Πριν από είκοσι χρόνια (στις 12.5.2005) είχα δημοσιεύσει στην «Ελευθεροτυπία» άρθρο με τον τίτλο «H αμερικανική κοινωνία και η Ημέρα της Κρίσεως». Παρότι η σημερινή αναταραχή που εκπορεύεται από τις ΗΠΑ και οι ανατροπές οι οποίες έχουν στο μεταξύ συμβεί στην κατεστημένη διεθνή τάξη πραγμάτων οδηγούν μερικούς στη διαπίστωση ότι η «Ημέρα της Κρίσεως» έχει ήδη επέλθει ως «Ημέρα της Απελευθέρωσης», όρος που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος Τραμπ για να ανακοινώσει την καταιγίδα των δασμών του, σκέφτηκα να υπενθυμίσω στους αναγνώστες της «Εφ.Συν.» κάποιες από τις σκέψεις που είχα τότε διατυπώσει και ίσως διατηρούν την επικαιρότητά τους.
Παραθαλάσσιο εστιατόριο στο Λόνγκ Αϊλαντ με τη συντροφιά του Αμερικανού συνάδελφου που με είχε προσκαλέσει να μιλήσω στο Πανεπιστήμιό του (Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης). «Ας μιλήσουμε για την Αμερική», πρότεινε. «Θυμάμαι ότι στο σεμινάριο είπες πως η αμερικανική κοινωνία αποτελεί σήμερα βασική συνιστώσα της διεθνούς πολιτικής στον βαθμό που από αυτήν απορρέει η ισχύς της “μόνης” υπερδύναμης και συνεπώς μπορεί να την ελέγξει. Πρόβλεψες, μάλιστα, ότι τουλάχιστον στις δύο προσεχείς δεκαετίες κανείς άλλος, κράτος ή συνασπισμός κρατών, δεν θα μπορέσει ν’ αντισταθμίσει αυτήν την ισχύ». Απάντησα πως «Με απασχολούν ιδιαίτερα τρία ζητήματα. Το πρώτο είναι η συρρίκνωση της κυρίαρχης αγγλοσαξονικής ομάδας και της κουλτούρας της για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Την κουλτούρα αυτή καλλιέργησαν τα γνωστά ΑΕΙ της ΒΑ Ακτής των ΗΠΑ. Σημαντική είναι επίσης η αλλοίωση της σύνθεσης του πληθυσμού σε βάρος των ευρωπαϊκής καταγωγής Αμερικανών με ταυτόχρονη αναβάθμιση των εθνικών lobbies ιδίως του εβραϊκού… Επίσης ο δραστικός περιορισμός των ελευθεριών των Αμερικανών πολιτών με τον Πατριωτικό Νόμο του 2000. Αν εξαιρέσεις τους New York Times και μία ή δύο ακόμα παναμερικανικής εμβέλειας εφημερίδες, οι συνέπειες στην ποιότητα του πολιτικού προβληματισμού σε αυτή τη χώρα είναι ορατές ακόμα και όταν την επισκέπτεται κανείς για πολύ λίγες ημέρες. Ομως, το κυριότερο πρόβλημα είναι η περιθωριοποίηση του Κογκρέσου ως ασφαλιστικής δικλίδας στις προεδρικές αυθαιρεσίες…»
«Το ζήτημα είναι», με διέκοψε, «ότι όσο περισσότεροι πάνε να ψηφίσουν τόσο περισσότεροι συντηρητικοί εκπρόσωποι θα εκλέγονται. Γιατί εκείνο που σου διαφεύγει είναι πως η “σιωπηρή πλειοψηφία” αποτελείται σήμερα στο μεγαλύτερο ποσοστό της από “ξαναγεννημένους Χριστιανούς” που έχουν πολύ χαλαρή σχέση με την Καθολική ή άλλες μεγάλες χριστιανικές Εκκλησίες και ακολουθούν τη Βίβλο και κυρίως την Αποκάλυψη του Ευαγγελιστή Ιωάννη όπως τις ερμηνεύουν βαθύπλουτοι τηλεοπτικοί ιεροκήρυκες και συγγραφείς θρησκευτικών best sellers…»
«Eίναι και στην Ευρώπη γνωστό ότι στις ΗΠΑ μετά την 11η Σεπτεμβρίου υπάρχει ένα κύμα χριστιανικού φονταμενταλισμού», αντέδρασα. «Δεν έχεις ιδέα για το μέγεθος του προβλήματος. Αγόρασε ένα βιβλίο με τίτλο “Left Behind” (“Αυτοί που έμειναν πίσω”). Θα το βρεις παντού. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1995 και παρέμεινε στη λίστα των best sellers των NewYorkTimes επί 84 εβδομάδες. Περιγράφει την αιφνίδια ανάληψη των πιστών στους ουρανούς αλλά δίνει σε “αυτούς που έμειναν πίσω” ακόμα μία ευκαιρία. Πριν από την ανάληψη γίνεται αεροπορική επίθεση της Ρωσίας κατά του Ισραήλ που αποκρούεται από θεϊκές δυνάμεις. Εμφανίζεται ο Αντίχριστος ο οποίος ακούει στο όνομα Νικολάι Καρπάθια. Ο Καρπάθια εκλέγεται πανηγυρικά γ.γ. του ΟΗΕ και τα κράτη-μέλη συμφωνούν να παραδώσουν στον οργανισμό το 10% του οπλισμού τους και να καταστρέψουν το υπόλοιπο. Μάλιστα, σχέδιο του Αντίχριστου είναι να αυξηθούν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας από πέντε σε δέκα, δηλαδή η συζήτηση για τη διεύρυνση του Συμβουλίου Ασφαλείας καθοδηγείται από τον Αντίχριστο!»
Είχα μείνει κατάπληκτος και το είπα φωναχτά. «Και κάτι ακόμα», συνέχισε: «Τα 12 βιβλία της σειράς έχουν πουλήσει συνολικά 60 εκατομμύρια αντίτυπα. Εάν υποθέσουμε ότι το καθένα το έχουν διαβάσει τουλάχιστον δύο αναγνώστες, μιλάμε για το 40% του πληθυσμού της χώρας και μεγάλο μέρος του πολιτικά ενεργού πληθυσμού της».
Επιστροφή στο σήμερα. Αναμφισβήτητα μέρος των ψηφοφόρων οι οποίοι εξέλεξαν τον Τραμπ για δεύτερη φορά εμφορούνται από φονταμενταλιστικές (θρησκευτικές και πολιτικές) πεποιθήσεις. Επίσης έχει υποχωρήσει πολύ η κουλτούρα των φιλελεύθερων Αμερικανών υπέρ της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εχει περιθωριοποιηθεί το Κογκρέσο, ενώ δίνεται μάχη να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις δικαστηρίων οι οποίες θέτουν φραγμό σε κάποιες από τις πιο ακραίες πολιτικές και πρακτικές της κυβέρνησης Τραμπ. Ομως, η σχεδόν καθημερινή αλλαγή στάσης από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο σε σειρά κρίσιμων ζητημάτων για τη διεθνή ζωή σε μια απέλπιδα αναζήτηση θετικής αντίδρασης από τις αγορές, από τους οπαδούς του, και από ξένες κυβερνήσεις ανοίγει μια χαραμάδα αισιοδοξίας. Μήπως τελικά η διεθνής ζωή και οι κανόνες λειτουργίας της έχουν μεγαλύτερες αντοχές από εκείνες που όλοι μας, ειδήμονες και μη, πιστεύουμε; Μήπως ξεκινήσουν αντιστάσεις και από το εσωτερικό της καθημαγμένης αμερικανικής κοινωνίας; Ισως πρέπει να μάθουμε να αντιδρούμε με κάποια καθυστέρηση σε όσα λέει ο κύριος Τραμπ, διότι είναι ακόμη νωρίς για να κηρύξουμε την «Ημέρα της Κρίσεως».
* Ιδρυτικός διευθυντής του ΙΔΙΣ (1989-2005)
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας