Οι σεισμικές δονήσεις στις Νοτιοανατολικές Κυκλάδες μέχρι και τη στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο δεν έχουν μειωθεί ούτε σε συχνότητα ούτε σε ένταση. Ενώ οι επίσημοι φορείς μάς καθησυχάζουν μιλώντας για σχετική ύφεση των φαινομένων, τις βραδινές ώρες προχθές είχαμε αρκετούς ακόμα σεισμούς μεγαλύτερους των 4 Ρίχτερ και έναν των 5 Ρίχτερ - πράγμα καθόλου καθησυχαστικό. Ομως, πέραν της αγωνίας για την τελική εξέλιξη των φυσικών φαινομένων, οι κάτοικοι, ιδιαίτερα των μικρότερων από τα νησιά που πλήττονται, βιώνουν επίσης κάποιες άλλες αγωνίες που δεν οφείλονται ακριβώς στις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της φύσης, αλλά στο απολύτως ελέγξιμο αποτέλεσμα μιας διαχρονικά πλημμελούς κάλυψης βασικών αναγκών τους από την πλευρά των υπεύθυνων αρχών.
1. Σε όλα σχεδόν τα νησιά οι ελλείψεις στην περίθαλψη είναι δραματικές. Στην Αμοργό υπάρχουν μόνο τρεις γιατροί (υπήρχε ένας και την τελευταία εβδομάδα στάλθηκαν 2 ακόμα) για 2.000 κατοίκους μοιρασμένους σε 10 οικισμούς με σημαντική χιλιομετρική απόσταση ο ένας από τον άλλο. Παρ’ όλες τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων εδώ και ένα χρόνο, στο νησί δεν υπάρχουν ούτε οι 8 γιατροί ειδικοτήτων όπως προβλέπεται, ούτε οι αντίστοιχοι υγειονομικοί. Στην Ηρακλειά δεν υπάρχει κανένας γιατρός. Το νοσοκομείο της Σαντορίνης είναι υποστελεχωμένο. Μήπως εκτός από σεισμολόγους στα γραφεία και στις συσκέψεις και στα κανάλια χρειαζόμαστε επίσης γιατρούς, νοσηλευτές και ιατρικό εξοπλισμό στα νησιά;
2. Ταυτόχρονα οι μετακινήσεις από νησί σε νησί ή και προς Αθήνα είναι δύσκολες. Σε αρκετά νησιά οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις τον χειμώνα είναι γενικά ανεπαρκείς, ενώ ήδη η παράλληλη κακοκαιρία σε αρκετές περιπτώσεις έχει περιορίσει τον απόπλου πλοίων. Από την Ανάφη των 230 κατοίκων περνά πλοίο δύο φορές την εβδομάδα, όπως δηλώνει ο δήμαρχός της. Ομως τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια στα νησιά είναι ζωτικής σημασίας γιατί εκτός από τις άλλες ανάγκες μετακίνησης υλικών και εφοδίων και ανθρώπων, συμβάλλουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση θεμάτων υγείας. Η αραιή ακτοπλοϊκή σύνδεση σημαίνει αδυναμία πρόσβασης στη δευτεροβάθμια περίθαλψη ή σε γιατρούς ειδικοτήτων. Ηδη εμφανίστηκε περιστατικό καρδιακής ανακοπής στην Ηρακλειά, που παρέμεινε χωρίς καμιά ιατρική μέριμνα για 24 ώρες μέχρι να μπορέσει να μεταφερθεί σε κεντρικό νοσοκομείο. Και αυτά σε συνθήκες σχετικά «κανονικές». Τι θα συμβεί σε περίπτωση σοβαρότερων φαινομένων; Ακόμα και μόνο η αίσθηση της απομόνωσης και της ανησυχίας αρκεί για να δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα σε ανθρώπους που ήδη βιώνουν αυτό το συνεχές και απειλητικό κούνημα της γης που πατάνε. Ακόμα και αν υπήρχε η αναγκαία για «κανονικές» εποχές ακτοπλοϊκή σύνδεση θα έπρεπε αυτή τη στιγμή να ενισχυθεί.
3. Με την εμφάνιση των σεισμών σχεδόν σε όλα τα νησιά επιλέχτηκε σαν άμεσο μέτρο προστασίας το κλείσιμο των σχολείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις διακόπηκε η χρήση και άλλων δημόσιων κτιρίων - όπως στο Δημαρχείο της Πάρου. Οσο και αν το μέτρο αυτό είναι πολύ λογικό και αναγκαίο δεδομένου του άμεσου κινδύνου, δεν είναι καθόλου λογικό το να είναι αναγκαίο ένα τέτοιο μέτρο. Και δεν θα ήταν, αν διαχρονικά υπήρχε επαρκής φροντίδα και έγνοια για τον έλεγχο και την επαρκή χρηματοδότηση των αναγκαίων δημόσιων κτιρίων. Φυσικά και πρέπει να κλείσουν τα σχολεία σε περίοδο σεισμική, εφόσον ξέρουμε ότι κατά διαστήματα πέφτουν σοβάδες ακόμα και χωρίς σεισμό. Ομως αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη να σταματήσουν να πέφτουν σοβάδες και να καταστούν τα σημαντικά δημόσια κτίρια ασφαλή. Τι θα γίνει αν η σεισμική έξαρση διαρκέσει μερικούς μήνες; Θα μένουν τα παιδιά χωρίς σχολείο, ή έστω με τη -δυνητικά εξίσου επικίνδυνη- πρακτική των μαθημάτων της τηλεδιάσκεψης;
4. Το άλλο μέτρο που πάρθηκε εξαιτίας των σεισμών ήταν η εντολή για το άδειασμα των πισίνων της Καλδέρας γιατί το νερό δημιουργεί επιπλέον φορτίσεις. Προφανώς σωστό και αυτό το μέτρο. Αλλά γιατί άραγε μόνο στην Καλδέρα και όχι σε όλα τα νησιά; Και το κυριότερο: Γιατί πισίνες στα νησιά; Ποιαν ανάγκη εξυπηρετούν; Το αρχέγονο κυκλαδίτικο τοπίο που μάγεψε τους επισκέπτες δεν περιλάμβανε πισίνες. Τι είναι αυτό που τις έκανε τόσο απαραίτητες παρά τους ποικίλους κινδύνους που εγκυμονούν; Η διπλή όψη των προβλημάτων που συνδέονται με τη δόμηση στα νησιά (αβέβαια δημόσια και ιδιωτικά κτίρια δίπλα σε πανάκριβες βίλες, ξενοδοχεία και πισίνες) είναι ενδεικτική των βαθύτερων προβλημάτων των πολιτικών που εφαρμόζονται στα Κυκλαδονήσια: Οσο η αλόγιστη εκμετάλλευση του πανέμορφου τοπίου εντείνεται χάριν της χρυσοφόρας ελεύθερης αγοράς, τόσο οι συνθήκες διαβίωσης των τοπικών κοινωνιών χειροτερεύουν και τελικά γίνονται και άμεσα επικίνδυνες για την ίδια τη ζωή σε αυτά. Και τουλάχιστον για τη ζωή των μόνιμων κατοίκων, αυτών δηλαδή που διαχρονικά διασφαλίζουν με την παρουσία τους και τον μόχθο τους τη μακροημέρευση της ζωής στα νησιά. Μήπως θα έπρεπε η ποιότητα ζωής αυτών των ανθρώπων διαχρονικά να ενδιαφέρει την πολιτεία περισσότερο από τις προτεραιότητες της ελεύθερης αγοράς;
Οι Κυκλάδες δεν είναι μόνο η Σαντορίνη. Τόσο η Σαντορίνη όσο και τα άλλα Κυκλαδονήσια δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται σαν τουριστικό πάρκο και δεν προσφέρονται για ευκαιριακή και επιφανειακή διαχείριση, πόσο μάλλον σε περιόδους κρίσης. Είναι ένας τόπος μαγικός του οποίου η διαχείριση απαιτεί σεβασμό και γνώση. Ας ελπίσουμε και ας πιέσουμε ώστε η ενεργοποίηση των υποθαλάσσιων ρηγμάτων να συμβάλει και στην ενεργοποίηση της αναγκαίας ευαισθησίας και λογικής από τους συναρμόδιους πολιτειακούς φορείς, προτού τα φαινόμενα καταστούν απολύτως μη διαχειρίσιμα.
* Οικονομολόγος, εκπαιδευτικός
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας