Η Γριλανδία, σε πολιτικό επίπεδο, αποτελεί αυτόνομο τμήμα του Βασιλείου της Δανίας. Από το 2009 απολαμβάνει ένα είδος ισχυρής αυτοδιοίκησης, με ξεχωριστό έμβλημα, σημαία και ύμνο. Επικεφαλής της χώρας είναι ο βασιλιάς Φρειδερίκος Ι' της Δανίας. Η Γριλανδία, με πληθυσμό 57.000 κατοίκους και έκταση μεγαλύτερη από το Μεξικό, έχει δυνατότητα να κηρύξει με δημοψήφισμα την πλήρη ανεξαρτησία της από τη Δανία. Ο πρωθυπουργός της Γριλανδίας, Μούτε Εγκεντε, τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας. Υστερα από τις αξιώσεις του Τραμπ, δηλώνει κατ’ επανάληψη ότι «το νησί δεν είναι προς πώληση». Δεν παραλείπει όμως να δηλώνει, όπως κάνουν και οι Δανοί αξιωματούχοι (για λογαριασμό της Δανίας αλλά και της Γριλανδίας), ότι «η Γριλανδία επιθυμεί να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ στον τομέα της άμυνας και της εξόρυξης».
Και εδώ, ακριβώς, αρχίζει η ιστορία της Γριλανδίας (και του Καναδά), η οποία καταλήγει στην «αμερικανική Αρκτική». Μέχρι στιγμής, αυτό που ξέρουμε είναι ότι η θητεία του Ντόναλντ Τραμπ ως 45ου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών θα έχει ευρείες επιπτώσεις στην πολιτική για την Αρκτική στα επόμενα χρόνια. Και εάν υποθέσουμε ότι η Αρκτική αναδύεται ως νέα Μέση Ανατολή, όπως περίπου και η Αν. Μεσόγειος, καλό θα ήταν να έχουμε κάποια εικόνα της δικής μας πολιτικής, της ασφάλειας και της ενεργειακής θέσης μας.
Η Αρκτική τα τελευταία χρόνια και με ταχείς ρυθμούς έχει μετατραπεί σε ένα νέο διαπερατό «σύνορο» για την έρευνα ενεργειακών πόρων. Καθώς λιώνουν οι πάγοι, τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στον Αρκτικό Ωκεανό γίνονται όλο και πιο προσιτά και ευκολότερα στη μεταφορά τους μέσω της διάνοιξης νέων θαλάσσιων δρόμων. Η ναυτιλία μέσω αρκτικών δρομολογίων σημείωσε αύξηση 37% μεταξύ 2013 και 2023, σύμφωνα με το Αρκτικό Συμβούλιο. Οι ερευνητές της κλιματικής αλλαγής Christophe McGlade και Paul Ekins, σε μελέτη τους για τη γεωγραφική κατανομή των ορυκτών καυσίμων που δεν θα πρέπει να αξιοποιηθούν για να επιτευχθεί ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη, εκτιμούν ότι υπάρχουν αναξιοποίητα 100 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 35 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην περιοχή.
Εκτιμούν, επίσης, ότι η ανάπτυξη πόρων της Αρκτικής και οποιαδήποτε αύξηση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν είναι ανάλογη με τις προσπάθειες περιορισμού της μέσης υπερθέρμανσης του πλανήτη στα επιθυμητά επίπεδα της Συμφωνίας του Παρισιού. Το ένστικτο του Τραμπ να εκμεταλλευτεί γρήγορα και πλήρως τα ορυκτά καύσιμα είναι, συνολικά, ασυνεπές με τις προηγούμενες δεσμεύσεις των ΗΠΑ για τα όρια της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Γι’ αυτό και αποδέσμευσε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, επειδή οι ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων δεν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση της παραγωγής.
Πολλές χώρες (και η Κίνα) και πολλές εταιρείες εξετάζουν τις νέες ευκαιρίες εκμετάλλευσης πετρελαϊκών πόρων και φυσικού αερίου της Αρκτικής. Το κακό της υπόθεσης είναι ότι το ενδιαφέρον για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου συμβάλλει σε μελλοντικές γεωπολιτικές συγκρούσεις, καθώς οι συγκεκριμένες χώρες της Αρκτικής, όπως ο Καναδάς, η Νορβηγία, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ανταγωνίζονται για τον έλεγχο των προσβάσιμων πόρων.
Αναλύσεις και σχετικά γεωπολιτικά σενάρια υποστηρίζουν ότι είναι κάπως υπερβολική η ιδέα ενός «νέου Ψυχρού Πολέμου» στην Αρκτική, ιδιαίτερα εάν ληφθούν υπόψη τα πραγματικά διακυβεύματα, τα συμφέροντα και οι θεσμικές ικανότητες των εμπλεκόμενων κρατών.
Το Αρκτικό Συμβούλιο –που βασίζεται στη συναίνεση και σε πολυμερείς προσεγγίσεις για την Αρκτική– είναι το κύριο διακυβερνητικό φόρουμ οκτώ χωρών (Φινλανδία, Νορβηγία, Ισλανδία, Σουηδία, Ρωσία, Δανία, Καναδάς και Ηνωμένες Πολιτείες), έξι αυτοχθόνων μόνιμων μετεχουσών, που πλαισιώνεται από έναν αριθμό οργανισμών και κρατών-παρατηρητών– εμφανίζεται ως βήμα για τη μείωση της πιθανότητας συγκρούσεων. Το Συμβούλιο δίνει έμφαση στην προώθηση συνεργασίας, συντονισμού και αλληλεπίδρασης στην Αρκτική, κυρίως στην προστασία του περιβάλλοντος και στη βιώσιμη ανάπτυξη. Στο παρελθόν το Αρκτικό Συμβούλιο είχε συνάψει συμφωνίες προστασίας του περιβάλλοντος.
Σήμερα, η κυβέρνηση Τραμπ υπονομεύει τις δράσεις του Αρκτικού Συμβουλίου, αποσύροντας τη χρηματοδότηση ή αμφισβητώντας την εγκυρότητα των αξιολογήσεών του για την κλιματική αλλαγή. Από την άλλη, η Ρωσία ήδη ανέστειλε τις ετήσιες πληρωμές προς το Αρκτικό Συμβούλιο και συζητάει την αναστολή της συμμετοχής της στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία (ΟΑΣΕ), με το σκεπτικό ότι ο οργανισμός χορεύει στον ρυθμό της Ουάσινγκτον.
Και κάπου εδώ είμαστε, να παγώνουμε, με ένα υψηλό ενεργειακό κόστος στην Ελλάδα, να μην ξέρουμε καν τις προθέσεις μας για τους ενεργειακούς πόρους της περιοχής, για το αν θα τους αξιοποιήσουμε ή όχι και πώς. Βλέπετε, ο δεδομένος εταίρος είναι πελάτης των μεγάλων και υπάλληλος των εγχώριων ολιγαρχών. Αλλά το κόστος «του δεδομένου εταίρου», δίχως αντιπαράδειγμα, το πληρώνει η χώρα και οι κάτοικοί της.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας