«Πρόσεξε γιατί θα σε φάει ο κακός ο λύκος» έλεγαν οι άνθρωποι στα παιδιά τους για εκφοβισμό. Στη γενέτειρα της «Κοκκινοσκουφίτσας», στην Ευρώπη -και όχι μόνο- ο λύκος δαιμονοποιήθηκε. Εγινε ο πιο κακός των παραμυθιών μας και ο πιο πανούργος των παροιμιών μας. Κυνηγήθηκε σχεδόν παγκόσμια όσο κανένα άλλο ζώο φτάνοντας στο χείλος της καταστροφής του, το ζώο που είχε κάποτε τη μεγαλύτερη εξάπλωση στη Γη μετά τον άνθρωπο. Εκεί, λίγο πριν από την εξόντωσή του στην Ευρώπη, έγινε η μεγάλη στροφή στη δεκαετία του 1970 με το περιβαλλοντικό κίνημα που οδήγησε σε μια βαθιά αλλαγή στην ψυχολογία του ανθρώπου, ο οποίος πέρασε από την εχθρότητα στην ανοχή απέναντι στον λύκο. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην απαγόρευση της θανάτωσής του. Εκτοτε άρχισε να ανακάμπτει και να εμφανίζεται και σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και το Βέλγιο, από τις οποίες είχε εξαφανιστεί 200 χρόνια. Στην Ελλάδα μειώθηκε δραματικά ενώ εξαφανίστηκε από την Πελοπόννησο τη δεκαετία του 1930. Οι αυστηρότερες νομοθεσίες κατά τις δεκαετίες 1980 και 1990 σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες επέτρεψαν τη σταδιακή επέκτασή του όλο και νοτιότερα φτάνοντας το 2015 μέχρι την Πάρνηθα.
Τι συνέβη όμως στην Πελοπόννησο; Ως γνωστόν, η Πελοπόννησος είναι τεχνητό νησί. Ο λύκος εγκαθίσταται σε νέες περιοχές με επέκταση προς αναζήτηση τροφής ή συντρόφου ως αγέλη ή ως περιπλανώμενος λύκος της διασποράς. Παρ’ όλα αυτά, ω του θαύματος, έχουμε για πρώτη φορά τεκμηριωμένη επανεμφάνισή του στο όρος Ταΰγετος μετά από 94 χρόνια. Αγέλη λύκων επιτέθηκε και θανάτωσε 40 αίγες και έναν ποιμενικό σκύλο στις 18/10/2024 στο Δ. Δ. Αλαγωνίας της Καλαμάτας. Η σπουδαία περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή «Καλλιστώ», αφού πληροφορήθηκε για το γεγονός από τα ΜΜΕ και σε συνεργασία με το Κέντρο Προστασίας και Περίθαλψης Αγριας Ζωής (ΚΕΠΠΑΖ) που εδρεύει στη Μεσσηνία, έκανε επιτόπια επιστημονική έρευνα για το συμβάν τον Νοέμβριο.
Πραγματοποίησε εργασίες πεδίου, έκανε έλεγχο σε δασικό οδικό δίκτυο 30 χιλιομέτρων, ενώ τοποθέτησε σε κατάλληλες θέσεις 4 αυτόματες φωτογραφικές κάμερες. Από την έρευνα διαπιστώθηκαν βιοδηλωτικές ενδείξεις παρουσίας λύκων ενώ κατά τον έλεγχο των καμερών πραγματοποιήθηκε φωτογραφική καταγραφή αγέλης λύκων, αποτελούμενης από 9 άτομα (4 ενήλικα και 5 νεαρά). Παράλληλα, ο Κυνηγετικός Σύλλογος Καλαμάτας προσκόμισε φωτογραφία νεκρού λύκου από σύγκρουση με όχημα στον Ταΰγετο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η «Καλλιστώ» πραγματοποίησε ανάλογες εργασίες πεδίου στους ορεινούς όγκους της βόρειας Πελοποννήσου (Ζήρεια, Χελμός και Ερύμανθος) την άνοιξη και το καλοκαίρι 2024 χωρίς όμως να διαπιστωθεί η ύπαρξη λύκου. Ο λύκος σπάνια μπορεί να επιβιώσει σε μια περιοχή εάν μεταφερθεί σε αυτήν και δεν επεκταθεί μόνος του, με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως στο Yellow Stone National Park των ΗΠΑ, το οποίο βέβαια είναι τεράστιο. Επειδή θαύματα δεν υπάρχουν, αναμένεται να μας λύσει η επιστήμη την απορία της ξαφνικής εμφάνισης της αγέλης του Ταϋγέτου.
Η επανεμφάνιση του λύκου στην Πελοπόννησο είναι μια ευλογία. Δεύτερο στην Ελλάδα ζώο μετά την αρκούδα στην τροφική αλυσίδα και κορυφαίος θηρευτής. Ενας στρατηγός της θήρας και κοινωνικότατος με τους ομοίους του ως είδος, δεν έχει βλέψεις απέναντι στην ανθρώπινη σάρκα, απλά γιατί αυτή δεν ανήκει στο σιτηρέσιό του. Οι επιθέσεις κατά του ανθρώπου είναι σπάνιες. Από το 2002 έως το 2020 σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη μαζί καταγράφηκαν μόλις 12 επιθέσεις λύκων σε ανθρώπους με 2 μόνο ανθρώπινα θύματα, ενώ οι επιθέσεις σκύλων σε ανθρώπους ήταν πολλαπλάσιες. Με βάση τα επιστημονικά δεδομένα οι λύκοι θα επιτεθούν χωρίς λόγο μόνο εάν έχουν προσβληθεί από λύσσα.
Χωρίς υγιή οικοσυστήματα ο άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει στη Γη. Η ύπαρξη των μεγάλων θηρευτών όπως ο λύκος είναι απαραίτητη σε αυτά, έστω και εάν είναι λίγοι σε αριθμό, λόγω της λειτουργικής ενσωμάτωσής τους στους τροφικούς ιστούς οι οποίοι συμβάλλουν στη ρύθμιση του κύκλου του άνθρακα, με τον λύκο να επηρεάζει 20 είδη σπονδυλωτών.
Το κλειδί για τη διάσωση του λύκου είναι η αντιμετώπιση των συγκρούσεων με τα κτηνοτροφικά ζώα και η εξάλειψη του φόβου απέναντί του. Η Ελλάδα και η Ε.Ε. πρέπει να εντείνουν τα μέτρα προστασίας για το ζωικό κεφάλαιο με τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση του συστήματος αποζημιώσεων καθώς και με την υιοθέτηση και χρηματοδότηση μέτρων πρόληψης από τους κτηνοτρόφους. Σχετικά με τον φόβο, οι καμπάνιες ενημέρωσης για τη συμπεριφορά του λύκου, για τα μέτρα προφύλαξης και για τα ανταποδοτικά οφέλη, πρωτίστως από το κράτος και μετά από τους φορείς και τα ΜΜΕ, είναι ενέργειες εντελώς απαραίτητες.
Ο μεγάλος θηρευτής στην Πελοπόννησο επέστρεψε. Είναι στο χέρι μας να τον κρατήσουμε ζωντανό και ενεργό.
*Γιατρός
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας