Ως γνωστόν, οι 13ος και 14ος μισθός στο Δημόσιο καταργήθηκαν το 2012 ελέω των μνημονιακών περικοπών, όχι γιατί υπήρχαν σοβαρά επιχειρήματα για την κατάργησή τους αλλά αποκλειστικά για λόγους εξισορρόπησης του δημόσιου ελλείμματος σε καιρούς οικονομικής κατάρρευσης.
Σε πρόσφατη ημερίδα η ΑΔΕΔΥ ανέδειξε το θέμα της επαναφοράς του καθεστώτος των 14 μισθών και τελικά αυτό θα κριθεί προσεχώς σε πρότυπη δίκη. Τα εύλογα νομικά επιχειρήματα είναι υπαρκτά και έχουν ήδη εκτεθεί.
Σήμερα, μετά τη στενωπό των μνημονίων, είναι καιρός να επανέλθουν και στο Δημόσιο οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, που είχαν καθιερωθεί τη δεκαετία του 1990 και αργότερα τέθηκαν εν υπνώσει.
Ωστόσο, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, η συλλογική διαπραγμάτευση δεν είναι προνόμιο του ιδιωτικού τομέα αλλά δικαίωμα όλων των κατηγοριών των μισθωτών. Εξάλλου και η πρόσφατη ευρωπαϊκή οδηγία 2022/2041/Ε.Ε. επιτάσσει καθολική εφαρμογή, ενώ ήδη επιχειρείται η σύνδεση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα με τον μισθό των κρατικών υπαλλήλων και στην Ελλάδα. Επιπλέον, οι 13ος και 14ος μισθός διαθέτουν μια ιστορία περίπου 100 ετών στην Ελλάδα ως αναπόσπαστο μέρος των συνολικών αποδοχών. Τέλος, η επαναφορά τους θα εδραίωνε την ίση μεταχείριση των εργαζομένων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για τους οποίους είναι απαραίτητη η αποκατάσταση της ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Η επαναφορά του πρότερου καθεστώτος θα συνιστούσε ένα κίνητρο για την προσέλκυση ικανών και αποτελεσματικών στελεχών στον δημόσιο τομέα, και για λόγους ψυχολογικούς. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια συντελείται μια κοσμογονία αναφορικά με την αναβάθμιση της εκπαίδευσης στο Δημόσιο με διαρκή επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Ως επί το πλείστον οι ίδιοι οι δημόσιοι υπάλληλοι χρηματοδοτούν τη μετεξέλιξη και επικαιροποίηση των γνώσεων και δεξιοτήτων τους, κυρίως με δική τους δαπάνη, χωρίς τη συμμετοχή του εργοδότη τους, του Δημοσίου. Η εξέλιξη αυτή αντανακλάται στην παρακολούθηση μιας πλειάδας προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Η επαναφορά των δύο επιπλέον μισθών θα συνιστούσε ουσιαστικά μια έμμεση χρηματοδότηση της αναβάθμισης του ανθρώπινου κεφαλαίου στο Δημόσιο.
Βέβαια λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών, η επαναφορά του παλαιότερου καθεστώς δεν θα ήταν σοφό να γίνει εν μια νυκτί.
Θα μπορούσαν όμως να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις που θα αποσκοπούν στη σταδιακή επαναφορά των δύο μισθών μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Αυτό θα μπορούσε να συνδυαστεί με μια συμφωνία κυβέρνησης-ΑΔΕΔΥ για εγκατάλειψη της κοστοβόρας εξατομικευμένης δικαστικής οδού και ταυτόχρονα την εγκατάλειψη της αναδρομικότητας, ώστε να μην επιβαρυνθεί υπέρμετρα ο κρατικός προϋπολογισμός. Ολο αυτό θα πρέπει να συνδυαστεί με επανεκκίνηση του κοινωνικού διαλόγου τόσο στο κεντρικό επίπεδο όσο και ανά υπουργείο στον δημόσιο τομέα. Η επιλογή έξυπνων και αμοιβαία επωφελών λύσεων έναντι των καινοφανών προκλήσεων για τη διά βίου κατάρτιση και τη βελτίωση της ποιότητας του εργασιακού βίου στον νέο δημόσιο τομέα είναι σήμερα πιο αναγκαία από ποτέ.
*Καθηγητής και αναπλ. πρόεδρος στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας