Το βιβλίο του Νίκου Κουραχάνη «Πολιτικές στέγασης των προσφύγων: Προς την Κοινωνική Ενσωμάτωση ή την Προνοιακή Εξάρτηση;», που εκδόθηκε το 2019 από τις εκδόσεις ΜΟΤΙΒΟ ξανασυζητιέται. Έξι χρόνια μετά την κυκλοφορία του, οι πολιτικές στέγασης, και πολλώ δε μάλλον ένταξης, των προσφύγων, αιτούντων άσυλο και μεταναστ(ρι)ών παραμένουν ισχνές και μπορούν να ιδωθούν μόνο σε συνάρτηση με το ελλειμματικό μοντέλο κοινωνικής πολιτικής του ελληνικού κράτους.
Οι κοινωνικές πολιτικές σχεδιάζονται και υλοποιούνται με φανερό σκοπό τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας και όχι την πραγματική θωράκιση των δικαιωμάτων των προσφύγων. Αποτελούν δε μια πρόγευση των πολιτικών που θα εφαρμοστούν στο κοινωνικό σώμα, αλλά παράλληλα και μια τραγική αναπαραγωγή των πολιτικών που ήδη ασκούνταν μεταπολεμικά στους θύλακες φτώχειας που παρέμεναν αόρατοι για τις επίσημες πολιτικές. Μέσα στη βία των επάλληλων κρίσεων, οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στα σώματα των προσφύγων αντανακλούσαν τις πολιτικές που άρχισαν να διαμορφώνονται ήδη από τη δεκαετία του ’80 και μαρτυρούν την μετατόπιση του κράτους πρόνοιας και την εντατικοποίηση των επιθέσεων απέναντί του. Δομικές στοχεύσεις που συγκλίνουν μόνο στην ανακούφιση και διαχείριση της ακραίας φτώχειας, στα μπαλώματα της κοινωνικής αιμορραγίας, στην πρόταξη της ατομικής ευθύνης ως μέσο επίλυσης των κοινωνικών προβλημάτων.
Η στέγαση των προσφύγων συμβαίνει εντός ενός τοπίου ΜΚΟποιημένου, εντός του οποίου η επισφάλεια των νομάδων εργαζόμενων συνιστά έναν τραγικό κατοπτρισμό της επισφάλειας των προσφύγων. Σε ένα πλαίσιο άκρως απορυθμισμένο πρόσφυγες/ισσες και εργαζόμενοι/ες προσπαθούν να πλοηγηθούν αντικρούοντας αντιφάσεις και αποστερήσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι το σχετικά «καλύτερο» πρόγραμμα «ΕΣΤΙΑ», όπως εφαρμόστηκε τα προηγούμενα χρόνια, που αδυνατούσε και αυτό να προάγει στην ουσία του πολιτικές ένταξης. Δεν αρκούσε απλώς η ιδιότητα του αιτούντος άσυλο για την επιλεξιμότητα του ωφελούμενου. Ένας ατέλειωτος ανταγωνισμός και αυτοματισμός ευαλωτοτήτων. Ένα κυνήγι ευαλωτότητας που θα καταλήξει ίσως σε επιλεξιμότητα. Ένα διαρκές αυτός αντ’ αυτού.
Το στεγαστικό ζήτημα των προσφύγων είναι αναπόσπαστο μέρος του ευρύτερου στεγαστικού προβλήματος. Μιας κοινωνικής ανάγκης χρόνια αθεράπευτης και διψασμένης. Σήμερα, έξι χρόνια μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, η ιδιωτικοποίηση της αγοράς ενέργειας, η εντατικοποίηση της στεγαστικής κρίσης και η εργαλειοποίηση του προσφυγικού για πολιτικούς λόγους αθροίζονται και επικάθονται στις ήδη λιμνάζουσες ανάγκες των προσφύγων.
Το βιβλίο, η συζήτηση και το κοινό είναι μερικές αντανακλάσεις του - ίσως μόνου - αντίδοτου απέναντι στην δομική αδιαφορία για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Το αντίδοτο της αλληλεγγύης, των κινημάτων και των στεγαστικών δικτύων. Κόσμος από τα κινήματα, όπως η συλλογικότητα «Solidarity with Migrants» μετέχει στη συζήτηση με αφορμή το βιβλίο και φέρνει στην επιφάνεια την ασύλληπτη σκληρότητα του πεδίου. Μετανάστες και εργαζόμενοι μοιράζονται σε έναν μικρό χώρο στα Εξάρχεια, το La Zone βιώματα, δεδομένα από το πεδίο, σκέψεις πολιτικές.
*Κοινωνικός λειτουργός και εκπαιδευτικός
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας