδύναμων κατοίκων μιας περιοχής, των Παλαιστινίων. Επίσης, όλοι ξέρουν ότι το να εκφράζει κάποιος την αντίθεσή του στο καθεστώς Νετανιάχου, δεν σημαίνει ότι κάνει αντισημιτισμό. Αυτό που έγινε στην Εκθεση Βιβλίου στη συμβολοποιημένη Θεσσαλονίκη (αλλά και στο Χάρβαρντ, στο Χόλιγουντ, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών, στο φεστιβάλ της Γιουροβίζιον...) δεν ήταν αντισημιτισμός. Ηταν αντίθεση στη γενοκτονία.