Ζηλοῖ δέ τε γείτονα γείτων. Ζηλεύει ο γείτονας τον γείτονα

Αρχαία Ελληνική Παροιμία: Φθονερόν αεί των γειτόνων όμμα. Το μάτι των γειτόνων είναι πάντα ζηλόφθονο.

Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, 11 – 39.

11 Δεν είναι μόνο ένα της Έριδος το γένος αλλά, στη Γη που ζούμε, δυο γένη της Έριδας υπάρχουν. Η μία Έριδα είναι καλή  με αγαθή καρδιά και από καλή  γενιά. Όλοι οι άνθρωποι την τιμούν.

 Η άλλη Έριδα είναι δόλια, σκληρόκαρδη και  από κακή γενιά. Αυτήν οι άνθρωποι την επιτιμούν γιατί πρεσβεύει το κακό, την φιλονικία, τον πόλεμο.  Η Έριδα  αυτή είναι άθλια, απάνθρωπη και κανείς θνητός δεν την θέλει. Επειδή όμως την επιβάλλουν οι αθάνατοι θεοί οι άνθρωποι την αποδέχονται  με βαριά καρδιά και την σέβονται  ως αναγκαίο κακό.

Η άλλη Έριδα, η καλή, γεννήθηκε πρώτη  μέσα στη σκοτεινή, ερεβώδη  Νύκτα  και ο Κρονίδης υψηλόθρονος, αιθέριος  Δίας την εγκατέστησε  στα ριζά της Γαίας να είναι κοντά στους ανθρώπους για να την τιμούν.

20. Αυτή, η καλή Έριδα ακόμη και έναν ακαμάτη , ένα βαρεσάρη ξεσηκώνει για δουλειά. Του βάζει μέσα του τη ζήλεια για τον προκομμένο, πλούσιο γείτονα που φροντίζει με προθυμία την άροση και τα φυτέματα στον αγρό τοy.   Επίσης φέρεται με αγάπη την οικογένεια του. Ζηλεύει, με τη βοήθεια της καλής Έριδας, ο γείτονας τον γείτονα. Κοιτάζει να του μοιάσει να προκόψει και αυτός. Τον βοηθά και τον ξεσηκώνει η καλοκάγαθη Έριδα.

Ο κεραμεύς  μισεί τον άλλο κεραμίστα, ο μαραγκός τον μαραγκό, ο φτωχός τον φτωχό, ο αοιδός τον αοιδό. (1).

Ω! Πέρση ενστερνίσου τα λόγια μου, βάλτα στην καρδιά σου. Μην παραμελείς τις εργασίες  χάνοντας τον χρόνο σου στην  Αγορά παρακολουθώντας δίκες με την προτροπή της  χαιρέκακης Έριδος.

30.Οι φιλονικίες στην Αγορά δεν πρέπει να απασχολούν κάποιον που δεν τα καταφέρνει  να θρέψει την οικογένεια του με τα αγαθά  που παρέχουν τα προϊόντα της Δήμητρας. Πρώτα να φροντίζεις το σπίτι σου, να είναι χορτάτη η οικογένεια σου και μετά να ενδιαφέρεσαι για τις φιλονικίες των άλλων. Πρόσεξε, δεν θα έχεις δεύτερη ευκαιρία.

Έλα αμέσως να λύσουμε  δίκαια τις διαφορές μας. Αυτά τα προβλήματα τα στέλνει ο Ζευς και ο ίδιος θα μας συνδράμει να τα λύσουμε. Μοιράσαμε τον κλήρο μας. Εσύ πήρες τη μερίδα του λέοντος  χρηματίζοντας  τους δωροφάγους  υπεύθυνους προϊσταμένους για να αποφασίσουν υπέρ των άδικων αιτημάτων σου.

Σημειώσεις και Ησιόδειο λεξικό

Στ. 11-13. Οὐκ ἄρα μοῦνον ἔην Ἐρίδων γένος, ἀλλ᾽ ἐπὶ γαῖαν
εἰσὶ δύω· τὴν μέν κεν ἐπαινήσειε νοήσας,
ἡ δ᾽ ἐπιμωμητή· Ο Ησίοδος εδώ μιλά για δύο θεές με το ίδιο όνομα: Έρις. Η μία είναι καλοπροαίρετη και την επαινούν, την τιμούν οι άνθρωποι. Την άλλη την επιτιμούν.

ἐπι-μωμητός, < επί + μώμος, αξιοκατάκριτος, αξιόμεμπτος.

μῶμος, ὁ, κατηγορία, εμπαιγμός, όνειδος, μῶμον ἀνάψαι, προσάπτω κατηγορία, στιγματίζω κάποιον. Προσωποποιημένος, Μῶμος, θεός της επίκρισης, στον Ησίοδο.

15. σχετλίη Έριδα. Αθλιότατη, ανελέητη, απάνθρωπη Έριδα.

σχέτλιος, σχετλία, σχετλίη, <σχεῖν. Καρτερικός, ακατάβλητος, αδάμαστος, ανένδοτος, άκαμπτος, άξιος συμπάθειας και οίκτου· σχέτλιός ἐσσι (Ιλιάς). Ερμηνεύεται και αρνητικά: σκληρός, ανελέητος, άγριος, απάνθρωπος, κτηνώδης, κακός, μοχθηρός, δόλιος, ὦ σχετλιώτατε ἀνδρῶν, αθλιότατε άνθρωπε.

17. Νὺξ ἐρεβεννή.

                            ἐρεβεννός, -ή, -όν (Ἔρεβος), ζοφερός, σκοτεινός, μαύρος.

18. Κρονίδης ὑψίζυγος.

ὑψί-ζυγος, <ζυγόν. Λέγεται για κωπηλάτη. Είναι αυτός που κάθεται σε υψηλή θέση, κάθισμα. Αναφέρεται και για τον Δία, υψηλόθρονος.

20. ἀ-πάλαμος,  <παλάμη όπως το ἀπάλαμνος, άχρηστος, ανίκανος.

23: ζηλοῖ δέ τε γείτονα γείτων. Ζηλεύει ο γείτονας τον γείτονα.

ζήλωσις, -εως, ἡ, ζήλος, προσπάθεια μίμησης ή αντιγραφής κάποιου που θεωρείται πρότυπο.

25. κεραμεὺς κεραμεῖ κοτέει καὶ τέκτονι τέκτων,
καὶ πτωχὸς πτωχῷ φθονέει καὶ ἀοιδὸς ἀοιδῷ.

Ο κεραμεύς  μισεί τον άλλο κεραμίστα, ο μαραγκός τον μαραγκό, ο φτωχός τον φτωχό, ο αοιδός τον αοιδό.

κοτέω,  κοτέομαι, κοτέσσομαι. <κότος. Κρατώ κακία σε κάποιον,  ἀπάτης κοτέων, οργισμένος με το τέχνασμα, την απάτη.

ἀοιδός,  <ἀείδω. Αυτός που ασχολείται με την μουσική, την ποίηση ή με το σύνθετο είδος της ραψωδίας, ραψωδός, βάρδος.

 (1). Την εποχή που συνθέτει ο Ησίοδος αυτό το έργο του « Έργα και Ημέραι.» ο Όμηρος, ο μέγιστος αοιδός, είναι γνωστός στο πανελλήνιον. Ίσως ο Ησίοδος δείχνει τον θαυμασμό, αλλά και τη ζήλεια του για τον μεγάλο ομότεχνο του.

28. Ἔρις κακόχαρτος.

κᾰκό-χαρτος, <χαίρω. Αυτός που χαίρεται για τα ξένα βάσανα, χαιρέκακος.

32. ἀκτή. Παλαιά λέξη για το σιτάρι ή το χοντρό αλεύρι κριθαριού ήσίκαλης. Δημήτερος ἀκτή.

ἀ-κτήμων. <κτῆμα. Αυτός που δεν έχει περιουσία, ιδιοκτησία, που είναι φτωχός, χρυσοῖο, σε χρυσάφι.

34. σοὶ δ᾽ οὐκέτι δεύτερον ἔσται. Εσύ ( Πέρση) δεν θα έχεις δεύτερη ευκαιρία.

1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικός. Ιστορικός Τέχνης.

2*. Στους αγαπημένους Ιωάννα – Μαρίνα, Ειρήνη, Κωνσταντίνο, Νίκο, Μπάμπη.