Ο Ησίοδος ( 8ος αι. π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας ποιητής. Έδρασε λίγο μετά τον Όμηρο. Γεννήθηκε στην Άσκρη Βοιωτίας και είχε την αγροτική περιουσία του και το ποίμνιο του στο ιερό βουνό Ελικώνα, όπου σύμφωνα με τον μύθο κατοικούσαν οι Μούσες που όπως αναφέρει ο Ησίοδος στον πρώτο στίχο της Θεογονίας τις αποκαλούσαν Ελικωνιάδες Μούσες (Μουσάων Ἑλικωνιάδων ἀρχώμεθ᾽ ἀείδειν) αφού κατοικούσαν στο πανέμορφο, καταπράσινο, ιερό όρος του Ελικώνος. Ο ποιητής αναφέρει ότι χρωστά στις Μούσες το θείο δώρο της ποιητικής τέχνης. Στο έργο του υπάρχουν οι θεοί, οι μύθοι αλλά και ο άνθρωπος, οι εργασίες του, τα προβλήματα του. Τα γνωστά έργα του είναι η Θεογονία με 1022 στίχους και Έργα και Ημέραι με 828 στίχους.
Περίληψη Θεογονίας Ησιόδου
Ο ποιητής Ησίοδος επικαλείται τις Μούσες του ιερού βουνού Ελικώνα να τον φωτίσουν και να τον εμπνεύσουν ώστε να αξιωθεί να μιλήσει για τις θεϊκές γενιές (Θεογονία).
«Από τις Μούσες τις Ελικωνιάδες ν` αρχίσουμε το τραγούδι,
Που έχουν σπίτι τους το μεγάλο και θεϊκό βουνό του Ελικώνα.».
Οι εννέα Μούσες εμπνέουν τον Ησίοδο να μιλήσει για την κοσμογονία και τη σειρά που γεννήθηκαν πάνω στη Γη, θεοί, άνθρωποι, πράγματα και καταστάσεις. Το Χάος, μας λέει, γεννήθηκε στην αρχή και έπειτα η Γη, ( Γαία μητέρα.). Μετά τα Τάρταρα και έπειτα ο παντοδύναμος Έρως που όλα τα κυβερνά. Ακολούθως γεννήθηκαν η Νύχτα και το Έρεβος, η Ημέρα, ο Αιθέρας, ο Ουρανός, τα βουνά, το Πέλαγος και ο Πόντος. Μετά το πρώτο ζευγάρι Γαία και Ουρανός γέννησαν 6 Τιτάνες, 6 Τιτανίδες, τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες.
Η Γη έδωσε στον Κρόνο ένα διαμαντένιο δρεπάνι και μ` αυτό έκοψε τους όρχεις του δυναστικού πατέρα Ουρανού και πήρε αυτός την εξουσία. Από τον αφρό του αίματος του Ουρανού που έπεσε στο Πέλαγος γεννήθηκε η φιλομειδής, αφρογέννητη Αφροδίτη.
Η θεά Νύκτα γέννησε πολλά τέκνα: Μόρο, Κήρα, Ύπνο, Θάνατο, τη γενιά των Ονείρων, Μώμο, Εσπερίδες, Κήρες, Μοίρες (Κλωθώ, Λάχεση, Άτροπο), Νέμεση, Φιλότητα, Απάτη, Έριδα.
Ο Νηρέας , ο γέροντας, με την Δωρίδα έγιναν οι γονείς των πενήντα πανέμορφων Νηρηίδων.
Ο ποιητής μας μιλά μετά για τις αποτροπαϊκές Γοργόνες Σθενώ, Ευρυάλη και Μέδουσα που την αποκεφάλισε ο Περσέας. Μας μιλά ακόμα για τον Χρυσάορα και τον Πήγασο..
Ακολουθεί η γενιά των τεράτων: Ο τρικέφαλος – τρισώματος Γηρυόνης, ο Όρθος, η Έχιδνα, ο τρικέφαλος σκύλος του Άδη Κέρβερος, Λερναία Ύδρα, Χίμαιρα, Σφίγγα, Λιοντάρι Νεμέας, το δρακόντειο φίδι του φόβου και του τρόμου που φυλούσε τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων..
Ακολούθως, από το θεϊκό ζευγάρι της Τηθύος και του Ωκεανού, γεννήθηκαν οι ποτάμιοι θεοί Νείλος, Αλφειός, Ηριδανός, Στρυμόνας, Μαίανδρος, Σκάμανδρος, Σαγγάριος, Αχελώος, Αλιάκμων, Γρανικός, Σιμόης, Πηνειός, Εύηνος και αμέτρητοι άλλοι.
Το ίδιο θεϊκό ζευγάρι της Τηθύος και του Ωκεανού γέννησε τις πανέμορφες Ωκεανίδες Νύμφες που ξεπερνούσαν σε αριθμό τις τρεις χιλιάδες. Ανάμεσα τους η Στύγα, η Καλυψώ, Ιάνθη, Ηλέκτρα, Διώνη, Ευρώπη, Τύχη..
Η Τιτανίδα Θεία και ο Τιτάνας Υπερίων γέννησαν τον θεό Ήλιο, την θεά Σελήνη και την ροδόχρωμη Ηώ που φέρει το πρώτο καθημερινό φως στους ανθρώπους.
Μετά γεννήθηκαν οι θεοί Άνεμοι, από την Ηώ και τον Αστραίο: Βοριάς, Νότος, Ζέφυρος..
Ακολουθεί αναφορά του Ησίοδου στον όρκο της αδέκαστης Στύγας
Εδώ ο ποιητής μας μιλά για τη Λητώ, την Αστερίη που με τον σύζυγο της βασιλιά Πέρση έφεραν στον κόσμο την θεά των ορίων Εκάτη που τιμούσε ιδιαίτερα ο Ζευς γι` αυτό της προσέφερε την φροντίδα και παιδεία των νεαρών ανθρώπων.
Ακολούθως ο Ησίοδος αναφέρεται στο 12θεο και πως αυτό προέκυψε. Πρώτα η Τιτανίδα θεά Ρέα και ο Τιτάνας Κρόνος έφεραν στον κόσμο 6 μέγιστους θεούς. 3 θεές: Εστία, Ήρα, Δήμητρα και 3 θεούς: Δία, Ποσειδώνα, Πλούτωνα.
Αυτά τα 6 τέκνα της Ρέας τα κατάπινε ο μέγας Κρόνος την ώρα που ξεγεννούσε η Ρέα. Όταν γέννησε το στερνοπούλι τον Δία ικέτευσε τους γονείς της, τον αστερόεντα Ουρανό και την πλατύστερνη Γαία, να της υποδείξουν ένα τρόπο να γλυτώσει το στερνό σπλάχνο της από την εγκληματική συμπεριφορά του συζύγου της Κρόνου. Εκείνοι έστειλαν τη Ρέα να γεννήσει, στην πλούσια Κρήτη, στην πόλη Λύκτο. H Ρέα έφτασε στη Λύκτο μέσα στη μπλάβη νύκτα. Έκρυψε το θείον βρέφος μέσα σε βαθιά σπηλιά, σε ανήλιαγο, απόκρημνο σπήλαιο. Μετά σπαργάνωσε μέγα λίθο και τον πρόσφερε στον Κρόνο τον ύψιστο βασιλέα των παλαιών θεών. Ο Κρόνος τον πήρε στα χέρια του και αμέσως τον κατάπιε. Ο Δίας ήταν γραφτό να νικήσει τον αδίστακτο πατέρα του Κρόνο σύντομα, με βίαιο και σκληρό τρόπο. Να τον γκρεμίσει από την κορυφαία θέση και να γίνει αυτός άρχοντας και κυρίαρχος όλων των θνητών και των αθανάτων. Απελευθέρωσε όλα τ` αδέλφια του, πέντε θεούς από την φρικτή φυλακή του Κρόνου. Όλοι αναγνώρισαν τον νέο ανίκητο άρχοντα θνητών και αθανάτων. Τον μέγιστο Δία.
Επανέρχεται ο ποιητής στους παλιότερους θεούς και μας λέει ότι το ζευγάρι Ιαπετός - Κλυμένη γέννησαν Τα τέκνα: Άτλαντα, Μενοίτιον, Προμηθέα και Επιμηθέα. Μας αναφέρει τι τιμωρίες επεφύλαξε ο Δίας σ` αυτούς.
Ο ποιητής μας μιλά μετά για την Πανδώρα, την πρώτη γυναίκα και το κουτί της ( πίθος της Πανδώρας).
Αναφέρει τους θρυλικούς θεούς Εκατόγχειρες και πως τους απελευθέρωσε ο Δίας κάνοντας τους συμμάχους του.
Ακολουθεί η μάχη των μαχών η περίφημη Τιτανομαχία όπου οι νέοι θεοί του 12θεου με αρχηγό τον Δία νικούν κατά κράτος τους παλιούς θεούς Τιτάνες.
Ο Ησίοδος εδώ μας μιλά για τα βαραθρώδη, σκοτεινά Τάρταρα, όπου ο Δίας φυλακίζει τους εχθρούς του. Εκεί βρίσκονται τα ανάκτορα της θεάς Νύκτας και της θεάς Ημέρας. Εκεί και τα παλάτια του Άδη και της Περσεφόνης που τα φυλά ο τρικέφαλος σκύλος Κέρβερος. Στα ερεβώδη Τάρταρα βρίσκεται και το περικαλλές ανάκτορο της Στύγας με τους αργυρούς κίονες. Στα Τάρταρα είναι και τα ανάκτορα των Εκατόγχειρων που συμμάχησαν με τον Δία.
Στη συνέχεια ο Ησίοδος μας αναφέρει ότι το ζευγάρι Γαία και Τάρταρος , με την ερωτική φροντίδα της χρυσής Αφροδίτης γέννησαν τον Τυφωέα ( Τυφώνα). Το τρομερό γιγάντιο αυτό ον νίκησε κατά κράτος ο αρχηγός των θεών Ζευς και τον κατακρήμνισε στα πιο βαθιά φαράγγια των Ταρτάρων.
Ο ποιητής έπειτα αναφέρεται στην ερωμένη του Δία Μήτιδα η οποία έμεινε έγγειος, αλλά την κατάπιε πριν γεννήσει γιατί φοβήθηκε μήπως ο διάδοχος του τον πολεμήσει όπως έκανε κι εκείνος με τον πατέρα του Κρόνο και ο Κρόνος με τον δικό του πατέρα Ουρανό. Έτσι γέννησε την αγαπημένη κόρη την Αθηνά από το κεφάλι του. Η θεά Αθηνά συμφωνούσε σε όλα με τον πατέρα της.
Με την Θέμιδα ο Ζευς έφερε στον κόσμο τις Ώρες που επιμελούνται και φροντίζουν τα έργα των ανθρώπων. Το ίδιο ζευγάρι γέννησε τις Μοίρες: Κλωθώ, Λάχεση και Άτροπο.
Ο Δίας με την Ωκεανίδα Ευρυνόμη έφερε στον κόσμο τις τρεις Χάριτες: Αγλαΐα, Θάλεια, Ευφροσύνη.
Με την Τιτανίδα Μνημοσύνη ο Δίας έγινε πατέρας των 9 Μουσών ενώ με τη Λητώ γέννησε τα δίδυμα αδέλφια, τους θεούς Απόλλωνα και Αρτέμιδα.
Με την Ήρα ο Δίας έφερε στον κόσμο την Ήβη, τον Άρη και την Ειλείθυιαν. Η Ήρα μόνη της έφερε στον κόσμο τον θεό Ήφαιστο που ήταν πρώτος στις τέχνες και στις εφευρέσεις.
Ο Ησίοδος καθώς πλησιάζει το τέλος της «Θεογονίας» αναφέρεται σε πολύ γνωστά μυθολογικά ζευγάρια και τα τέκνα τους.
Έτσι μας λέει ότι η Αμφιτρίτη με τον Ποσειδώνα, γέννησε τον Τρίτωνα το μέγα, που είχε αδάμαστο και μέγα σθένος. Κατοικεί στον πυθμένα της θάλασσας σε χρυσά παλάτια με τον πατέρα του Ποσειδώνα και τη μητέρα του Αμφιτρίτη.
Η Αφροδίτη με τον Άρη γέννησε τον Δείμο και τον Φόβο, που ήταν δεινοί ,τρομεροί και φοβεροί.
Ο Ζευς με την Ατλαντίδα Μαία, γέννησε τον ξακουστό Ερμή τον αγγελιοφόρο και κήρυκα των αθανάτων θεών.
Η πανέμορφη Σεμέλη, κόρη του Κάδμου, έσμιξε με τον Δία και γέννησε τον ένδοξο θεό Διόνυσο.
Ο διάσημος χωλός Ήφαιστος έσμιξε με την μικρότερη από τις Χάριτες την όμορφη, θαλερή Αγλαΐα.
Ο Διόνυσος έκανε ταίρι του την ξανθή, θαλερή Αριάδνη, την κόρη του Μίνωα που ο Ζευς την έκανε θεά αθάνατη και αγέραστη.
Ο Ζευς έσμιξε με την Αλκμήνη και έτσι γεννήθηκε ο Ηρακλής που τέλεσε με επιτυχία, αλλά και μεγάλους κόπους και βάσανα, πολλούς άθλους.
Ο Ηρακλής πήρε για σύντροφο του, στον χιονισμένο Όλυμπο, την Ήβη, κόρη του μεγάλου Δία και της Ήρας. Ο όλβιος Ηρακλής απέκτησε την αθανασία, ως αντίδωρο, για το μέγα έργο που προσέφερε σε θεούς και θνητούς. Έμεινε αγέραστος και αθάνατος για πάντα.
Η Περσηίδα η ξακουσμένη κόρη του Ωκεανού έσμιξε με τον ακάματο Ήλιο και έφεραν στον κόσμο την Κίρκη και τον βασιλιά Αιήτη. Ο Αιήτης, γιος του φωτοδότη των θνητών Ήλιου ενώθηκε ερωτικά με την πανέμορφη Ιδυία κόρη του Ωκεανού, του τέλειου ποταμού, με τη θέληση των θεών. Η Ιδυία αφού η χρυσή Αφροδίτη την έκανε να ερωτευθεί, γέννησε την πανέμορφη Μήδεια.
Τώρα, γλυκόλαλες Ολυμπιάδες Μούσες, του Δία κόρες, τραγουδήστε για τις θεές και τη γενιά τους. Τραγουδήστε γι` αυτές τις αθάνατες που με θνητούς έσμιξαν και γέννησαν τέκνα ίδια με τους θεούς. Η Δήμητρα η ευγενέστερη από τις θεές γέννησε τον Πλούτο αφού ενώθηκε ερωτικά με τον ήρωα Ιάσιο, πάνω σε τρεις φορές οργωμένο χωράφι, στην πλούσια Κρήτη. Ο καλός Πλούτος τριγυρίζει όλη τη Γη και όλες τις πλατιές ράχες των θαλασσών. Όποιον συναντήσει τον πλουτίζει.
Η Αρμονία, η κόρη της χρυσής Αφροδίτης έσμιξε με τον Κάδμο και γέννησε την Ινώ, τη Σεμέλη, την πανέμορφη Αγαύη και την Αυτονόη σύζυγο του Αρισταίου του βαθυχαίτη. Επίσης γέννησε τον Πολύδωρο στην πόλη της Θήβας που τη στεφανώνουν τείχη.
Η Ωκεανίδα Καλλιρόη ενώθηκε, με την παρέμβαση της πολύχρυσης Αφροδίτης, με τον γενναίο Χρυσάορα και γέννησε τον Γηρυόνη, τον πιο δυνατό μέσα στους θνητούς. Όμως ο δυνατότερος Ηρακλής ,ο γιος του Δία, τον σκότωσε.
Η Ηώ έσμιξε με τον Τιθωνό και γέννησε τον Μέμνονα που έγινε βασιλιάς των Αιθιόπων με τα χάλκινα όπλα του, την χάλκινη περικεφαλαία και την χάλκινη πανοπλία. Ακόμα γέννησε τον βασιλιά Ημαθίωνα. Με τον Κέφαλο, γιο της Αφροδίτης, γέννησε τον υπέρλαμπρο και ισχυρό Φαέθοντα που έμοιαζε με τους θεούς
Ο γιος του Αίσονα, συζεύχθηκε με την κόρη του διόθρεπτου βασιλιά Αιήτη, αφού έφερε σε πέρας πολύ επίπονους άθλους και βαριές δοκιμασίες που όρισε ο δολερός και υπεροπτικός βασιλιάς, ο σκοτεινόψυχος Πελίας. Όταν ολοκλήρωσε τους άθλους με πολλά βάσανα ο Αισονίδης Ιάσων έφτασε με πλοίο στην Ιωλκό, με την κόρη του Αιήτη, με τα όμορφα μεγάλα μάτια, τη Μήδεια.
Εκείνη γέννησε στον ηγέτη του λαού Ιάσονα ένα γιο ,τον Μήδειο, που ο Χείρων ( ο Κένταυρος) γιος της Φιλύρας, τον μεγάλωσε και τον μόρφωσε πάνω στα όρη.
Η ιερότερη ανάμεσα στις θεές, η Ψαμάθη, κόρη του θαλάσσιου γέροντα Νηρέα, έσμιξε με τον Αιακό με τη φροντίδα της χρυσής Αφροδίτης. Έτσι γεννήθηκε ο Φώκος.
Η θεά Θέτιδα με τα αργυρόλευκα πόδια, από τον Πηλέα τιθασευμένη,
τον Αχιλλέα γέννησε τον λεοντόκαρδο, που διασπά τις φάλαγγες των ενόπλων.
Και η Αφροδίτη γέννησε τον Αινεία, σαν έσμιξε ερωτικά με τον ήρωα Αγχίση .
Η Κίρκη, η κόρη του Ήλιου, έσμιξε με τον καρτερικό και στοχαστικό Οδυσσέα και γέννησε τον Άγριο και τον Λατίνο. Επίσης γέννησε και τον Τηλέγονο με την παρέμβαση της χρυσής της Αφροδίτης. Οι διάδοχοι αυτοί βασίλεψαν πολύ μακριά, στα εσώτατα ιερά νησιά των ξακουστών Τυρρηνών.
Η θεά Καλυψώ ευγενέστατη ανάμεσα στις θεές, έσμιξε ερωτικά με τον Οδυσσέα και απέκτησε δυο γιους. Τον Ναυσίθοον και τον Ναυσίνοον.
Αυτές οι αθάνατες θεές πλάγιασαν με θνητούς άνδρες
και γέννησαν παιδιά ίδια και απαράλλαχτα με θεούς.
Τώρα των γυναικών το γένος τραγουδήστε, γλυκόλαλες
Ολυμπιάδες Μούσες, κόρες του Δία του αιγιδοφόρου.
1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.
2*. Στους αγαπημένους: Ιωάννα – Μαρίνα, Ειρήνη, Κωνσταντίνο, Μπάμπη, Νικόλα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας