Ψιλά γράμματα για παρουσιαστές

«Εκτός από κάποιες εξαιρέσεις, τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν έχουν καλές θέσεις στις διεθνείς κατατάξεις. Δεν πάνε καθόλου καλά» είπε ο Νίκος Χατζηνικολάου, αναμασώντας τη γνωστή καραμέλα περί κατατάξεων και ρίχνοντας κεραυνούς στο κεφάλι του υπουργού Παιδείας που τόλμησε ν’ αναφερθεί στην αμφισβήτηση η οποία περιβάλλει τις διεθνείς λίστες και τα κριτήρια αξιολόγησής τους.

«Τι είναι αυτό; Καινούργιο συριζαίικο κόλπο; Θέλετε να αγνοούμε τις διεθνείς κατατάξεις;» είπε ωρυόμενος στον Νίκο Φίλη, χαρακτηρίζοντας φθηνή δικαιολογία την κριτική που, παρεμπιπτόντως, επί χρόνια ασκείται από την ίδια τη διεθνή επιστημονική κοινότητα στις διάφορες και ολοένα αυξανόμενες λίστες αξιολόγησης πανεπιστημίων.

Εργαλείο επιβίωσης στη σκληρή αγορά των ανώτατων σπουδών, οι κατατάξεις αυτές δεν αναδεικνύουν πάντα αξιόπιστα την ποιότητα του προγράμματος σπουδών, του επιπέδου των διδασκόντων ή την εκπαιδευτική εμπειρία στα ανά τον κόσμο Ιδρύματα.

Πόσο ασφαλής ή χρήσιμη είναι η σύγκριση μη ομοειδών πανεπιστημίων σε διαφορετικές κοινωνίες και οικονομίες; Ακόμα κι αν η δαπάνη ανά φοιτητή, η αναλογία φοιτητών/διδασκόντων ή οι δημοσιεύσεις είναι μετρήσιμοι δείκτες και δίνουν μια εικόνα συνθηκών, μπορούν να αξιολογηθούν χώρια από άλλους δείκτες όπως το ΑΕΠ και τη σύγκριση με τα αντίστοιχα ΑΕΠ άλλων χωρών;

Σε ορισμένες καινούργιες λίστες που στηρίζονται σε διαδικτυακά μεγέθη και δεδομένα (βλ. webometrics) τα πανεπιστήμια κατεβαίνουν δεκάδες ή και εκατοντάδες θέσεις επειδή κάποιες διευθύνσεις (σχολών) τους λειτουργούν αυτόνομα (!), κι έτσι δεν αυτοπαρουσιάζονται καλά, ή επειδή δεν έχουν ηλεκτρονική αναγνωρισιμότητα.

Πρόκειται για κριτήρια αξιολογικά της ποιότητας των σπουδών; Είναι ψιλά γράμματα για παρουσιαστές, αλλά πολύ χρήσιμα για ρεπορτάζ και διαμόρφωση άποψης.

Βέβαια, υπάρχουν πολλές λύσεις που μπορεί να δώσει μια κυβέρνηση ή τα ίδια τα πανεπιστήμια για την αναβάθμισή τους.

Σίγουρα, όμως ανάμεσα σ’ αυτές δεν είναι η απόλυση κάμποσων καθηγητών προκειμένου να έρθει κάποιος διάσημος ή, ακόμη καλύτερα, βραβευμένος με Νόμπελ αστροφυσικός που θα εκτόξευε ένα Ιδρυμα. Τακτική που εφαρμόζουν τα διάσημα και επιτυχημένα πανεπιστήμια.

Αλλά μάλλον δεν θα εννοούσε κάτι τέτοιο ο παρουσιαστής. Θα μπορούσε πάντως να ρωτήσει και να μάθει πολλά για τις λίστες από τους πρυτάνεις που έβγαλε στα παράθυρα και οι οποίοι προσπάθησαν ανεπιτυχώς να ψελλίσουν κάτι περί αξιοπιστίας και επιτυχιών των ελληνικών πανεπιστημίων. Ομως, that’s politics, εις την αμερικανικήν ή την πολιτική γλώσσα...